Gửi bình luận
Spirit Airlines cho nghỉ việc tạm thời 1.800 tiếp viên sau lần phá sản thứ hai, phản ánh khủng hoảng toàn cầu của mô hình hàng không “siêu rẻ”.
Spirit Airlines, một trong những hãng hàng không giá rẻ nổi bật tại Mỹ vừa thông báo kế hoạch cho nghỉ việc tạm thời khoảng 1.800 tiếp viên, tương đương một phần ba lực lượng hiện có.
Động thái này diễn ra sau khi hãng nộp đơn xin phá sản lần thứ hai chỉ trong vòng một năm, cho thấy mức độ khó khăn tài chính ngày càng trầm trọng.
Theo kế hoạch, việc cho nghỉ việc tạm thời sẽ bắt đầu từ ngày 1/12. Song song với đó, Spirit cũng dự kiến cắt giảm tới 25% công suất khai thác so với cùng kỳ năm trước.
Điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến hàng nghìn tiếp viên mà còn phản ánh sự suy yếu nghiêm trọng trong hoạt động kinh doanh của hãng.
Chuyên gia phân tích hàng không Henry Harteveldt, Chủ tịch Atmosphere Research Group, nhận định: “Đây là một cú sốc lớn nhưng không bất ngờ. Mô hình hàng không siêu rẻ vốn phụ thuộc vào khối lượng chuyến bay cao và biên lợi nhuận rất thấp. Khi nhu cầu hoặc chi phí thay đổi, toàn bộ hệ thống dễ dàng rơi vào trạng thái mất cân bằng.”
Từ tái cơ cấu thất bại đến nguy cơ sụp đổ
Spirit từng nộp đơn phá sản trước đó và tiến hành tái cơ cấu, song những nỗ lực này không đem lại kết quả. Các khoản thua lỗ vẫn chồng chất, trong khi dòng tiền tiếp tục cạn kiệt.
Tiến sĩ Bijan Vasigh, chuyên gia kinh tế hàng không tại Đại học Embry-Riddle, cho rằng: “Spirit đã không giải quyết tận gốc những vấn đề về mô hình kinh doanh. Việc chỉ cắt giảm chi phí hoặc tăng chuyến bay không còn đủ. Trong môi trường hiện tại, hành khách sẵn sàng chi thêm tiền để có trải nghiệm tốt hơn, điều mà Spirit khó đáp ứng.”
Trong khi Spirit lâm vào khủng hoảng, các hãng giá rẻ châu Âu như Ryanair và easyJet vẫn duy trì được vị thế khá vững chắc. Ryanair kiểm soát chi phí bằng chiến lược mua nhiên liệu dài hạn, còn easyJet kết hợp giá rẻ với dịch vụ thân thiện, tạo ra giá trị gia tăng. Ngược lại, Spirit gắn chặt hình ảnh với mô hình “siêu rẻ” nhưng không phát triển được hệ sinh thái dịch vụ bổ trợ đủ mạnh.
Tại châu Á, AirAsia được coi là “biểu tượng” của hàng không giá rẻ, từng mở rộng mạnh mẽ khắp Đông Nam Á với khẩu hiệu nổi tiếng “Giờ đây, ai cũng có thể bay”. Tuy nhiên, sau đại dịch COVID-19, hãng này cũng đối mặt với nhiều thách thức tương tự Spirit.
Để vượt qua giai đoạn khó khăn, AirAsia đã chọn cách tái định hình không chỉ cắt giảm chi phí, mà còn chuyển hướng sang lĩnh vực kỹ thuật số như dịch vụ đặt xe, giao đồ ăn và thương mại điện tử, nhằm đa dạng hóa nguồn thu.
Dù vậy, giới phân tích vẫn cảnh báo rằng sự phụ thuộc vào phân khúc khách hàng nhạy cảm về giá khiến AirAsia dễ bị tổn thương nếu chi phí nhiên liệu tiếp tục tăng hoặc nhu cầu sụt giảm.
Thực tế cho thấy không chỉ AirAsia, mà nhiều hãng giá rẻ khác tại châu Á từ IndiGo ở Ấn Độ đến VietJet ở Việt Nam cũng buộc phải tính toán lại cách duy trì tăng trưởng trong bối cảnh chi phí vận hành leo thang.
Khó khăn tài chính của Spirit, cộng với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các hãng lớn như United, Delta hay American Airlines nhằm thu hút nhóm khách hạng cao cấp, đã làm dấy lên lo ngại rằng kỷ nguyên vé “siêu rẻ” sắp đi đến hồi kết.
Tín hiệu báo trước một xu hướng toàn cầu
Từ Mỹ, châu Âu đến châu Á, những biến động của Spirit, Ryanair, easyJet hay AirAsia đều cho thấy một xu hướng rõ rệt rằng mô hình “siêu rẻ” đang bước vào giai đoạn thử thách khắc nghiệt.
Những hãng biết cách linh hoạt thích ứng, đa dạng hóa nguồn thu và đầu tư vào trải nghiệm hành khách sẽ tồn tại, trong khi các hãng quá phụ thuộc vào vé rẻ sẽ dễ dàng lao vào khủng hoảng.
Bà Madhu Unnikrishnan, biên tập viên chuyên ngành hàng không tại Skift, phân tích: “Đây không chỉ là vấn đề của riêng Mỹ. Chúng ta đang chứng kiến một sự tái cấu trúc toàn cầu, nơi mô hình giá rẻ phải tiến hóa để tồn tại. Khách hàng giờ đây đòi hỏi nhiều hơn là chỉ một tấm vé rẻ.”
So với Ryanair và easyJet ở châu Âu hay AirAsia ở châu Á, những hãng đã tìm cách đa dạng hóa mô hình, Spirit Airlines đang cho thấy những hạn chế rõ rệt trong cách tiếp cận “siêu rẻ”.
Câu hỏi đặt ra không chỉ là liệu Spirit có thể sống sót qua đợt khủng hoảng này, mà còn là phải chăng ngành hàng không toàn cầu đang bước vào một kỷ nguyên mới, nơi vé “siêu rẻ” không còn là lợi thế duy nhất để cạnh tranh?
