Gửi bình luận
"Bộ tứ trụ cột" bao gồm các Nghị quyết số 57, 59, 68 và 69 đã nhấn mạnh vai trò của công nghệ vũ trụ và thông tin từ vệ tinh, là một trong những ngành công nghệ chiến lược.
Sáng 24/7, Báo Tiền Phong tổ chức tọa đàm "Đưa công nghệ vũ trụ trở thành động lực phát triển mới". Tại toạ đàm, các chuyên gia khẳng định vai trò, vị thế của ngành công nghệ vũ trụ cũng như nhận diện thách thức, khó khăn, đề xuất các giải pháp thúc đẩy ngành công nghệ quan trọng.
Chia sẻ tại tọa đàm, TS. Nguyễn Quân, Nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã đặt vấn đề rất đúng đắn về vai trò của công nghệ vũ trụ.
Tiếp đó, Thủ tướng cũng đã ban hành Quyết định 131 xác định danh mục các công nghệ chiến lược và các sản phẩm công nghệ chiến lược mà Nhà nước tập trung phát triển, trong đó, có công nghệ vũ trụ và một số sản phẩm công nghệ vũ trụ phù hợp với nhu cầu, năng lực của nền kinh tế Việt Nam. Đây là đánh giá rất đúng về vai trò của công nghệ vũ trụ.
Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, công nghệ vũ trụ có vai trò đặc biệt quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam và toàn cầu, nhất là khi chứng kiến các cuộc xung đột vũ trang trên thế giới. Các quốc gia lớn sẽ không đạt được mục tiêu của họ nếu thiếu các thiết bị công nghệ vũ trụ.
Vì vậy, “nếu chúng ta tự lực được công nghệ làm chủ, phần nào đó làm chủ được không gian vũ trụ thiết yếu thì đất nước chúng ta mới có cơ hội làm chủ công nghệ này và ứng dụng vào phát triển kinh tế - xã hội”, TS. Nguyễn Quân cho biết.
Nói về vai trò của ngành công nghệ vũ trụ trong sự phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng, ông Trần Tuấn Ngọc - Cục trưởng Cục Viễn thám Quốc gia, Bộ Nông nghiệp và Môi trường thông tin, công nghệ vũ trụ đã được ứng dụng rộng rãi tại Việt Nam trong lĩnh vực phát triển kinh tế xã hội và phòng chống thiên tai.
Thực tế, “công nghệ vũ trụ đã thẩm thấu vào nhiều khía cạnh của đời sống, nhưng chúng ta không biết. Tôi lấy ví dụ một shipper sử dụng điện thoại có định vị vệ tinh để giao hàng chính xác, hay các giao dịch ngân hàng hiện đại đều cần đồng bộ thời gian từ vệ tinh GPS”, ông Tuấn Ngọc chỉ rõ.
Chia sẻ thêm về việc ứng dụng công nghệ vũ trụ, lãnh đạo Cục Viễn thám Quốc gia cho biết, hầu hết các bộ, ngành và địa phương đã sử dụng công nghệ viễn thám để giám sát và quản lý. Trong ngành nông nghiệp và môi trường, công nghệ vũ trụ được áp dụng trong đo đạc bản đồ, quản lý biển đảo, trồng trọt, lâm nghiệp.
Tại các địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng đã bắt đầu có những ý tưởng ứng dụng công nghệ vũ trụ vào các ngành, các lĩnh vực khác nhau. Về phía tư nhân, các doanh nghiệp cũng đã bắt đầu tham gia mạnh mẽ vào lĩnh vực này, cho thấy sự phát triển từ khối nhà nước sang khối tư nhân.
Trong thời gian tới, nhu cầu ứng dụng công nghệ vũ trụ sẽ có những bước chuyển biến mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi các Nghị quyết của Đảng và Nhà nước. Điển hình như "Bộ tứ trụ cột" bao gồm các nghị quyết số 57, 59, 68 và 69 đã nhấn mạnh vai trò của công nghệ vũ trụ và thông tin từ vệ tinh.
Thêm vào đó, mô hình chính quyền điện tử hai cấp cũng sẽ thúc đẩy các địa phương ứng dụng công nghệ này nhiều hơn. Trung ương sẽ tập trung vào công tác hậu kiểm và thanh tra giám sát, trong đó công nghệ vũ trụ là một công cụ hữu hiệu.
Những năm qua, Việt Nam đã đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực công nghệ vũ trụ, bằng chứng là dự án Trung tâm Vũ trụ Việt Nam ở Hòa Lạc, một dự án lớn nhất về khoa học công nghệ từ trước đến nay.
Tại tỉnh Bình Định cũng đã xây dựng một Trung tâm Khám phá Khoa học, nơi có nhiều hạng mục liên quan đến công nghệ vũ trụ, thu hút đông đảo học sinh, sinh viên.
Theo ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, phát triển công nghệ vũ trụ là yêu cầu cấp thiết, đảm bảo an ninh, chủ quyền quốc gia, phát triển kinh tế xã hội, khẳng định vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.
Để thúc đẩy công nghệ vũ trụ, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách quan trọng, trong đó có Nghị quyết 57. Trong Nghị quyết, có riêng chương trình phát triển công nghệ chiến lược cũng như triển khai quỹ đầu tư, chiến lược trong lĩnh vực không gian vũ trụ.
Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành loạt chính sách, quyết định quan trọng về vũ trụ, chiến lược phát triển viễn thám quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn chiến lược đến năm 2040. Gần đây, Thủ tướng cũng đã ban hành quyết định các nhóm chiến lược ưu tiên phát triển công nghệ vũ trụ, một trong những nhóm đó là phát triển vệ tinh viễn thám, trạm mặt đất…
“Hiện, chúng tôi đang thực hiện, triển khai các chính sách hết sức bài bản, công phu. Trong số 21 bài toán lớn do Bộ Khoa học Công nghệ công bố, có 2 nhiệm vụ liên quan đến ngành công nghệ là nghiên cứu, sản xuất và chế tạo vệ tinh tầm thấp và xây dựng hệ thống quản lý, giám sát tài nguyên rừng quốc gia trên nền tảng số và công nghệ viễn thám” – ông Hoàng Tùng chia sẻ.
Trên thực tế, Việt Nam đã sở hữu và vận hành các vệ tinh viễn thông Vinasat-1; Vinasat-2, sắp tới sẽ có LUTUSat -1. Vệ tinh Vinasat- 2 đã phóng đạt nhiều mục tiêu quan trọng trong đảm bảo an ninh quốc phòng cũng như phát triển kinh tế - xã hội.
Về cơ sở hạ tầng kỹ thuật nghiên cứu khoa học vũ trụ, hiện chúng ta đang triển khai xây dựng hạ tầng kỹ thuật, đào tạo phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao.
Trong thời gian tới, Việt Nam cần có sự quyết tâm và quyết liệt hơn nữa trong việc đầu tư cho công nghệ vũ trụ. Cần có một hội thảo quốc gia về lĩnh vực này để khởi động lại chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ Việt Nam, vốn đã ban hành từ lâu và cần được cập nhật. Công nghệ vũ trụ không chỉ là một công nghệ chiến lược mà còn phải là một công nghệ hàng đầu, cùng với các lĩnh vực như vi mạch bán dẫn hay năng lượng hạt nhân.
