Gửi bình luận
Việc chiếc Boeing 787-8 Dreamliner của Air India rơi chỉ ít phút sau khi cất cánh từ Ahmedabad là một thảm họa nghiêm trọng không chỉ với hãng hàng không quốc gia Ấn Độ mà còn là cú đòn nặng nề giáng vào danh tiếng của dòng máy bay từng được ca tụng là kỳ quan công nghệ của thế kỷ 21.
Dù nguyên nhân chính thức đang được điều tra bởi Tổng cục Hàng không Dân dụng Ấn Độ (DGCA) cùng với các cơ quan liên quan, vụ tai nạn không thể xem là một sự kiện đơn lẻ khi từng có nhiều vấn đề kỹ thuật và các lo ngại an toàn liên qu Drean đến Dreamliner kể từ ngày đầu tiên dòng máy bay này xuất hiện.
Khi ra mắt vào đầu thập niên 2010, Boeing 787-8 Dreamliner được quảng bá như một cuộc cách mạng trong ngành hàng không thương mại toàn cầu.
Đây là dòng máy bay thân rộng đầu tiên sử dụng vật liệu tiên tiến, được thiết kế để giảm tiêu thụ nhiên liệu và gia tăng hiệu suất hoạt động trên các tuyến bay dài. Không gian cabin yên tĩnh, độ ẩm cao hơn và áp suất cabin tối ưu cũng hứa hẹn đem lại trải nghiệm dễ chịu hơn cho hành khách.
Nhưng giấc mơ ấy nhanh chóng bị lu mờ bởi những sự cố nối tiếp nhau. Năm 2013, Dreamliner thu hút sự chú ý của giới chuyên môn khi hai vụ cháy pin lithium-ion, buộc các nhà chức trách hàng không quốc tế ra quyết định chưa từng có: đình chỉ bay toàn bộ đội bay Dreamliner. Cụ thể, một vụ xảy ra tại sân bay Boston Logan (Mỹ) và một vụ trên không phận Nhật Bản.
Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ (FAA) đã phải đình chỉ toàn bộ hoạt động của dòng máy bay này cho đến khi Boeing thiết kế lại hệ thống pin và vượt qua chứng nhận an toàn. Việc dừng bay toàn cầu đối với một dòng máy bay còn mới là điều chưa từng có, đánh dấu một bước lùi lớn cho tham vọng của Boeing.
Đến năm 2024, kỹ sư Sam Salehpour - người đang làm việc tại Boeing, đã ra điều trần trước Thượng viện Mỹ, tố cáo những vấn đề cấu trúc mang tính hệ thống trên dòng Dreamliner.
Salehpour cho biết trong quá trình lắp ráp thân máy bay, các “khe hở nhỏ” và sai lệch kỹ thuật không được xử lý triệt để có thể dẫn đến mỏi vật liệu, hao mòn nhanh hơn và cuối cùng là hỏng hóc nghiêm trọng. Những cáo buộc này đã buộc FAA mở cuộc điều tra mở rộng, trong bối cảnh hãng sản xuất máy bay Mỹ đang chịu áp lực nặng nề sau các sự cố nghiêm trọng liên quan đến dòng 737 MAX.
Gần đây hơn, Dreamliner tiếp tục bị soi xét kỹ lưỡng sau hàng loạt sự cố kỹ thuật được báo cáo từ các hãng bay trên khắp thế giới. Tháng 3/2025, một chiếc 787-9 của LATAM Airlines bất ngờ rơi độ cao giữa hành trình, làm 50 hành khách bị thương vì ghế ngồi của phi công trượt bất ngờ trong khi máy bay đang ở chế độ bay tự động.
Một số sự cố khác được ghi nhận bao gồm đóng băng động cơ, rò rỉ nhiên liệu, lỗi máy phát điện và trục trặc hệ thống điện - những trục trặc không thể xem nhẹ khi xuất hiện trên một dòng máy bay được quảng bá là "tối tân và đáng tin cậy nhất thế giới".
Chiếc máy bay gặp nạn tại Ahmedabad hôm 12/6 là một trong những Dreamliner đời đầu, thực hiện chuyến bay đầu tiên năm 2013 và được Air India tiếp nhận vào tháng 1/2014. Với hơn 10 năm khai thác, hồ sơ bảo dưỡng và vận hành của máy bay này sẽ là trọng tâm trong quá trình điều tra.
Mọi dữ liệu từ thiết bị ghi hành trình (flight data recorder), ghi âm buồng lái (cockpit voice recorder) cho đến nhật ký kỹ thuật đều đang được phân tích để truy tìm chuỗi sự kiện dẫn đến thảm họa.
Vụ tai nạn của Air India không chỉ là vấn đề của một hãng bay hay một nhà sản xuất, vụ tai nạn cũng đặt ra những câu hỏi lớn về vai trò giám sát của cơ quan quản lý tại Ấn Độ.
Theo đó, DGCA không chỉ cần đảm bảo việc tuân thủ quy định, mà còn phải thực hiện các cuộc kiểm tra định kỳ và đánh giá chủ động nhằm phát hiện rủi ro trước khi chúng biến thành thảm họa.
DGCA cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan toàn cầu như FAA và Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh châu Âu (EASA) để chia sẻ thông tin và thực tiễn tốt nhất. An toàn hàng không là vấn đề toàn cầu, và một mắt xích lỏng lẻo ở bất kỳ quốc gia nào cũng có thể tạo hiệu ứng lan truyền khắp thế giới.
Đối với Boeing, thảm họa lần này càng khoét sâu vết thương chưa lành từ các cuộc khủng hoảng trước đó. Niềm tin của công chúng vào năng lực kỹ thuật và đạo đức doanh nghiệp của hãng đang bị xói mòn nghiêm trọng.
Có thể thấy rằng, nếu không có những thay đổi căn bản trong sản xuất, quản trị chất lượng và sự minh bạch trong điều tra, mọi nỗ lực phục hồi hình ảnh sẽ khó mang lại hiệu quả mong muốn.
Công chúng và các hãng bay cần được đảm bảo rằng, nhà sản xuất đã thực sự học được từ quá khứ, thay vì chỉ “vá lỗi” để tiếp tục tiến về phía trước bằng mọi giá.
Quan trọng hơn cả, hành khách xứng đáng nhận được thông tin rõ ràng, minh bạch từ cả hãng hàng không lẫn nhà sản xuất. Sự thật không thể bị che giấu dưới những lớp sơn truyền thông hào nhoáng.
Nếu Dreamliner vẫn được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu thì việc tái định nghĩa chuẩn an toàn cho dòng máy bay này là điều bắt buộc, không thể trì hoãn.
Dù ngành hàng không vẫn luôn tiềm ẩn rủi ro, các rủi ro ấy hoàn toàn cần được giảm thiểu tối đa thông qua kỹ thuật vững chắc, giám sát nghiêm ngặt và văn hóa an toàn không khoan nhượng.
An toàn hàng không là một cam kết liên tục, không có vạch đích. Trong một ngành công nghiệp vận hành ở độ cao 30.000 feet, nơi mỗi sai sót kỹ thuật có thể đổi bằng hàng trăm sinh mạng, không một công ty, không một cơ quan quản lý nào được phép chủ quan.
Air India là hãng hàng không lớn thứ hai tại Ấn Độ xét về lượng hành khách vận chuyển sau IndiGo. Cơ sở chính của hãng tại Sân bay quốc tế Chhatrapati Shivaji, Mumbai và Sân bay quốc tế Indira Gandhi, New Delhi với các trung tâm hoạt động ở Sân bay quốc tế Chennai.
Hãng hiện có 95 điểm đến khắp thế giới, bao gồm 12 cửa ngõ ở Ấn Độ với Air India Express, một công ty con của Air India. Hãng được thành lập từ năm 1932 và hiện thuộc sở hữu của Tập đoàn Tata (74,9%) và Singapore Airlines (25,1%).
Tính đến cuối năm 2024, Air India phục vụ 102 điểm đến trong nước và quốc tế, vận hành nhiều loại máy bay Airbus và Boeing. Hãng hàng không này cũng khai thác các chuyến bay đến các điểm đến trong nước và châu Á thông qua công ty con Air India Express.
Dẫu vậy, Air India cũng đã phải đối mặt với ít nhất 9 án phạt và cảnh báo từ Tổng cục Hàng không Dân dụng Ấn Độ (DGCA) trong gần 3 năm qua, trước khi xảy ra vụ tai nạn máy bay thảm khốc tại thành phố Ahmedabad, bang Gujarat ngày 12/6.
