Hàng không Việt Nam đứng trước cơ hội phát triển khi trong vòng 10 năm qua, lượng hành khách đi và đến khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tăng hơn 50%, đạt mức cao nhất toàn cầu nhờ lợi thế dân số đông.

Nhận định này được ông Sheldon Hee, Phó Chủ tịch khu vực châu Á – Thái Bình Dương, Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), đưa ra tại Hội nghị Khách hàng toàn cầu “Platinum Partner Summit 2025” do Vietnam Airlines tổ chức mới đây.
Theo ông Sheldon Hee, khu vực này không chỉ quay trở lại nhịp tăng trưởng trước đại dịch mà còn bước vào giai đoạn phát triển mạnh nhất trong lịch sử ngành hàng không hiện đại.
Điều này mở ra dư địa rộng lớn cho các hãng hàng không trong khu vực, trong đó có Vietnam Airlines, gia tăng năng lực cạnh tranh và củng cố vị thế quốc tế.

Trong bức tranh toàn cầu, châu Á – Thái Bình Dương đang dần chiếm giữ vai trò trung tâm về lưu lượng hành khách, tốc độ mở rộng thị trường và tiềm năng phát triển dài hạn.
IATA dẫn số liệu cho thấy trong vòng 10 năm qua, lượng hành khách đi và đến khu vực này tăng hơn 50%, mức cao nhất so với bất kỳ khu vực nào khác.
Con số này phản ánh sự phục hồi sau đại dịch, đồng thời, cho thấy xu thế dịch chuyển trọng tâm của ngành hàng không thế giới từ Đại Tây Dương sang Thái Bình Dương.
Theo IATA, động lực quan trọng hàng đầu đến từ yếu tố nhân khẩu học. Khu vực châu Á – Thái Bình Dương sở hữu bốn trong sáu quốc gia đông dân nhất thế giới là Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia và Pakistan.
Trong khi tốc độ tăng dân số tại nhiều nền kinh tế phát triển đang giảm mạnh, Ấn Độ và Pakistan được dự báo tiếp tục bùng nổ dân số trong nhiều thập kỷ tới.
Điều này đồng nghĩa với việc hàng trăm triệu hành khách tiềm năng sẽ gia nhập thị trường hàng không, từ nhu cầu đi lại cá nhân, du lịch cho đến lao động và thương mại.

Song song với đó là nền tảng kinh tế tăng trưởng vững chắc. Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), GDP của các nền kinh tế lớn tại châu Á – Thái Bình Dương tiếp tục tăng nhanh hơn đáng kể so với Mỹ và châu Âu.
Việt Nam được IATA đánh giá là một trong những thị trường tăng trưởng ấn tượng nhất tại Đông Nam Á.
Trong hơn một thập kỷ qua, vị thế của Việt Nam trên bản đồ hàng không khu vực đã thay đổi rõ rệt, từ vị trí thứ 11 năm 2014 vươn lên thứ 8 năm 2024.
Điều này phản ánh sự tăng trưởng về quy mô thị trường cũng như cho thấy mức độ hội nhập ngày càng sâu của Việt Nam vào dòng chảy hàng không quốc tế.
Trong top 10 thị trường quốc tế lớn nhất đến Việt Nam, có tới 7 thị trường tăng trưởng gấp đôi chỉ trong 10 năm. Đặc biệt, khách từ Ấn Độ tăng gấp 10 lần, còn Hàn Quốc tăng gấp 5 lần.
Các chuyên gia IATA cho rằng, đây là kết quả của sự kết hợp giữa chính sách mở cửa, đầu tư mạnh cho hạ tầng hàng không và chiến lược mở đường bay bài bản của các hãng hàng không trong nước.
Việt Nam hiện là thị trường quốc tế lớn thứ tư ASEAN, chỉ xếp sau Thái Lan, Singapore và Malaysia. Sự phát triển của ngành hàng không được IATA khẳng định đóng góp trực tiếp và gián tiếp ngày càng lớn cho nền kinh tế, từ GDP, việc làm cho đến thúc đẩy du lịch và thương mại quốc tế.
Trong bối cảnh đó, IATA khuyến nghị các hãng hàng không Việt Nam, đặc biệt là Hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines, cần xác định rõ phân khúc mục tiêu và thị trường trọng điểm để tối ưu nguồn lực và nâng cao hiệu quả đầu tư.

Giữa bối cảnh cạnh tranh gay gắt, việc “dàn trải” thị trường sẽ kém hiệu quả hơn so với chiến lược tập trung, xây dựng sản phẩm và dịch vụ chuyên biệt cho từng phân khúc hành khách.
Đồng thời, sự hợp tác sâu hơn trong hệ sinh thái du lịch, từ lữ hành, khách sạn đến dịch vụ mặt đất… được xem là hướng đi quan trọng để tạo ra các gói sản phẩm trọn gói hấp dẫn, gia tăng sức cạnh tranh của điểm đến Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Một trụ cột khác được ông Sheldon Hee đặc biệt nhấn mạnh là chuyển đổi số. Theo IATA, trong giai đoạn tăng trưởng nóng, công nghệ sẽ là “bộ xương sống” giúp các hãng hàng không nâng cao năng suất và cải thiện trải nghiệm hành khách.
Mô hình One ID, sử dụng sinh trắc học để xác thực danh tính và triển khai toàn bộ quy trình làm thủ tục theo phương thức không chạm, được xem là tương lai tất yếu của ngành.

Song song với chuyển đổi số là bài toán phát triển bền vững. IATA tiếp tục khẳng định cam kết Net Zero vào năm 2050 của toàn ngành hàng không.
Trong lộ trình này, nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) đóng vai trò then chốt. Công suất nhiên liệu tái tạo toàn cầu dự kiến đạt 55 triệu tấn vào năm 2030, trong khi đến nay đã có 170 thỏa thuận SAF được ký kết với sự tham gia của 81 hãng hàng không, trong đó 75% là thành viên IATA.
Việt Nam được đánh giá sở hữu nguồn nguyên liệu sinh học phong phú, từ phụ phẩm nông nghiệp đến sinh khối, tạo tiềm năng lớn để tham gia chuỗi sản xuất SAF trong tương lai.
Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành hiện thực, cần có cơ chế chính sách đủ hấp dẫn nhằm thu hút đầu tư, hình thành hệ sinh thái nhiên liệu xanh cho hàng không.
Bên cạnh SAF, các giải pháp như tối ưu hóa đường bay, giảm trọng lượng tàu bay, tiết kiệm năng lượng tại sân bay cũng được xem là những “mắt xích” quan trọng trong chiến lược giảm phát thải.
Phát triển bền vững, theo IATA, không chỉ là trách nhiệm môi trường mà còn là bài toán hiệu quả chi phí, bởi mỗi kg nhiên liệu tiết kiệm được đều trực tiếp cải thiện lợi nhuận của hãng hàng không.