Bao giờ sân bay Long Thành đón các hãng hàng không quốc tế

Sau những chuyến bay xông đất và bay kỹ thuật đầu tiên, câu hỏi lớn được đặt ra là khi nào Cảng Hàng không quốc tế Long Thành sẽ chính thức đón các chuyến bay quốc tế?

Dù sân bay lớn nhất Việt Nam đã tiến rất gần tới thời điểm vận hành, song theo thông lệ hàng không quốc tế, việc mở các đường bay quốc tế tại một sân bay hoàn toàn mới luôn là quá trình có lộ trình rõ ràng, không thể diễn ra “một sớm một chiều”.

Từ xông đất đến bay quốc tế: Cần một lộ trình dài

Các chuyến bay xông đất và bay kỹ thuật tại sân bay Long Thành trước hết mang ý nghĩa kiểm tra và xác nhận năng lực hạ tầng. Từ đường cất hạ cánh, đường lăn, sân đỗ, hệ thống đèn hiệu, dẫn đường cho tới khả năng phối hợp giữa tổ lái, kiểm soát không lưu và các lực lượng mặt đất, tất cả đều phải được kiểm chứng trong điều kiện khai thác thực tế.

Ở giai đoạn đầu, sân bay Long Thành sẽ tập trung vào các chuyến bay kỹ thuật và một số chuyến bay nội địa mang tính thử nghiệm. Đây là bước cần thiết để đánh giá mức độ ổn định của hệ thống trước khi đưa vào khai thác thương mại.

Chỉ sau khi các yêu cầu về an toàn và kỹ thuật được đáp ứng đầy đủ, sân bay mới từng bước mở các chuyến bay thương mại, trước hết là nội địa, sau đó mới đến các đường bay quốc tế ngắn mang tính thí điểm.

Theo các chuyên gia, các đường bay quốc tế dài và có tần suất lớn chỉ được triển khai khi sân bay đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), được các nhà chức trách hàng không nước ngoài công nhận, đồng thời hoàn tất toàn bộ hệ thống xuất nhập cảnh, hải quan, kiểm dịch và an ninh ở mức cao nhất.

Kinh nghiệm quốc tế: Mở cửa theo từng nhịp

Nhìn ra thế giới, rất hiếm sân bay mới nào đón các chuyến bay quốc tế thường lệ ngay sau chuyến bay đầu tiên. Thông thường, khoảng thời gian từ bay xông đất, bay kỹ thuật đến khi khai thác đầy đủ các đường bay quốc tế kéo dài từ vài tháng đến khoảng một năm, tùy quy mô và mức độ hoàn thiện của dự án.

Sân bay quốc tế Istanbul, hiện là một trong những trung tâm trung chuyển lớn nhất thế giới là ví dụ điển hình. Sau chuyến bay kỹ thuật và các chuyến bay đầu tiên mang tính thí điểm, sân bay này đã vận hành từng phần trong nhiều tháng, vừa khai thác hạn chế, vừa điều chỉnh quy trình, đào tạo nhân lực và hoàn thiện hệ thống phối hợp mặt đất - không lưu, trước khi tiếp nhận lưu lượng lớn các chuyến bay quốc tế.

Quá trình “làm nóng” kéo dài này được xem là yếu tố then chốt giúp Istanbul tránh các rủi ro trong giai đoạn đầu vận hành.

Tương tự, sân bay Bắc Kinh Đại Hưng (Daxing) - một trong những dự án hàng không lớn nhất thế giới, cũng không mở cửa quốc tế ồ ạt ngay từ đầu. Sân bay này trải qua giai đoạn dài khai thác bay nội địa, sau đó là một số đường bay quốc tế ngắn, có kiểm soát, trước khi từng bước mở rộng sang các đường bay xuyên lục địa.

Việc triển khai theo từng nhịp cho phép nhà chức trách và các hãng hàng không kiểm chứng khả năng chịu tải của hạ tầng, độ ổn định của hệ thống điều hành và trải nghiệm thực tế của hành khách.

Ngay cả những trung tâm hàng không đã có bề dày kinh nghiệm như Hamad (Qatar) hay các nhà ga mới tại sân bay Changi (Singapore) cũng áp dụng cách tiếp cận tương tự. Các sân bay này thường mở cửa từng giai đoạn, tăng dần tần suất và phạm vi đường bay, thay vì đưa toàn bộ mạng bay quốc tế vào khai thác cùng lúc. Mục tiêu xuyên suốt là bảo đảm an toàn tuyệt đối, duy trì chất lượng dịch vụ và hạn chế tối đa rủi ro trong giai đoạn đầu.

Không chỉ vậy, bay quốc tế đòi hỏi nhiều điều kiện hơn bay nội địa, từ điều phối không lưu quốc tế, các hiệp định hàng không song phương, cho tới khả năng xử lý lưu lượng hành khách lớn và các chuyến bay đường dài liên tục.

Trong bối cảnh đó, sân bay Long Thành được kỳ vọng sẽ đi theo lộ trình tương tự. Sau giai đoạn bay kỹ thuật và thử nghiệm, sân bay cần thêm thời gian để hoàn thiện quy trình vận hành, đánh giá độ ổn định của hệ thống và hoàn tất các thủ tục công nhận cần thiết từ các cơ quan quản lý trong nước và quốc tế.

Về dài hạn, sân bay Long Thành được quy hoạch trở thành trung tâm trung chuyển hàng không của khu vực, chia sẻ áp lực với sân bay Tân Sơn Nhất và từng bước nâng cao vị thế hàng không Việt Nam.

Vì vậy, việc mở các đường bay quốc tế không chỉ phụ thuộc vào tiến độ hạ tầng, mà còn gắn với chiến lược mạng bay của các hãng hàng không, nhu cầu thị trường và khả năng kết nối khu vực, liên lục địa.

Việc sân bay Long Thành chưa đón ngay các chuyến bay quốc tế sau những chuyến bay đầu tiên không phải là sự chậm trễ, mà là bước đi cần thiết. Lộ trình từ bay kỹ thuật, bay nội địa, quốc tế ngắn đến quốc tế dài chính là cách tiếp cận thận trọng để bảo đảm an toàn, chất lượng khai thác và uy tín cho cửa ngõ hàng không quốc tế mới của Việt Nam.