Gửi bình luận
Máy bay không người lái MQ-9 Guardian thuộc lực lượng Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) vừa thực hiện nhiệm vụ sâu trong lãnh thổ Mexico. “Mắt thần trên không” này sở hữu những công nghệ tối tân gì cho nhiệm vụ tầm xa?
Một chiếc MQ-9 Guardian - loại máy bay không người lái tầm trung do CBP vận hành - đã bay sâu vào lãnh thổ Mexico sáng ngày 13/8, theo dữ liệu theo dõi chuyến bay.
Đây dường như là một sự kiện công khai rất hiếm, xuất hiện trong bối cảnh chính quyền Trump được cho là đã cho phép quân đội hành động chống lại các băng đảng ma túy tại Mexico.
MQ-9 cất cánh từ San Angelo, Texas vào khoảng 4 giờ sáng (giờ miền Đông Mỹ), bay hơn 800 dặm về phía nam, trong đó khoảng 600 dặm nằm sâu trong không phận Mexico, theo dữ liệu từ FlightRadar24 và thông tin chia sẻ trên X bởi tài khoản @thenewarea51.
Phiên bản quân sự của Guardian là MQ-9 Reaper, có khả năng mang vũ khí và thu thập dữ liệu từ nhiều loại cảm biến. Tuy nhiên, MQ-9 của CBP không được trang bị vũ khí.
Truy lùng băng đảng ma tuý khét tiếng?
Theo lộ trình công khai, MQ-9 đã bay vòng tròn nhiều lần tại khu vực thuộc bang Mexico, phía tây thành phố Mexico. Khoảng 6 giờ sau khi cất cánh, chiếc máy bay biến mất khỏi hệ thống theo dõi trực tuyến.
Ông Omar García Harfuch, người đứng đầu Bộ An ninh và Bảo vệ Công dân Mexico, xác nhận máy bay hoạt động theo yêu cầu của Chính phủ Mexico. Tuy nhiên, lý do MQ-9 chọn đường bay bất thường này và điểm đến sau khi "biến mất" vẫn chưa rõ.
CBP hiểu rằng khi bật thiết bị phát đáp, máy bay có thể bị theo dõi dễ dàng, nên có khả năng MQ-9 chỉ giữ vị trí trước khi tắt phát đáp để tới khu vực nhạy cảm hơn.
Khu vực mà MQ-9 bay vòng được cho là lãnh thổ của băng La Nueva Familia Michoacana (LNFM) khét tiếng. Băng đảng ma tuý này bị Mỹ trừng phạt năm 2021 theo sắc lệnh của Tổng thống Biden, với cáo buộc vận chuyển lượng lớn ma tuý tổng hợp sang Mỹ, gây ra cái chết của hàng chục nghìn người Mỹ mỗi năm.
Tháng 4 vừa qua, hai thủ lĩnh LNFM — Johnny Hurtado Olascoaga (biệt danh El Pez, Pescado, Mojarra) và Jose Alfredo Hurtado Olascoaga (biệt danh El Fresa, El Feyo, La Fruta) — bị truy tố về tội buôn lậu ma túy. Cả hai đang lẩn trốn, với khoản tiền thưởng bắt giữ lần lượt 5 triệu USD và 3 triệu USD.
Một nhóm phân tích cho biết trên X rằng MQ-9 có thể đang tìm kiếm các mục tiêu quan trọng hoặc khu vực liên quan đến LNFM. Ông Stefano Ritondale, Giám đốc tình báo công ty Artorias, nhận định mục tiêu “nhiều khả năng là một nhân vật cấp cao trong ban lãnh đạo LNFM hoặc người nằm trong danh sách truy nã gắt gao”.
Dù chuyến bay này hiếm gặp, MQ-9 đã từng hoạt động trong không phận Mexico. Báo cáo năm 2017 của Văn phòng Kiểm toán Chính phủ Mỹ (GAO) cho biết: “CBP sử dụng Predator B để thực hiện các chiến dịch thực thi pháp luật song phương với chính phủ Mexico thông qua trung tâm phân tích thông tin tại Đại sứ quán Mỹ ở Mexico City”. Từ năm 2013–2016, 7% tổng giờ bay Predator B (tương đương 1.615 giờ) diễn ra trong không phận Mexico.
Ngoài CBP, CIA cũng được cho là đã triển khai MQ-9 Reaper không vũ trang bay trên hoặc gần Mexico để tìm các phòng thí nghiệm sản xuất ma tuý tổng hợp.
Chuyến bay lần này diễn ra một tuần sau khi The New York Times tiết lộ rằng ông Trump “bí mật ký chỉ thị yêu cầu Lầu Năm Góc sử dụng vũ lực quân sự chống lại một số băng đảng ma túy ở Mỹ Latinh được coi là tổ chức khủng bố”. Đây được xem là bước đi mạnh mẽ nhất của chính quyền Trump trong chiến dịch chống các băng đảng.
MQ-9 Guardian sở hữu những khả năng gì?
Chuyến bay ngày 13/8 được thực hiện bởi chiếc MQ-9 số hiệu CBP113, biến thể Guardian Maritime Mission của dòng MQ-9. Máy bay trang bị radar đa chế độ Raytheon SeaVue dưới thân, có khả năng tìm kiếm bề mặt và tạo ảnh radar khẩu độ tổng hợp (SAR) với độ chi tiết cao, hoạt động cả ngày lẫn đêm, xuyên mây, khói hoặc bụi.
Máy bay cũng có cảm biến quang-điện và hồng ngoại MTS dưới mũi, cùng hệ thống truyền dữ liệu thời gian thực về trạm điều khiển mặt đất. Ngoài radar và cảm biến tích hợp, MQ-9 có thể mang nhiều thiết bị tác vụ khác, nhưng không mang vũ khí.
MQ-9 có thiết kế cánh dài (sải cánh 20m) để tối ưu hóa độ bền bay, với cấu trúc nhẹ sử dụng vật liệu composite và hợp kim nhôm. Thiết kế này cho phép bay ở độ cao lớn và duy trì quỹ đạo giám sát lâu dài.
Phiên bản Guardian được tối ưu cho nhiệm vụ dân sự, loại bỏ các giá treo vũ khí, thay bằng các pod cảm biến dưới cánh.
Máy bay không người lái này sử dụng động cơ Honeywell TPE331-10GD (tăng áp turboprop), công suất 900 mã lực, mạnh hơn nhiều so với MQ-1 Predator (115 mã lực). Động cơ này cho phép MQ-9 đạt tốc độ tối đa 482 km/h và thời gian bay lên đến 36 giờ khi không mang vũ khí.
Hệ thống làm mát và che giấu nhiệt giảm dấu hiệu hồng ngoại, nhưng không đủ để chống lại các radar tần số thấp hoặc hệ thống phòng không tiên tiến.
Thiết kế này tối ưu cho nhiệm vụ giám sát dài hạn, với động cơ mạnh mẽ và hiệu suất cao. Tuy nhiên, do thiếu công nghệ tàng hình, MQ-9 dễ bị phát hiện bởi radar hiện đại, như radar SIAR của Trung Quốc.
MQ-9 được trang bị hệ thống cảm biến tối tân bao gồm: Radar Raytheon SeaVue (trên Guardian) cung cấp hình ảnh SAR (Synthetic Aperture Radar) độ phân giải cao, hoạt động cả ngày lẫn đêm, xuyên mây, phù hợp cho giám sát biên giới và theo dõi chuyển động mặt đất. Nó có thể phát hiện xe cộ, tàu thuyền, hoặc mục tiêu nhỏ ở khoảng cách 100-150km.
Ngoài ra, cảm biến MTS (Multi-Spectral Targeting System) được trang bị trên cả Reaper và Guardian, hỗ trợ theo dõi mục tiêu trong điều kiện ánh sáng yếu, cung cấp video trực tiếp với độ phân giải cao và cho phép truyền dữ liệu thời gian thực đến các trạm điều khiển mặt đất, như tại San Angelo, Texas.
MO-9 sử dụng hệ thống liên kết dữ liệu vệ tinh Ku-band để truyền dữ liệu đến các trung tâm phân tích, như Trung tâm Phân tích Thông tin tại Đại sứ quán Mỹ ở Mexico City. Hỗ trợ điều khiển từ xa, với phi công và chuyên viên cảm biến tại các căn cứ như Whiteman, Missouri, cách mục tiêu hàng ngàn kilomet.
Cảm biến tiên tiến và liên kết dữ liệu thời gian thực giúp MQ-9 hiệu quả trong các nhiệm vụ giám sát và trinh sát. Tuy nhiên, hạn chế của MQ-9 là phụ thuộc vào liên kết vệ tinh, dễ bị gián đoạn bởi chiến tranh điện tử, như hệ thống Himalaya ECM của Nga.
MQ-9 Guardian không mang vũ khí, tập trung vào giám sát biên giới, chống buôn lậu ma túy, và hỗ trợ thực thi pháp luật, đồng thời hỗ trợ các nhiệm vụ dân sự, như giám sát biểu tình tại Los Angeles (6/2025), cung cấp dữ liệu cho Cục Di trú và Hải quan (ICE).
Trong khi đó, bản Reaper mang được 8 tên lửa Hellfire, 4 bom GBU-12 Paveway, hoặc 16 tên lửa AGM-114 Hellfire, với độ chính xác cao (có thể nhắm vào một chiếc ghế trong xe đang di chuyển). Nó từng được sử dụng trong các chiến dịch chống khủng bố tại Afghanistan, Iraq, và Syria, với hơn 4 triệu giờ bay chiến đấu.
Như vậy, Reaper có khả năng tấn công chính xác, là công cụ chủ lực trong các chiến dịch chống khủng bố tại Trung Đông, với khả năng tiêu diệt mục tiêu giá trị cao từ xa. Còn Guardian linh hoạt trong giám sát dân sự, giảm nguy cơ leo thang xung đột.
Sự xuất hiện của MQ-9 trên FlightRadar24 đã xác nhận nghi ngờ lâu nay của giới theo dõi rằng CBP có hoạt động trong không phận Mexico. Ritondale bình luận: “Chúng tôi từng thấy drone của CBP xuất hiện ở Vịnh Mexico, nhưng đây là bằng chứng rõ ràng đầu tiên về việc chúng hoạt động trong lãnh thổ Mexico”
Dù MQ-9 đã để lộ vị trí trong nhiều giờ, với tính chất bí mật của các chiến dịch này, có thể sẽ không bao giờ biết nhiệm vụ thật sự của nó.
