Pakistan tuyên bố đóng cửa toàn bộ không phận đối với các hãng hàng không do Ấn Độ sở hữu hoặc vận hành, đồng thời đình chỉ mọi hoạt động thương mại với New Delhi.
Aviationa2z đưa tin quyết định của Pakistan được đưa ra ngay sau cuộc họp khẩn của Ủy ban An ninh Quốc gia tại Islamabad ngày 24/4.
Động thái cứng rắn này khiến căng thẳng giữa hai nước láng giềng có nguy cơ leo thang, đồng thời tác động mạnh đến ngành hàng không và chuỗi cung ứng khu vực.
Do bị cấm bay qua không phận Pakistan, các hãng hàng không Ấn Độ buộc phải chuyển hướng các chuyến bay, khiến thời gian bay tăng lên đáng kể, kéo theo tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn.
Những cái tên lớn như Air India và IndiGo đang đối mặt với loạt thách thức về khai thác khi thực hiện các chuyến bay đến châu Âu, Anh, Trung Đông và Bắc Mỹ.
Chưa ảnh hưởng đến các chuyến bay từ Việt Nam đến châu Âu
Cho đến thời điểm này, trao đổi với Tạp chí Hàng không, đại diện Vietnam Airlines cho biết việc chính quyền Pakistan tuyên bố đóng không phận đối với các hãng hàng không Ấn Độ chưa ghi nhận ảnh hưởng đến các chuyến bay của Vietnam Airlines từ Việt Nam đến châu Âu.
Theo Indian Express, các chuyên gia ngành hàng không dự báo chi phí tăng sẽ sớm đẩy giá vé máy bay leo thang. Trong khi đó, các hãng nước ngoài vẫn được bay qua không phận Pakistan có thể chiếm lợi thế cạnh tranh đáng kể.
Đây không phải lần đầu tiên Ấn Độ rơi vào tình cảnh này. Năm 2019, sau vụ không kích Balakot, Pakistan từng đóng cửa không phận, khiến các hãng hàng không Ấn Độ thiệt hại khoảng 700 crore rupee (tương đương hơn 2.000 tỷ đồng) vì phải bay vòng, tốn thêm chi phí nhiên liệu và thời gian khai thác.
Air India khi đó chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, do là hãng duy nhất khai thác các đường bay dài tới châu Âu và Bắc Mỹ. Hiện hãng này tiếp tục xác nhận rằng “một số chuyến bay đến và đi từ Bắc Mỹ, Anh, châu Âu và Trung Đông sẽ phải chuyển sang các hành trình vòng, mất thêm thời gian.”
Air India khẳng định ưu tiên hàng đầu vẫn là an toàn cho hành khách và phi hành đoàn, đồng thời xin lỗi vì những bất tiện không nằm trong khả năng kiểm soát.
Dù chưa công bố thiệt hại tài chính cụ thể, các hãng bay Ấn Độ đang tập trung điều chỉnh lịch trình và lên phương án khai thác thay thế. Tuy nhiên, theo các nguồn tin trong ngành, vài ngày tới sẽ cho thấy bức tranh rõ hơn về tổn thất tài chính và vận hành.
Hồi năm 2019, chỉ trong vòng chưa đầy hai tháng, các hãng đã thiệt hại hơn 700 crore rupee do phải bay vòng qua các hành lang không hiệu quả hơn. Lịch sử cho thấy, tình huống lần này cũng có thể gây ra hậu quả kinh tế tương tự nếu kéo dài.
Tất cả các hãng lớn khai thác tuyến bay quốc tế hướng Tây đều bị ảnh hưởng – từ Air India đến IndiGo, Air India Express, Akasa Air và SpiceJet.
Việc đóng không phận tác động mạnh nhất đến các chuyến bay xuất phát từ miền Bắc Ấn Độ, vốn trước đây vẫn bay thẳng qua Pakistan. Giờ đây, chúng phải vòng xuống phía Nam qua Gujarat hoặc Maharashtra rồi mới chuyển hướng Tây, làm tăng quãng đường và thời gian bay.
Trong thời gian tới, các hãng sẽ phải tính toán lại lượng nhiên liệu, điều chỉnh lịch bay và thậm chí phân bổ lại đội tàu bay nhằm giảm thiểu gián đoạn trong khai thác và duy trì độ tin cậy trên các tuyến bị ảnh hưởng.
Nguyên nhân của sự việc được cho là diễn ra sau khi Ấn Độ hạ cấp quan hệ ngoại giao với Pakistan và đơn phương đình chỉ hiệp ước về việc sử dụng hệ thống sông Indus – nguồn nước quan trọng chung của hai quốc gia.
“Pakistan kiên quyết bác bỏ tuyên bố đơn phương của Ấn Độ về việc đình chỉ Hiệp ước chia sẻ nguồn nước sông Indus. Bất kỳ hành động nào nhằm ngăn chặn hoặc chuyển hướng dòng chảy thuộc phần sử dụng của Pakistan theo thỏa thuận đều bị coi là hành động chiến tranh và sẽ vấp phải sự đáp trả toàn diện” văn phòng Thủ tướng Muhammad Shehbaz Sharif tuyên bố cứng rắn.
Căng thẳng giữa New Delhi và Islamabad bùng phát sau một vụ tấn công khủng bố kinh hoàng tại thung lũng Baisaran – điểm du lịch nổi tiếng được mệnh danh là “Thụy Sĩ thu nhỏ” của vùng Pahalgam, Kashmir do Ấn Độ kiểm soát.
Chiều 22/4, các tay súng bất ngờ nổ súng vào đoàn du khách, khiến 26 người thiệt mạng – phần lớn là khách du lịch – và hàng chục người bị thương. Nhóm vũ trang The Resistance Front, bị nghi có liên hệ với tổ chức khủng bố Lashkar-e-Taiba đặt trụ sở tại Pakistan, đã lên tiếng nhận trách nhiệm.
Ngay sau đó, chính phủ Ấn Độ tuyên bố duy trì các biện pháp trừng phạt đối với Pakistan “cho đến khi nước này chấm dứt hoàn toàn và không thể đảo ngược việc hậu thuẫn chủ nghĩa khủng bố xuyên biên giới”.
Tuy nhiên, phía Pakistan kiên quyết bác bỏ mọi cáo buộc, cho rằng New Delhi đang lợi dụng vụ việc để biện minh cho các hành động tại Kashmir – vùng lãnh thổ có đa số dân theo đạo Hồi và luôn là điểm nóng trong quan hệ hai nước.