.jpg "Vietjet và Boeing trao quyền khai thác 50 tàu bay Boeing 737 cho Vietjet Thái Lan")
.jpeg "China Airlines mua 14 máy bay Boeing 777X, hiện đại hóa đội bay đường dài")
Gửi bình luận
Sau những thảm kịch hàng không cướp đi hơn 300 sinh mạng vào năm 2018 và 2019, “người khổng lồ” Boeing đang đứng trước một bước ngoặt lịch sử: đối mặt án truy tố hình sự với sức ép từ Quốc hội Mỹ và làn sóng phản đối dữ dội từ gia đình các nạn nhân.
Theo Simpleflying, hai thượng nghị sĩ – Elizabeth Warren và Richard Blumenthal – vừa chính thức đề nghị Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) khởi tố hình sự Boeing vì những sai phạm nghiêm trọng liên quan đến hai vụ tai nạn chết người của dòng máy bay 737 MAX vào năm 2018 và 2019.
Cùng lúc, các luật sư đại diện cho thân nhân nạn nhân cũng gửi thư yêu cầu DOJ bác bỏ một thỏa thuận sơ bộ đang được cân nhắc – thỏa thuận có thể giúp Boeing tránh được việc nhận tội.
Trong vòng vài tuần tới, Boeing sẽ phải ra hầu tòa trước cáo buộc đánh lừa Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) về hệ thống tăng cường tính năng điều khiển bay (MCAS) – nhân tố bị cho là nguyên nhân chính dẫn đến hai vụ tai nạn thảm khốc.
Nếu bị truy tố, đây sẽ là một trong những vụ kiện hình sự lớn nhất từ trước đến nay nhằm vào một tập đoàn công nghiệp hàng không tại Mỹ.
Tuy nhiên, DOJ hiện đang cân nhắc thông qua một thỏa thuận không truy tố, điều này có thể khiến toàn bộ vụ việc không bao giờ được đưa ra xét xử – một kịch bản đang gây phẫn nộ trong dư luận Mỹ.
Trong một bức thư gửi DOJ mà hãng tin Reuters tiếp cận được, luật sư Paul Cassell – người đại diện cho gia đình các nạn nhân – chỉ trích Bộ Tư pháp đang đi chệch khỏi công lý. Ông gọi đây là “một thỏa hiệp không thể chấp nhận”, cho rằng nếu để Boeing “tự giám sát chính mình” thay vì chịu sự kiểm tra độc lập, đó sẽ là một thất bại nghiêm trọng của hệ thống pháp luật.
Đáng chú ý, ông Cassell dẫn lời thẩm phán Liên bang Reed O’Connor – người từng mô tả bê bối của Boeing là “tội ác doanh nghiệp gây chết người lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ”.
Hai thượng nghị sĩ Warren và Blumenthal cũng lên tiếng đồng tình, khẳng định DOJ không được để Boeing và các lãnh đạo hãng thoát khỏi trách nhiệm hình sự, nếu không muốn “đánh mất niềm tin của công chúng vào công lý”.
Phản ứng trước thông tin DOJ đang cân nhắc miễn truy tố Boeing, đại diện các gia đình nạn nhân tuyên bố sẽ chính thức đệ đơn phản đối thỏa thuận miễn truy tố mà Bộ Tư pháp Mỹ đang xem xét dành cho Boeing. Họ có thời hạn đến ngày 29/5 để gửi văn bản phản đối lên tòa án.
Trước đó, vào năm 2021, Boeing đã từng ký một thỏa thuận hoãn truy tố, thừa nhận có hành vi gian lận và đồng ý nộp 487,2 triệu USD tiền phạt.
Luật sư Cassell cho rằng, giám đốc điều hành khi đó – ông Dave Calhoun – đã ký vào thỏa thuận với đầy đủ nhận thức về sai phạm. Điều này gần như loại bỏ khả năng Boeing được tuyên trắng án nếu bị truy tố lần này.
“Boeing đã thú nhận đầy đủ các tình tiết quan trọng. Nếu đưa ra xét xử, khả năng họ trắng án gần như bằng 0%,” ông Cassell khẳng định.
Theo Bộ Tư pháp Mỹ, nếu đạt được thỏa thuận miễn truy tố mới, Boeing sẽ phải đáp ứng một loạt điều kiện nghiêm ngặt hơn: nộp khoản phạt bổ sung lên tới 444,5 triệu USD, thuê đơn vị giám sát độc lập và thành lập một quỹ bồi thường mới cho thân nhân các nạn nhân – ngoài 500 triệu USD đã chi trả vào năm 2021.
Mỗi gia đình nạn nhân sẽ nhận được khoản bồi thường chia đều từ quỹ này. Đồng thời, chính phủ cũng sẽ phải đệ trình yêu cầu tòa án cho phép rút truy tố theo đúng trình tự Bộ luật Tố tụng Hình sự Liên bang.
Theo các chuyên gia vụ việc không chỉ là phép thử cho hệ thống tư pháp Mỹ, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho toàn ngành hàng không toàn cầu về trách nhiệm minh bạch và sự an toàn của hành khách.
Nếu Boeing bị truy tố – hoặc được miễn – cả hai kịch bản đều sẽ tạo ra tiền lệ quan trọng cho cách các tập đoàn lớn bị xử lý khi để xảy ra hậu quả nghiêm trọng do sai phạm nội bộ.
Boeing từng là biểu tượng cho kỹ thuật và sự chính xác của ngành hàng không Mỹ. Nhưng giờ đây, hãng đang đối mặt với nguy cơ đánh mất không chỉ danh tiếng, mà cả niềm tin từ công chúng – điều không dễ dàng lấy lại.
Hai thảm kịch Boeing 737 MAX: 346 người chết
Ngày 29/10/2018, chuyến bay JT610 của Lion Air rơi xuống biển Java sau khi cất cánh 13 phút, khiến 189 người thiệt mạng.
Chỉ hơn 4 tháng sau, ngày 10/3/2019, chuyến bay ET302 của Ethiopian Airlines cũng rơi ngay sau khi cất cánh, khiến 157 người thiệt mạng.Nguyên nhân chung được xác định là lỗi hệ thống kiểm soát bay tự động MCAS trên Boeing 737 MAX. Hệ thống này bị kích hoạt dựa trên dữ liệu sai từ cảm biến, ép máy bay hạ mũi xuống, khiến phi công mất kiểm soát. Phi công được cho là cũng không được huấn luyện đầy đủ về cách xử lý sự cố này.
Hai vụ tai nạn đã khiến Boeing 737 MAX bị cấm bay gần hai năm và làm dấy lên nhiều câu hỏi về an toàn hàng không toàn cầu.
Tại Việt Nam, sự cố an toàn của Boeing 737 MAX cũng đã khiến một số hãng như Vietjet Air lâm vào cảnh khan hiếm tàu bay do không thể nhận loại tàu bay này theo hợp đồng đã ký để đưa vào khai thác từ vài năm nay.
