Gửi bình luận
Kinh tế hàng không tầm thấp tại Trung Quốc hoàn thành hạ tầng cơ bản, được dự báo sẽ vượt mốc nghìn tỷ nhân dân tệ vào năm 2026.
Kinh tế hàng không tầm thấp đang được Trung Quốc thúc đẩy trở thành một lĩnh vực trong yếu của nền kinh tế số và công nghệ. Khái niệm này bao trùm các hoạt động bay ở độ cao thấp như máy bay không người lái (UAV), phương tiện bay điện cất hạ cánh thẳng đứng (eVTOL), cùng hệ thống hạ tầng, quản lý không phận và dịch vụ phụ trợ.
Theo báo cáo của ông Ngô Quang Huy, Viện sĩ Viện Hàn lâm Kỹ thuật Trung Quốc và Kỹ sư trưởng dòng máy bay C919 của COMAC, quy mô kinh tế tầm thấp của nước này năm 2023 đạt 505,95 tỷ nhân dân tệ (hơn 71 tỷ USD), tăng 33,8% so với năm trước. Dự báo đến năm 2026, con số sẽ mốc nghìn tỷ nhân dân tệ, trong đó UAV và eVTOL được coi là hai trụ cột chính, với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm hơn 50%.
Thông tin được ông Ngô đưa ra tại Diễn đàn Kinh tế tầm thấp ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 25/9. Báo cáo cũng cho biết hạ tầng bay thấp trên toàn Trung Quốc cơ bản hình thành. Trong năm 2024, số UAV đăng ký đạt 2,177 triệu chiếc và tổng thời gian bay tích lũy vượt 2,6 triệu giờ, phản ánh sự mở rộng nhanh chóng cả về quy mô thị trường lẫn vận hành thực tế.
Ông Ngô nhấn mạnh bốn lĩnh vực chủ chốt cấu thành kinh tế tầm thấp của Trung Quốc, bao gồm:
Sản xuất máy bay tầm thấp: Nghiên cứu, phát triển và sản xuất máy bay đa năng, máy bay cảnh sát, máy bay hải quan và một số máy bay quân sự.
Bay tầm thấp: Ngành công nghiệp cốt lõi của nền kinh tế tầm thấp, thúc đẩy và thúc đẩy sự phát triển chung của nền kinh tế này.
Hỗ trợ bay tầm thấp: Ngành cung cấp các dịch vụ liên quan đến an toàn bay tầm thấp và không phận.
Dịch vụ toàn diện: Nhiều ngành dịch vụ hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế tầm thấp.
"Đây không đơn thuần là ngành 'máy bay nhỏ', mà là một hệ sinh thái công nghiệp - dịch vụ mới, kết nối công nghệ, vận hành và quản lý", Kỹ sư trưởng của COMAC cho biết trong báo cáo.
"Bầu trời thấp" trong cuộc sống
Ứng dụng thực tế của ngành này đã được triển khai rộng rãi, từ du lịch (như eVTOL EH216-S của EHang phục vụ vận tải ngắn và trải nghiệm cảnh quan), đến logistics (drone giao hàng cao tần của Meituan); từ nông nghiệp chính xác (UAV phun thuốc, gieo giống) đến nhiệm vụ cứu hộ khẩn cấp (drone phát hiện đám cháy sau vài chục giây), kiểm tra môi trường và quản lý hạ tầng (tuần tra đường dây điện, giám sát giao thông).
Điều này không chỉ thể hiện rõ tiềm năng ứng dụng, mà còn cho thấy “bầu trời thấp” đang dần trở nên quen thuộc trong đời sống người dân Trung Quốc.
Một điểm nhấn quan trọng mà báo cáo nhấn mạnh là cơ chế quản lý không phận và chính sách đi kèm. Tháng 12/2024, Trung Quốc công bố phương án phân loại không phận quốc gia với việc bổ sung lớp W-class dành riêng cho UAV dưới 120 m.
Đây là loại không phận mới được thiết kế để quản lý máy bay không người lái, giúp tách biệt với không phận hàng không dân dụng truyền thống nhằm giảm rủi ro va chạm. Theo quy định, UAV có trọng lượng trên 25 kg phải được cấp chứng chỉ mới được vận hành trong vùng này.
Để hỗ trợ hoạt động quản lý và vận hành, một nền tảng quản lý tích hợp UOM (Unified Operations Management) đã được thiết lập, quy hoạch không phận, tra cứu, xin phép bay, và giám sát hoạt động bay trong cùng hệ thống. Việc này hướng tới một mô hình quản lý “thống nhất, minh bạch, dễ vận hành” cho bầu trời thấp.
Báo cáo của ông Ngô cũng đề cập đến vai trò chính sách ưu tiên từ chính phủ Trung Quốc. Việc đưa kinh tế tầm thấp vào các văn kiện lớn khẳng định đây là ngành công nghiệp mới nổi cần được thúc đẩy.
Nhiều tỉnh và thành phố lớn của nước này cũng đã đưa phát triển kinh tế tầm thấp vào quy hoạch địa phương, xây dựng vùng thí điểm eVTOL, cấp hỗ trợ tài chính, mở vùng bay thử nghiệm và tạo môi trường thí điểm cho các doanh nghiệp khởi nghiệp bay.
Theo Tân Hoa Xã, Trung Quốc hiện chiếm hơn 70% trong các đơn đăng ký bằng sáng chế UAV toàn cầu, với hàng chục nghìn doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng liên quan. Cục hàng không dân dụng Trung Quốc (CAAC) ước tính rằng quy mô ngành sẽ lên tới 3.500 tỷ nhân dân tệ (hơn 490 tỷ USD) vào năm 2035.
Nhiều tỉnh, như Quảng Châu (Huangpu), đã xây dựng các chương trình phát triển địa phương cho kinh tế tầm thấp, tích hợp chuỗi công nghiệp bay - dịch vụ - quản lý đô thị.
Tuy nhiên, con đường phía trước không bằng phẳng. Các thách thức đáng kể bao gồm chuẩn hóa luật lệ và tiêu chuẩn bay (chứng nhận airworthiness, an toàn bay); hạn chế hạ tầng (vertiport, trạm sạc, mạng điều phối bay); thiếu nhân lực chuyên ngành (phi công UAV, lập kế hoạch bay) và rủi ro quản lý không lưu khi dày đặc các phương tiện bay nhỏ trong không phận thấp.
Các chuyên gia trong nước kêu gọi một khuôn khổ pháp lý mạnh mẽ hơn để hỗ trợ sự phát triển nhanh và bền vững của nền kinh tế vùng thấp.
"Các luật, quy định và quy tắc có liên quan cần được xây dựng và cải thiện kịp thời để cung cấp nền tảng pháp lý vững chắc cho sự phát triển hợp pháp, nhanh chóng và có trật tự của nền kinh tế vùng thấp", ông Cao Quốc Trụ, Phó trưởng khoa Luật Đại học Hàng không và Vũ trụ Bắc Kinh, cho biết.
Dẫu vậy, báo cáo của ông Ngô Quang Huy khẳng định dưới sự hậu thuẫn chính sách, với những điểm tựa công nghệ và nhu cầu ứng dụng đa dạng, kinh tế hàng không tầm thấp của Trung Quốc đang đứng trước thời kỳ “cất cánh”.
Từ con số hơn 500 tỷ nhân dân tệ năm 2023, đến hơn 1.000 tỷ nhân dân tệ vào năm 2026, mục tiêu của nước này không chỉ là tăng trưởng quy mô mà còn là tạo dựng nền tảng hệ sinh thái hàng không mới, nơi bay thấp trở thành phần của cuộc sống và dịch vụ bay trở thành công cụ mở rộng không gian phát triển.
