Bên cạnh lĩnh vực vận tải hành khách, tất cả các chuyến bay chở hàng hóa quốc tế (air cargo) cũng sẽ được chuyển từ sân bay Tân Sơn Nhất về Long Thành.
Theo đánh giá của Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), việc chuyển đổi nhằm giảm áp lực lưu lượng phương tiện vận tải hàng hóa trong khu vực nội đô TP.HCM.
Bên cạnh hoạt động vận chuyển hành khách, vận tải hàng hóa hàng không đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong chuỗi logistics toàn cầu, có giá trị cao về mặt kinh tế, thời gian và năng lực cạnh tranh quốc gia.
Theo ACV, Cảng hàng không quốc tế Long Thành (LTIA) được quy hoạch đồng bộ với hệ thống logistics khu vực, bao gồm hệ thống các nhà ga hàng hóa và các kho giao nhận hàng hóa tại khu vực phía Tây Nam của cảng với tổng diện tích 257 ha, có khả năng phục vụ các hãng hàng không hàng hóa quốc tế chuyên dụng (cargo airlines), các doanh nghiệp logistics, cũng như tích hợp vận chuyển đa phương thức với đường bộ cao tốc, đường sắt và cảng biển Phước An, Cái Mép - Thị Vải.
Với đặc thù cần nhiều điều kiện, nhiều diện tích kho bãi, sân đỗ và hoạt động giao nhận 24/24, vận tải hàng hóa quốc tế không còn phù hợp với điều kiện giới hạn về hạ tầng và giao thông kết nối của Tân Sơn nhất, vốn phải ưu tiên cho hoạt động phục vụ hành khách.
Do đó, việc chuyển toàn bộ hàng hóa quốc tế về Long Thành sẽ giảm đáng kể áp lực lưu lượng phương tiện vận tải hàng hóa trong khu vực nội đô TP.HCM, tăng khả năng tiếp nhận và phát triển thị phần hàng hóa quốc tế.
Ngoài ra, LTIA được thiết kế với năng lực tiếp nhận các tàu bay thân rộng, trọng tải lớn code A và code F như B747F, B777F… đáp ứng nhu cầu của các hãng hàng hóa chuyên dụng.
Việc khai thác đồng bộ hàng hóa quốc tế tại LTIA cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi để Việt Nam trở thành trung tâm logistics hàng không của miền Nam và khu vực, phục vụ hàng hóa xuất nhập khẩu, trung chuyển, hàng tươi sống…
Đồng thời, giúp tối ưu kết nối với các khu công nghiệp, cảng biển và thị trường tiêu dùng lớn trong khu vực. Cụ thể, với vị trí kết nối trực tiếp đến cao tốc Long Thành - Dầu Giây, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu và tương lai là đường sắt cao tốc, trục logistics kết nối với cảng Phước An, cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải, LTIA có khả năng hình thành kết nối bằng tải đa phương thức (Air-Sea-Rail), rút ngắn thời gian và chi phí logistics, đặc biệt đối với hàng hóa xuất khẩu đi thị trường châu Âu, châu Mỹ và Đông Bắc Á.
Việc chuyển đổi này cũng được cho là sẽ giúp thu hút đầu tư vào các dịch vụ logistics phụ trợ và tăng thu ngân sách địa phương. Theo đó, việc hình thành một trung tâm hàng hóa quốc tế tại Long Thành sẽ thu hút các tập đoàn logistics lớn trên thế giới, thúc đẩy hình thành hệ sinh thái dịch vụ như kho ngoại quan, kiểm định, đóng gói, sửa chữa, vận tải lạnh, thương mại điện tử xuyên biên giới… Qua đó tạo thêm nguồn thu lớn cho ngân sách và nhiều việc làm cho khu vực.
Đây cũng là điều phù hợp với xu thế dịch chuyển, chuỗi cung ứng toàn cầu và chính sách phát triển bền vững. Trong bối cảnh các chuỗi cung ứng đang tái định hình sau đại dịch với rủi ro địa chính trị tăng cao cùng với xung đột quốc tế, việc xây dựng một trung tâm hàng hóa mới tại Long Thành là cơ hội để Việt Nam đón đầu xu thế.
Qua đó, tận dụng vị trí chiến lược tại trung tâm Đông Nam Á để trở thành điểm trung chuyển logistics mới. Ngoài ra, cơ sở hạ tầng mới tại Long Thành cho phép áp dụng các giải pháp logistics xanh, logistics số, giảm khí thải và sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, hướng đến mô hình xanh, thông minh.
“Từ những phân tích trên, chuyển toàn bộ hoạt động hàng hóa quốc tế về LTIA là giải pháp phù hợp đúng xu hướng phát triển, đồng thời mang lại lợi ích lớn về kinh tế, khai thác và quy hoạch tổng thể tại hệ thống hàng không quốc gia”, ông Nguyễn Đức Hùng, Phó Tổng giám đốc ACV nhấn mạnh trong báo cáo về các phương án phân chia khai thác giữa TIA và LTIA.
Với định hướng phát triển LTIA thành trung tâm trung chuyển hàng không lớn của khu vực, không chỉ các hãng hàng không lĩnh vực vận tải hành khách, các doanh nghiệp dịch vụ hàng hóa bằng đường hàng không cũng rục rịch xây dựng cơ sở hạ tầng, đón đầu xu thế phát triển tại Long Thành.
Bà Ee-Hui Tan, Giám đốc Khai thác của FedEx Việt Nam và Campuchia, chia sẻ, tại Việt Nam, doanh nghiệp này ghi nhận sự tăng trưởng tích cực trên các tuyến bay vận chuyển hàng hóa trọng điểm. Theo dự báo, khối lượng vận chuyển từ Việt Nam trong tuyến liên Á sẽ tăng 2,2%, trong đó nhóm ngành công nghệ cao ghi nhận nhu cầu tăng đáng kể.
Lượng hàng hóa công nghệ cao vận chuyển từ Việt Nam sang Trung Quốc được dự báo đạt gần 6.220 tấn trong năm 2025, tăng 17,6% so với năm 2024. Do đó, để đáp ứng nhu cầu phát triển, mở rộng thị trường, doanh nghiệp này đang triển khai việc nâng cấp hạ tầng, kho hàng hóa... Đặc biệt, các phương án hợp tác đang được FedEX cân nhắc cho các nhà ga hàng hóa tại Long Thành và Gia Bình trong tương lai.
Trước đó, tại buổi tiếp ông Richard W.Smith, Chủ tịch, Giám đốc điều hành Tập đoàn vận tải chuyển phát nhanh lớn nhất thế giới FedEx Express hồi giữa năm 2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị FedEx Express quan tâm hỗ trợ Việt Nam trong quá trình xây dựng sân bay Long Thành, cũng như mở rộng hoạt động, đầu tư của FedEx Express tại sân bay này.
Đến đầu năm 2025, tại buổi gặp mặt với Tổng bí thư Tô Lâm, ông Frederick W. Smith, nhà sáng lập kiêm Chủ tịch điều hành Tập đoàn FedEx cho biết, hãng đang nghiên cứu mở rộng hoạt động tại LTIA nhằm tăng cường khả năng vận tải và kết nối Việt Nam với chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tại ĐHĐCĐ thường niên 2025 hồi cuối tháng 6 vừa qua của CTCP Dịch vụ Hàng hóa Sài Gòn (SCSC), chủ đề phát triển hoạt động tại sân bay Long Thành - dự án hứa hẹn thay đổi cục diện ngành logistics hàng không phía Nam, cũng được các cổ đông SCSC đặc biệt quan tâm.
Ông Nguyễn Quốc Khánh, Tổng giám đốc SCSC cho biết, khi LTIA đi vào khai thác sẽ đảm nhiệm phần lớn các chuyến bay quốc tế. Lĩnh vực vận chuyển hàng hóa quốc tế do đó cũng sẽ thay đổi theo.
Theo ông Khánh, LTIA trong giai đoạn 1 sẽ có ba kho hàng: Một kho phát triển nhanh công suất 100.000 tấn và hai kho hàng bách hóa, mỗi kho 550.000 tấn. Hiện tại, kho hàng bách hóa số 1 thuộc dự án thành phần 3 sẽ do ACV làm chủ đầu tư, nhưng vẫn chưa rõ ai sẽ vận hành nhà ga hàng hóa này.
Ông Khánh kỳ vọng, SCSC sẽ được tham gia vào ít nhiều tại nhà ga số 1 nhờ lợi thế sẵn có đội ngũ người lao động lành nghề trong lĩnh vực hàng không. Tuy nhiên, mục tiêu lớn hơn của SCSC là nhà ga bách hóa số 2 với công suất 550.000 tấn.
"Chúng tôi hướng tới làm chủ đầu tư nhà ga số 2, vì nếu chỉ vận hành thì chưa đạt được mong muốn của ban lãnh đạo là phát triển nhanh", ông Khánh khẳng định.
Để đạt mục tiêu này, SCSC cho biết khả năng hợp tác liên kết với công ty khác để tham gia đấu thầu tại nhà ga số 2. Ngoài ra, đối với các dự án khu thương mại tự do hay logistics mà ACV có thể triển khai, SCSC cũng đang tích cực làm việc để có thể “chen chân” vào miếng bánh rộng lớn tại LTIA.
Ngoài SCSC, Vietnam Airlines cũng kỳ vọng sẽ phát triển hãng hàng không vận chuyển hàng hóa (Air Cargo) và tận dụng tiềm năng logistics và lợi thế sân bay trung chuyển của LTIA trong tương lai.
Trong giai đoạn 2025-2026, ngoài các dự án đã khởi công tại LTIA, Vietnam Airlines tiếp tục báo cáo các cấp thẩm quyền về cơ chế giao cho hãng làm nhà đầu tư/hợp tác đầu tư các hạng mục khác, bao gồm khu vực nhà ga hành khách riêng, trung tâm điều hành hãng hàng không, các công trình liên quan đến dịch vụ hàng hóa…