Với việc tên lửa M51.3 chính thức trực chiến, Pháp cho thấy vị thế trong nhóm những quốc gia có khả năng răn đe hạt nhân hiệu quả nhất thế giới.
Ngày 24/10/2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong chiến lược quốc phòng của Pháp, khi Bộ Quân lực nước này tuyên bố tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm thế hệ mới M51.3 chính thức đi vào trực chiến.

Đây là phiên bản nâng cấp sâu của dòng M51 vốn là “xương sống” trong thành phần răn đe hạt nhân trên biển của Pháp suốt hơn một thập kỷ qua.
M51.3 được triển khai trên các tàu ngầm hạt nhân chiến lược mang tên lửa đạn đạo lớp Le Triomphant, thuộc lực lượng Hải quân Chiến lược (FOST). Đây là lực lượng có nhiệm vụ duy trì khả năng tấn công hạt nhân từ đại dương, đảm bảo Pháp luôn giữ được khả năng đáp trả trong mọi tình huống, kể cả khi lãnh thổ bị tấn công bất ngờ.
Việc đưa M51.3 vào hoạt động không chỉ là nâng cấp vũ khí, mà còn là bước củng cố vị thế của Pháp trong nhóm những quốc gia sở hữu năng lực răn đe hạt nhân độc lập.
Tên lửa M51.3 do ArianeGroup phát triển, dưới sự giám sát của cơ quan mua sắm và công nghệ quốc phòng Pháp (DGA). Đây cũng là tập đoàn tham gia chế tạo tên lửa đưa vệ tinh Ariane – biểu tượng của ngành công nghiệp không gian châu Âu.
Chính năng lực công nghệ này giúp M51.3 đạt được những cải tiến đáng kể về tầm bắn, độ chính xác và khả năng xuyên thủng hệ thống phòng thủ tên lửa của đối phương.
“Cú đấm hạt nhân từ đại dương”: Sức mạnh không thể nhìn thấy
M51.3 là tên lửa đạn đạo chiến lược tầm liên lục địa, có khả năng mang nhiều đầu đạn hạt nhân độc lập. Mỗi đầu đạn có thể tự chọn mục tiêu riêng, tạo thành một đòn tấn công đồng loạt và khiến hệ thống phòng thủ của đối phương gần như không thể đánh chặn toàn bộ.
Đây chính là yếu tố khiến tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm trở thành công cụ tối ưu để duy trì thế cân bằng chiến lược trong thời đại công nghệ phòng thủ tên lửa phát triển nhanh chóng.
Các thông tin công khai cho thấy M51.3 có trọng lượng khoảng 52 tấn, dài 12 mét, đường kính 2,3 mét và đạt tốc độ tối đa lên tới Mach 25, tương đương hơn 30.000 km/giờ.
Tầm hoạt động từ 8.000 đến 10.000 km giúp Pháp có thể tấn công mục tiêu ở bất kỳ khu vực nào trên thế giới, dù tàu ngầm xuất phát từ Đại Tây Dương, Bắc Băng Dương hay phía nam châu Phi. Tốc độ cực lớn kết hợp cùng khả năng thay đổi quỹ đạo trong giai đoạn bay khiến tên lửa rất khó bị đánh chặn.

Một điều ít người biết là động cơ nhiều tầng của M51 được sử dụng làm nền tảng phát triển tên lửa đẩy không gian Ariane 5 – một trong những tên lửa thành công nhất của châu Âu. Điều này cho thấy M51 không chỉ là sản phẩm quân sự, mà còn là sự hội tụ đỉnh cao của công nghệ hàng không vũ trụ.
Lõi công nghệ của M51.3 nằm ở hệ thống đẩy ba tầng sử dụng nhiên liệu rắn (solid-propellant), được ArianeGroup thiết kế dựa trên công nghệ tên lửa đẩy Ariane 5 của châu Âu.
Tầng đầu tiên cung cấp lực đẩy ban đầu mạnh mẽ để thoát khỏi tàu ngầm ngầm, trong khi các tầng sau đảm bảo quỹ đạo liên lục địa. Nhiên liệu mới trong M51.3 cải thiện hiệu suất đốt cháy, tăng tầm bắn và giảm dấu vết nhiệt, giúp tránh phát hiện sớm.
Công nghệ đẩy của M51 chia sẻ với Ariane bao gồm: Đa tầng, thoát khí quyển và định vị chính xác, nhờ đó Pháp duy trì lợi thế công nghệ mà không cần đầu tư riêng lẻ. Khoảng 3.000 kỹ sư ArianeGroup và 900 công ty Pháp tham gia, đảm bảo chuỗi cung ứng bền vững. So với nhiên liệu lỏng (dễ phát hiện và phức tạp hơn), nhiên liệu rắn cho phép phóng nhanh chóng từ tàu ngầm, tăng tính bất ngờ chiến lược.
M51.3 tích hợp hệ thống dẫn đường quán tính kết hợp GPS và công nghệ không gian, đạt độ chính xác CEP (Circular Error Probable) dưới 100 mét – cải thiện đáng kể so với M51.2.
Hệ thống này sử dụng cảm biến tiên tiến để điều chỉnh quỹ đạo thời gian thực, chống nhiễu điện từ từ phòng thủ đối phương. Trong giai đoạn tái nhập, các phương tiện tái nhập (reentry vehicles) được hướng dẫn độc lập, tận dụng dữ liệu từ vệ tinh để tối ưu hóa đường bay.

Phân tích sâu hơn, độ chính xác này không chỉ dựa vào phần cứng mà còn phần mềm mô phỏng từ CEA, cho phép thử nghiệm ảo mà không cần đầu đạn thật, giảm rủi ro và chi phí. Điều này làm M51.3 trở thành "vũ khí thông minh" trong môi trường chống tiếp cận (A2/AD) ngày càng phức tạp.
Điểm quan trọng nhất của phiên bản M51.3 là việc trang bị đầu đạn hạt nhân TNO-2, thế hệ đầu đạn mới được phát triển bởi Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Pháp (CEA). TNO-2 được thiết kế thông qua chương trình mô phỏng, cho phép phát triển và kiểm chứng hiệu quả mà không cần tiến hành thử nghiệm hạt nhân thực tế – điều hết sức quan trọng trong bối cảnh các hiệp ước quốc tế hạn chế thử nghiệm hạt nhân vẫn còn hiệu lực.
M51.3 mang 4-6 đầu đạn MIRV (Multiple Independently Targetable Reentry Vehicles), mỗi đầu đạn TNO-2 có sức công phá 100-150 kiloton (gấp 6-10 lần bom nguyên tử thả xuống Hiroshima).
TNO-2 là thế hệ mới, thay thế TN-75 (150 kT, trọng lượng 230 kg) của M51.1, với thiết kế tái nhập nặng hơn (500 kg) để tăng khả năng sống sót trước phòng thủ. Mỗi đầu đạn được bao bọc bởi lớp vỏ chống nhiệt và bẫy nhử (penetration aids), như mây kim loại hoặc bong bóng plasma, để đánh lừa radar đối phương.
Khả năng MIRV cho phép một quả tên lửa tấn công nhiều mục tiêu cách nhau hàng nghìn km, tăng tính linh hoạt răn đe. Tuy nhiên, Pháp tuân thủ các cam kết không phổ biến, chỉ sử dụng cho mục đích phòng thủ.
Bộ Quân lực Pháp tuyên bố rằng việc đưa M51.3 vào hoạt động “là kết quả cuối cùng của một chương trình dài hạn bắt đầu từ năm 2014 và bảo đảm tính liên tục của nhiệm vụ chiến lược này trong nhiều thập kỷ tới”. Sự tham gia của nhiều cơ quan – từ Bộ Tổng tham mưu, Hải quân Pháp, DGA đến CEA và ArianeGroup – cho thấy mức độ ưu tiên tuyệt đối của chính phủ đối với chương trình răn đe hạt nhân.
Tên lửa M51 được thử nghiệm lần đầu vào tháng 11/2006 tại bãi phóng Biscarrosse. Các cuộc thử nghiệm tiếp theo vào năm 2015, 2016, 2020, 2021 và 2023 đều thành công, củng cố độ tin cậy của hệ thống.
Tuy nhiên, không phải lúc nào hành trình cũng suôn sẻ: một cuộc thử vào năm 2013 đã thất bại, nhưng các kỹ sư nhanh chóng khắc phục và tiếp tục xây dựng lòng tin vào chương trình.
Ngày 18/11/2023, Pháp lần đầu tiên thử nghiệm M51.3 từ bệ phóng mặt đất, bước đi quan trọng để hoàn thiện các thông số trước khi đưa tên lửa lên tàu ngầm. Đến cuối năm 2025, M51.3 chính thức trực chiến.
Tương lai: M51.4 đã khởi động
Trong khi M51.3 vừa đi vào hoạt động, Pháp đã bắt đầu giai đoạn nâng cấp tiếp theo mang tên M51.4. Hợp đồng phát triển đã được ký với ArianeGroup vào tháng 9/2025, và theo Bộ trưởng Quốc phòng Sébastien Lecornu, một tàu ngầm đã nhận bộ khí tài mới và bắt đầu huấn luyện.
Phiên bản M51.4 dự kiến sở hữu tầm bắn xa hơn, độ chính xác cao hơn và khả năng xuyên thủng mạnh hơn nữa, nhằm đối phó với các hệ thống phòng thủ tên lửa ngày càng tinh vi.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh châu Âu đang gia tăng quan tâm tới năng lực răn đe hạt nhân, đặc biệt sau khi nhiều nước tuyên bố sẵn sàng tiếp nhận khí tài hạt nhân của đồng minh NATO, chẳng hạn như Estonia từng khẳng định có thể cho phép triển khai tiêm kích F-35A mang bom hạt nhân của Anh trên lãnh thổ.
M51.3 không chỉ là một loại vũ khí mới. Nó là biểu tượng của chiến lược răn đe hạt nhân độc lập mà Pháp theo đuổi từ nhiều thập kỷ qua – chiến lược nhấn mạnh khả năng đáp trả hạt nhân từ biển, bất kể tình hình trên đất liền ra sao.
Từ việc nâng cấp công nghệ, phát triển đầu đạn mới đến triển khai trên các tàu ngầm lớp Le Triomphant, M51.3 thể hiện quyết tâm của Pháp trong việc duy trì sức mạnh chiến lược giữa bối cảnh địa chính trị toàn cầu ngày càng phức tạp.