ACV công bố hai kịch bản của nhà tư vấn phân chia khai thác, giảm tải cho Tân Sơn Nhất và phát huy vai trò trung chuyển quốc tế của Long Thành.
Báo cáo mới nhất của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đưa ra những con số cụ thể về tỷ lệ phân chia khai thác quốc tế/nội địa giữa Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất (TSN) và Cảng hàng không quốc tế Long Thành khi đi vào hoạt động giai đoạn 1 từ giữa năm 2026.
Đây được coi là bước đi quyết định để vừa giảm tải cho TSN, vừa bảo đảm Long Thành phát huy vai trò trung tâm trung chuyển quốc tế.
Theo nội dung báo cáo, sân bay Long Thành được định hướng đảm nhiệm khoảng 90% lưu lượng quốc tế, trong khi TSN chỉ giữ lại khoảng 10% cho một số chức năng khai thác quốc tế.
Cụ thể, sân bay Long Thành phục vụ toàn bộ các chuyến bay quốc tế không dưới 1.000 km, các chuyến hãng hàng không chọn; các chuyến bay mới của tất cả các hãng hàng không mà TSN không thể tiếp nhận; các chuyến bay không theo lịch.
Trong khi đó, sân bay TSN tiếp nhận tất cả hãng hàng không đang khai thác tàu bay code C (A321/320, B737...) hoặc các chuyến dưới 1.000 km. Bên cạnh đó, hệ số từ/đến TSN phải được thống nhất và ban hành lại, tách biệt với các hiệp định đa biên về vận tải hàng không với các thành viên ASEAN, ASEAN và các đối tác.
Các tiêu chí phân chia khai thác phải được rà soát lại sau 5 năm đầu khai thác thực tế.
Về quốc nội, sân bay Long Thành đảm nhiệm 20% lưu lượng gồm các tuyến chính và các tuyến du lịch. Cơ bản toàn bộ quốc nội do sân bay TSN đảm nhiệm. Các chuyến do hãng hàng không Việt Nam chọn.
Đơn vị tư vấn Liên danh Incheon Airpot (IAC) cũng đã thực hiện phân tích, đánh giá và đề xuất hai kịch bản.
Ở kịch bản thứ nhất, toàn bộ các chuyến bay quốc tế thường lệ sẽ được chuyển sang Long Thành ngay từ khi giai đoạn 1 đi vào hoạt động, dự kiến vào năm 2026.
Khi đó, TSN sẽ tập trung hoàn toàn vào khai thác nội địa, với sản lượng ước khoảng 29,5 triệu hành khách mỗi năm. Long Thành đảm nhiệm toàn bộ khách quốc tế, khoảng 19,1 triệu lượt, cùng một lượng nhỏ khách nội địa từ 1 đến 2 triệu để phục vụ nhu cầu nối chuyến.
Cách làm này giúp hình thành một trung tâm hàng không quốc tế tập trung, tối ưu nguồn lực và nâng cao trải nghiệm nối chuyến. Tuy nhiên, hành khách ở TP.HCM và vùng lân cận sẽ phải di chuyển xa hơn, trong khi các hãng hàng không có thể phát sinh chi phí chuyển đổi lớn ở giai đoạn đầu.
Kịch bản thứ hai được xây dựng theo hướng phân chia theo cự ly bay. Theo đó, TSN vẫn khai thác toàn bộ mạng nội địa và giữ lại các đường bay quốc tế ngắn, chủ yếu dưới 1.000 km trong khu vực Đông Nam Á, chiếm khoảng 20% tổng lưu lượng quốc tế (khoảng 3,8 triệu lượt khách/năm).
Long Thành sẽ đảm nhiệm 80% còn lại, với khoảng 15,3 triệu lượt khách quốc tế/năm (tổng lượng khách 16,8 lượt/năm), chủ yếu là các đường bay trung - dài và chuyến nối chuyến quốc tế.
Cách phân chia này tạo thuận lợi hơn cho hành khách tại TP.HCM khi đi các điểm gần, nhưng chi phí vận hành tăng do phải duy trì song song các nguồn tổ chức khai thác quốc tế ở hai cảng, đồng thời dễ gây nhầm lẫn cho hành khách đi chuyến quốc tế giữa hai cảng hàng không.
Phương án phân chia này cũng có thể làm phân tán lưu lượng quốc tế, gây suy yếu khả năng cạnh tranh của Long Thành trong vai trò trung tâm trung chuyển và hạn chế hiệu quả kết nối.