Gửi bình luận
Nguyên mẫu thứ hai chiến đấu cơ tàng hình J-36 vừa xuất hiện, với thiết kế thay đổi rõ rệt. Có vẻ như Trung Quốc đang tăng tốc cuộc đua để cạnh tranh với Mỹ.
Một nguyên mẫu thứ hai của máy bay tàng hình cỡ lớn J-36 của Trung Quốc đã lộ diện với các thay đổi đáng kể so với phiên bản đầu tiên.
Những điều chỉnh này cho thấy chương trình phát triển J-36 đang diễn ra theo hướng thử nghiệm – cải tiến liên tục, bác bỏ các tuyên bố trước đó cho rằng, nguyên mẫu đầu tiên đã tiệm cận giai đoạn sản xuất thử hàng loạt.
Hình ảnh về nguyên mẫu mới xuất hiện trên mạng xã hội, chụp từ nhiều góc khi chiếc J-36 bay trên bầu trời Trung Quốc. Vị trí chụp gần như chắc chắn là khu vực nhà máy của Tập đoàn Máy bay Thành Đô (Chengdu Aircraft Corporation), nơi chiếc J-36 đầu tiên từng được ghi nhận cất cánh lần đầu vào ngày 26/12/2024.
Từ hình ảnh mới có thể thấy J-36 vẫn giữ tổng thể kiểu cánh tam giác biến thể – thiết kế đã dần trở thành nhận diện của dòng máy bay này. Tuy nhiên, nhiều khu vực quan trọng đã thay đổi hoàn toàn.
Ống xả thay đổi – dấu hiệu của khả năng điều khiển lực đẩy
Trên nguyên mẫu đầu, J-36 sử dụng hệ thống ống xả được đặt thụt sâu vào thân phía trên, gợi nhớ đến thiết kế của Northrop YF-23 – ưu tiên tính tàng hình, tối ưu khí động học và hiệu suất bay tầm xa.
Nhưng ở nguyên mẫu thứ hai, hệ thống ống xả đã được thay thế bằng ba vòi phun dạng góc cạnh, giống với vòi phun điều hướng lực đẩy hai chiều trên F-22 Raptor. Thiết kế này cũng xuất hiện trên mẫu chiến đấu cơ tàng hình không đuôi J-XDS mới của Trung Quốc.
Việc thay đổi này mang nhiều ý nghĩa quan trọng: Nếu J-36 thực sự được trang bị điều khiển lực đẩy hai chiều, điều đó cho thấy Trung Quốc đang hướng chiếc máy bay này đến hiệu suất thao diễn cao hơn, không chỉ đơn thuần là một “máy bay ném bom chiến thuật tàng hình”.
Thiết kế không đuôi vốn rất khó ổn định, vì vậy điều khiển lực đẩy giúp tăng độ linh hoạt và khả năng kiểm soát khi bay ở những điều kiện khó, đặc biệt ở độ cao lớn.
Việc bổ sung ống xả mới buộc thiết kế phần đuôi phải tái cấu trúc đáng kể, vì ống xả cũ được đặt sâu và lùi phía trước mép thoát khí động học. Điều này cho thấy đây không chỉ là thay thế hình thức, mà là sự thay đổi cấu trúc toàn diện.
Dù hệ thống điều hướng lực đẩy sẽ làm tăng trọng lượng và độ phức tạp, đối với một máy bay cỡ lớn như J-36, ảnh hưởng này có lẽ không quá đáng kể.
Cửa hút khí thay đổi – đồng bộ hóa thiết kế và tăng khả năng tàng hình
Ở nguyên mẫu đầu tiên, J-36 sử dụng cửa hút khí dạng “caret” phía dưới – hơi giống F-22 – trong khi cửa hút khí trên lưng lại là loại DSI (Divertless Supersonic Intake), công nghệ hút khí siêu âm Trung Quốc đã áp dụng trên J-20 và FC-31.
Nhưng trên nguyên mẫu mới, cửa hút khí dưới bụng đã chuyển sang hoàn toàn dạng DSI. Mép dưới cửa hút khí được vuốt về phía trước – đặc trưng của thiết kế tàng hình tối ưu.
Việc tiêu chuẩn hóa toàn bộ hệ thống hút khí sang DSI nhằm: Giảm trọng lượng và số linh kiện, loại bỏ cơ chế dẫn khí phức tạp; Cải thiện khả năng tàng hình nhờ giảm góc cạnh phản xạ radar; Tăng hiệu suất khí động khi bay siêu âm.
Đây là thay đổi không nhỏ, chứng tỏ Chengdu đã đánh giá lại mô hình luồng khí và hiệu suất của nguyên mẫu trước.
Hệ thống càng đáp tái thiết kế hoàn toàn – máy bay nặng hơn dự đoán
Nguyên mẫu J-36 đầu tiên sử dụng càng đáp đôi theo dạng bánh trước – bánh sau (tandem) cho càng đáp chính, cho thấy máy bay có trọng lượng lớn.
Nguyên mẫu mới chuyển sang càng đáp đôi song song (twin-wheel side-by-side), giống bố cục trên các máy bay hạng nặng như B-2 hoặc một số máy bay vận tải.
Thay đổi này cho thấy: Càng đáp gọn hơn, yêu cầu cửa khoang nhỏ hơn, tăng khả năng tàng hình; Tối ưu hóa chịu tải khi hạ cánh trên đường băng; Có thể tăng khả năng hoạt động từ sân bay có điều kiện mặt đường kém hơn.
Việc thay đổi một cấu phần quan trọng như càng đáp cho thấy nhà thiết kế đã đánh giá lại trọng lượng thực tế và tải trọng vận hành của chiếc máy bay.
Những điều chỉnh nhỏ nhưng thể hiện quá trình tinh chỉnh liên tục
Một số hình ảnh cho thấy đầu mũi J-36 nguyên mẫu mới có thể sử dụng que đo dữ liệu bay đơn giản hơn, dù khó xác nhận do chất lượng ảnh không cao.
Ngoài ra, nhiều thay đổi khác có thể đã được thực hiện ở các khu vực chuyển tiếp giữa cửa hút khí và thân máy bay – nơi đặc biệt quan trọng trong thiết kế tàng hình.
Hình ảnh chưa cho thấy phần lưng của máy bay trong bộ ảnh lần này, nghĩa là phần quan trọng nhất vẫn còn bí ẩn.
Những thay đổi lớn chỉ trong vòng một năm kể từ nguyên mẫu đầu tiên cho thấy J-36 vẫn trong giai đoạn thử nghiệm – chưa thể nói là gần sản xuất hàng loạt. Các nguyên mẫu J-36 chưa phải thiết kế hoàn thiện. Và Trung Quốc đang áp dụng phương pháp phát triển nhanh – thử nghiệm liên tục – cải tiến ngay.
Có khả năng đây là hai cấu hình khác nhau được thử song song, nhưng hiện nay khả năng J-36 đang trong giai đoạn hoàn thiện thiết kế tối ưu vẫn hợp lý hơn.
Trung Quốc tăng tốc cuộc đua máy bay chiến đấu thế hệ mới
Không thể phủ nhận tốc độ phát triển của Trung Quốc trong lĩnh vực máy bay chiến đấu tàng hình. Từ J-20, FC-31/J-35, đến J-XDS và bây giờ là J-36.
Các mẫu này không chỉ có bề ngoài hiện đại, mà còn yêu cầu hệ thống cảm biến, vật liệu tàng hình, tích hợp huấn luyện và chiến thuật – những yếu tố quyết định hiệu quả thực chiến.
Trung Quốc không chỉ thử nghiệm một loại máy bay, mà là nhiều loại với các triết lý thiết kế khác nhau.
Dù vẫn còn nhiều người cho rằng bất cứ nguyên mẫu nào xuất hiện đều gần như đã sẵn sàng sản xuất, J-36 là ví dụ rõ nhất cho điều ngược lại: chương trình đang tinh chỉnh mạnh mẽ, chưa đạt đến thiết kế cuối cùng.
Sự xuất hiện của nguyên mẫu thứ hai làm sáng tỏ quá trình phát triển nhanh và linh hoạt của Trung Quốc. Nó cũng bác bỏ quan điểm cho rằng J-36 đã đạt mức hoàn thiện ở nguyên mẫu đầu tiên. Ngoài ra, rất có thể Trung Quốc sẵn sàng thử nghiệm nhiều phương án để tìm thiết kế tối ưu nhất.
Nhưng có một điều chắc chắn: Trung Quốc đang tăng tốc để tạo ra máy bay chiến đấu tàng hình hạng nặng có thể cạnh tranh trực tiếp với Mỹ — và tốc độ ấy khiến phần còn lại của thế giới phải chú ý.
