Gửi bình luận
Chiều 10/12, với 441 đại biểu biểu quyết tán thành, chiếm 93,23% tổng số đại biểu, Quốc hội đã thông qua Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi).
Luật gồm 11 chương, 107 điều và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2026, đánh dấu bước hoàn thiện quan trọng khung pháp lý đối với ngành hàng không Việt Nam.
Một trong những điểm mới đáng chú ý của Luật Hàng không dân dụng (sửa đổi) là việc bổ sung quy định buộc người vận chuyển phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của các lý do chậm chuyến, hủy chuyến do mình công bố.
Đồng thời, Nhà chức trách hàng không Việt Nam được giao nhiệm vụ giám sát việc thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của các hãng hàng không theo quy định pháp luật.
Luật cũng quy định rõ trách nhiệm của người vận chuyển trong việc cung cấp thông tin kịp thời cho hành khách về tình trạng chuyến bay.
Trong trường hợp hành khách đã được xác nhận chỗ nhưng chuyến bay bị chậm, bị hủy hoặc bị từ chối vận chuyển không do lỗi của hành khách, hãng hàng không có trách nhiệm thông báo, xin lỗi, đồng thời bảo đảm việc ăn, nghỉ, đi lại và chi trả các chi phí liên quan trực tiếp trong thời gian hành khách phải chờ đợi tại cảng hàng không.
Trường hợp nguyên nhân phát sinh từ phía hãng hàng không, người vận chuyển phải thu xếp hành trình phù hợp hoặc hoàn trả tiền phần vé chưa sử dụng theo yêu cầu của hành khách, và không được thu thêm bất kỳ khoản chi phí nào liên quan.
Đáng lưu ý, Luật cũng quy định cụ thể nghĩa vụ bồi thường ứng trước trong các trường hợp hành khách bị từ chối vận chuyển, chuyến bay bị hủy hoặc chậm kéo dài do lỗi của người vận chuyển. Khoản bồi thường này mang tính bắt buộc, được chi trả bằng tiền hoặc chứng từ tương đương và không hoàn lại.
Trong trường hợp phát sinh trách nhiệm bồi thường dân sự, khoản ứng trước sẽ được trừ vào tổng số tiền bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
Ở chiều ngược lại, Luật cũng xác lập rõ các quyền cơ bản của hành khách, trong đó có quyền yêu cầu bố trí hành trình khác hoặc hoàn tiền vé khi không được vận chuyển do lỗi của hãng.
Hành khách được quyền tiếp cận thông tin về mức giới hạn trách nhiệm bồi thường trong các trường hợp tai nạn, thương tích, mất hành lý hoặc chậm chuyến.
Bên cạnh đó, Luật cho phép hành khách được từ chối chuyến bay; nếu đang trong hành trình, hành khách có quyền dừng bay tại một cảng hàng không bất kỳ hoặc tại nơi hạ cánh bắt buộc và được hoàn lại tiền tương ứng phần vé hoặc dịch vụ chưa sử dụng, sau khi trừ chi phí theo quy định của hãng hàng không.
Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật do Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày trước Quốc hội cho biết, những điểm sửa đổi quan trọng của Luật tập trung vào hai trụ cột chính là cơ chế đầu tư vào kết cấu hạ tầng hàng không và khung pháp lý về an toàn, an ninh hàng không.
Luật đã thể chế hóa cơ chế đầu tư linh hoạt đối với các công trình hàng không, đặc biệt là các dự án đặt trên đất quốc phòng, an ninh có mục đích sử dụng lưỡng dụng.
Theo đó, nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp cảng hàng không được phép xây dựng mới, mở rộng, nâng cấp, bảo trì và khai thác công trình hàng không trên đất quốc phòng mà không phải chuyển mục đích sử dụng đất nếu bảo đảm đúng phạm vi cho phép.
Luật cũng làm rõ thẩm quyền quyết định đầu tư của cơ quan nhà nước trong lĩnh vực hàng không, đồng thời tháo gỡ một loạt nút thắt thủ tục.
Trường hợp doanh nghiệp thực hiện dự án mở rộng, nâng cấp công trình cảng hàng không trên diện tích đất được Nhà nước cho thuê thì không phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Quy định này được kỳ vọng sẽ rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án và tăng tính hấp dẫn đối với nhà đầu tư tư nhân.
Cùng với đó, Luật được chỉnh lý để phù hợp với các chiến lược phát triển ngành, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy nhanh đầu tư mạng lưới sân bay, mở rộng công suất cửa ngõ quốc tế và phát triển các trung tâm logistics hàng không.
Đáng chú ý, dự luật cũng bổ sung quy định điều chỉnh hoạt động bay tầm thấp – lĩnh vực mới đang được nhiều quốc gia phát triển thử nghiệm, gắn với sự xuất hiện của thiết bị bay không người lái, dịch vụ vận chuyển đô thị trên không và các mô hình giao thông hàng không trong tương lai.
Một nội dung khác cũng nhận được sự quan tâm là quản lý giá dịch vụ hàng không. Theo Luật mới, giá vé hành khách hạng phổ thông cơ bản trên các đường bay nội địa được vận hành theo cơ chế thị trường, nhưng có sự điều tiết của cơ quan quản lý nhà nước nhằm bảo vệ người tiêu dùng và bảo đảm ổn định thị trường.
Giá dịch vụ tại cảng hàng không và phí an ninh hành khách, hành lý được hãng hàng không thu hộ thông qua giá vé, quy định này nhằm minh bạch hóa cấu trúc giá và trách nhiệm thu, nộp.
Song song với đó, để tránh tình trạng thiếu hụt nhân sự chất lượng cao và tăng tính chủ động cho hệ thống quản lý nhà nước về hàng không, Luật cho phép Nhà chức trách hàng không được giữ lại một phần phí thu được.
Phần giữ lại này sẽ chi cho các hoạt động hỗ trợ thu nhập cho công chức và lực lượng an ninh hàng không; đào tạo, hợp tác quốc tế; đầu tư hiện đại hóa hệ thống quản lý, giám sát an toàn, an ninh theo tiêu chuẩn ICAO.
Các tổ chức được giao cung cấp dịch vụ công trong lĩnh vực hàng không dân dụng cũng được để lại một phần nguồn thu phí nhằm đầu tư cho nguồn nhân lực và nâng cao năng lực bảo đảm an toàn.
Cơ chế này được kỳ vọng sẽ giúp ngành hàng không giảm tình trạng “chảy máu chất xám”, đồng thời nâng cao sức cạnh tranh và mức độ đáp ứng chuẩn mực quốc tế.
