Việc mất Bộ trưởng Quốc phòng vì tai nạn máy bay ở thời điểm khá nhạy cảm để lại nguy cơ tiềm ẩn không nhỏ cho Ghana.
Vào ngày 6/8, quân đội Ghana xác nhận, một trực thăng quân sự của họ đã rơi vì nguyên nhân chưa xác định. Trong số các nạn nhân được xác nhận có trên trực thăng có Bộ trưởng Quốc phòng Edward Omane Boamah và nhiều lãnh đạo cấp cao khác.
Đây được xem là một trong những thảm họa hàng không tồi tệ nhất tại Ghana trong hơn một thập kỷ qua. Trước đó, vào tháng 5/2014, một trực thăng dịch vụ rơi ngoài khơi khiến ít nhất 3 người thiệt mạng. Năm 2012, một máy bay chở hàng lao khỏi đường băng tại Accra rồi đâm vào một chiếc xe buýt chở khách, làm ít nhất 10 người chết.
Mất mát to lớn ở thời điểm nhạy cảm
Là Bộ trưởng Quốc phòng, ông Edward Omane Boamah giữ vai trò then chốt trong việc định hình chính sách quân sự của Ghana, cũng như nâng cao vị thế của đất nước trong an ninh khu vực.
Tầm nhìn chiến lược của Boamah thể hiện rõ qua cương vị Chủ tịch Hội đồng Quản trị Trung tâm đào tạo gìn giữ hòa bình quốc tế Kofi Annan (KAIPTC) - nơi ông không chỉ thúc đẩy năng lực gìn giữ hòa bình mà còn định hướng KAIPTC trở thành trung tâm hàng đầu của châu Phi về hòa bình và an ninh.
Trong bối cảnh các hoạt động thánh chiến gia tăng tại Burkina Faso - quốc gia láng giềng phía Bắc, Bộ trưởng Quốc phòng Boamah cũng là người dẫn dắt Bộ Quốc phòng Ghana trong nỗ lực bảo vệ an ninh biên giới. Dù chưa xảy ra các vụ tấn công như tại Togo hay Benin, giới quan sát khu vực từng lên tiếng cảnh báo về nguy cơ buôn lậu vũ khí và sự xâm nhập của phiến quân xuyên biên giới.
Thêm vào đó, vào tháng 5, ông Boamah từng dẫn đầu phái đoàn Ghana đến Ouagadougou nhằm tăng cường ngoại giao với Burkina Faso, Mali và Niger - những quốc gia hiện do các chính quyền quân sự điều hành và đã rạn nứt quan hệ với Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS).
Những mất mát khác
Trên trực thăng quân sự gặp tai nạn, ngoài Bộ trưởng Quốc phòng Boamah còn có Bộ trưởng Môi trường, Khoa học và Công nghệ Ibrahim Murtala Muhammed, Phó Chủ tịch đảng cầm quyền Hội nghị Dân chủ Quốc gia (NDC).
Ông Ibrahim Murtala Muhammed, 50 tuổi, dự kiến sẽ tham dự hội đàm của Liên Hợp Quốc đang diễn ra tại Geneva nhằm đạt được thỏa thuận toàn cầu về giải quyết ô nhiễm nhựa. Ông cũng là thành viên mới được bầu vào Hội nghị Bộ trưởng Môi trường châu Phi (AMCEN) tại Nairobi chỉ vài tuần trước.
Lãnh đạo Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc UNEP - bà Inger Andersen, từ Geneva, từng ca ngợi ông Muhammed là “nhà môi trường học tận tụy” và “được kính trọng sâu rộng tại châu Phi cũng như toàn cầu”.
Cùng thiệt mạng trong vụ tai nạn còn có ông Alhaji Muniru Mohammed - Phó Cố vấn An ninh Quốc gia và cựu Bộ trưởng Nông nghiệp, cùng ông Samuel Sarpong - Phó Chủ tịch đảng Dân chủ Quốc gia (NDC) cầm quyền và các thành viên phi hành đoàn.
Ghana tổ chức quốc tang
Không khí tang thương bao trùm nơi ở của ông Boamah cũng như trụ sở đảng NDC. Tổng thống Mahama đã đình chỉ toàn bộ lịch trình trong tuần và tuyên bố quốc tang 3 ngày bắt đầu từ thứ Năm, tất cả cờ quốc gia sẽ được treo rủ.
Theo xác nhận ban đầu từ Ghana, chiếc trực thăng gặp nạn là loại Z-9 - thường được sử dụng cho nhiệm vụ vận chuyển và sơ tán y tế.
Trực thăng chở theo 8 người cất cánh vào buổi sáng theo giờ địa phương, từ thủ đô Accra hướng về khu vực khai thác vàng Obuasi thuộc vùng Ashanti. Tuy nhiên, máy bay đã biến mất khỏi radar và sau đó được tìm thấy trong tình trạng cháy rụi tại khu vực Adansi, Ashanti.
Truyền thông Ghana đưa tin, chiếc trực thăng khi gặp nạn đang trên đường tới một sự kiện liên quan đến tình trạng khai thác khoáng sản trái phép – vấn đề môi trường nóng bỏng tại quốc gia Tây Phi này. Lệnh cấm người nước ngoài tham gia vào ngành vàng trong nước cùng việc thành lập Cơ quan Vàng Ghana đầu năm nay là những nỗ lực đầu tiên của chính quyền mới trong việc trấn áp hoạt động trái phép trên.
Một video lan truyền trên mạng ghi lại hiện trường vụ tai nạn cho thấy mảnh vỡ bốc cháy giữa rừng, trong khi một số người dân địa phương tìm cách tiếp cận và hỗ trợ.
Chánh Văn phòng Nội các Ghana Julius Debrah đã dẫn đầu một phái đoàn cấp cao tới căn cứ không quân tại Kumasi để tiếp nhận thi hài của 8 nạn nhân thiệt mạng.
Thi thể các nạn nhân được vận chuyển bằng máy bay của Không quân Ghana từ hiện trường vụ tai nạn về căn cứ tại Kumasi vào tối cùng ngày, trong không khí trang nghiêm và đầy tiếc thương.
Buổi lễ tiếp nhận có sự tham dự của nhiều sĩ quan cao cấp và lãnh đạo lực lượng không quân.