Gửi bình luận
Tên lửa ASMPA-R không chỉ nâng cao khả năng tấn công chiến lược mà còn củng cố vị thế của Pháp như một trong ba trụ cột hạt nhân của NATO.
Giới chức quốc phòng Pháp vừa công bố những hình ảnh đầu tiên cho thấy diện mạo thực sự của phiên bản mới nhất tên lửa hành trình hạt nhân Air-Sol Moyenne Portee cải tiến - ASMPA-R. Đây là loại tên lửa hành trình động cơ ramjet, tầm trung, được thiết kế để mang đầu đạn hạt nhân chiến lược của Pháp.
Đáng chú ý, Bộ Quốc phòng Pháp xác nhận biến thể ASMPA-R (Renové) đã chính thức được biên chế cho Hải quân Pháp. Điều này đánh dấu lần đầu tiên chiến đấu cơ Rafale M của lực lượng Force Aeronavale Nucléaire (FANU) trở thành bệ phóng đầy đủ cho dòng tên lửa hạt nhân nâng cấp này.
Theo Bộ trưởng Lực lượng Vũ trang Catherine Vautrin, một tiêm kích Rafale M đã thực hiện vụ phóng thử ASMPA-R không mang đầu đạn thật trong khuôn khổ cuộc diễn tập “Operation Diomede”. Bài thử mô phỏng một “đòn tấn công hạt nhân thực tế”, nhằm xác thực khả năng mang phóng của lực lượng hải quân.
Bước mở rộng năng lực răn đe của Hải quân Pháp
Thông cáo của Bộ Quốc phòng cho biết ASMPA-R chính thức gia nhập kho vũ khí của FANU vào ngày 10/11. Trước đó, tên lửa này đã được triển khai từ năm 2023 cho các lực lượng không quân chiến lược (FAS) của Không quân – Không gian Pháp. Cả hai lực lượng đều sử dụng các biến thể Rafale làm nền tảng mang phóng.
Pháp từng công bố hình ảnh Rafale Không quân mang ASMPA-R vào năm ngoái, nhưng toàn bộ tên lửa đều được làm mờ, chỉ có một bức ảnh nhiễu chất lượng thấp được công bố sau vụ thử đầu tiên. Vì vậy, lần xuất hiện rõ nét này mang ý nghĩa quan trọng, hé lộ thiết kế thực tế của vũ khí chiến lược chủ lực của Pháp.
Trước khi ASMPA-R xuất hiện, một phần phi đội Rafale M của Hải quân đã đảm nhiệm nhiệm vụ hạt nhân với biến thể ASMP-A cũ hơn. Tàu sân bay Charles de Gaulle - tàu nổi duy nhất trong NATO được biết có khả năng mang vũ khí hạt nhân - chỉ mang tên lửa ASMP trong những thời điểm đặc biệt và không tuần tra thường xuyên với loại đạn này.
Quan sát từ hình ảnh công bố, ASMPA-R có thiết kế bên ngoài rất giống với ASMP-A. Cả hai đều nổi bật với hai cửa hút gió đặt giữa thân phục vụ động cơ ramjet. Tuy nhiên, cấu hình cánh đuôi có nhiều khác biệt. Bản A có cánh đuôi nhỏ phía sau và cánh lớn phía trước, trong khi bản R đảo lại bố trí này. Mục đích thiết kế khác biệt chưa được giải thích.
Phần nâng cấp quan trọng nhất nằm ở tầm bắn. ASMPA-R được cho là đạt tầm 600km, vượt trội so với 500km của ASMP-A. Tốc độ tối đa vẫn ở mức Mach 3 (khoảng 3 704 km/h), đủ để xuyên thủng hệ thống phòng không hiện đại.
Nhiều báo cáo từng cho rằng ASMPA-R mang đầu đạn hạt nhân thế hệ mới, nhưng một số nguồn khác chỉ ra nó vẫn sử dụng đầu đạn TNA hiện có trên ASMP-A.
TNA là kiểu đầu đạn tùy chỉnh sức công phá (“dial-a-yield”), có thể thay đổi mức nổ từ 100 đến 300 kiloton. Dù vậy, giới phân tích cho rằng đầu đạn TNA trên biến thể R có thể đã được hiện đại hóa trong gói nâng cấp.
Ngoài khả năng tăng tầm và cải tiến vệ tinh chỉ thị mục tiêu, ASMPA-R chủ yếu là gói nâng cấp kéo dài vòng đời cho ASMP-A – loại tên lửa đưa vào trang bị từ năm 2009. ASMP-A trước đó đã thay thế ASMP nguyên bản, loại được biên chế từ năm 1986, có tầm 300 km và mang đầu đạn TN 81.
Hiện tại, các tên lửa ASMPA-R và ASMP-A gắn trên Rafale của Không quân và Hải quân tạo thành “nhánh trên không” trong bộ đôi răn đe hạt nhân của Pháp. Tốc độ siêu thanh và khả năng tấn công ngoài tầm phòng thủ cho phép tên lửa tiếp cận mục tiêu trước khi đối phương có thể phản ứng, đồng thời giảm nguy cơ bị bắn hạ đối với máy bay mang phóng.
Pháp hiện đại hóa toàn diện năng lực hạt nhân
Chương trình ASMPA-R khởi động từ giữa thập niên 2010, song song với nỗ lực hiện đại hóa toàn diện bộ ba răn đe chiến lược của Pháp. Gần đây nhất, Pháp đưa vào phục vụ tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm M51.3, vũ khí chủ lực trên các tàu ngầm hạt nhân lớp Triomphant – tạo thành “nhánh dưới biển” của bộ đôi răn đe.
Song song đó, Pháp đang phát triển thế hệ tên lửa hành trình mang phóng từ trên không mới: ASN4G (Air-Sol Nucléaire de 4ème Génération). Theo kế hoạch, ASN4G sẽ dùng động cơ scramjet, tầm bắn xa hơn, đạt tốc độ siêu vượt âm trên Mach 5. Bộ Quốc phòng Pháp khẳng định mục tiêu đưa ASN4G vào biên chế từ năm 2035 vẫn giữ nguyên.
Năm 2025 chứng kiến nhiều diễn biến đáng chú ý trong chính sách hạt nhân của Pháp. Tháng 2, có thông tin Paris cân nhắc triển khai tiêm kích Rafale có khả năng mang vũ khí hạt nhân tại Đức, phản ánh lo ngại về mức độ cam kết của Mỹ đối với NATO.
Hiện trong NATO, chỉ Mỹ, Anh và Pháp sở hữu vũ khí hạt nhân. Một số nước không sở hữu năng lực hạt nhân có thỏa thuận cho phép tiếp cận bom hạt nhân trọng lực của Mỹ trong tình huống khẩn cấp.
Tháng 3, Tổng thống Emmanuel Macron tuyên bố Pháp sẽ xây dựng căn cứ không quân mới có khả năng triển khai vũ khí hạt nhân – căn cứ chiến lược thứ tư của nước này. Đến tháng 7, Paris ký thỏa thuận chính thức phối hợp răn đe hạt nhân với Anh, củng cố hơn nữa mạng lưới đối tác hạt nhân châu Âu.
Trong bối cảnh xung đột Ukraine kéo dài và quan ngại về chính sách của Nga, cả NATO nói chung lẫn Pháp nói riêng ngày càng có xu hướng cởi mở hơn khi thảo luận công khai về năng lực hạt nhân.
Dù môi trường địa chính trị biến động, chương trình hiện đại hóa hạt nhân của Pháp vẫn tiến triển đúng lộ trình. Việc chiến đấu cơ Rafale M của Hải quân chính thức trở thành bệ phóng ASMPA-R bên cạnh lực lượng Rafale của Không quân cho thấy Pháp đang tạo ra một mạng lưới triển khai vũ khí răn đe linh hoạt hơn, khó bị vô hiệu hóa hơn.
ASMPA-R không chỉ nâng cao khả năng tấn công chiến lược mà còn củng cố vị thế của Pháp như một trong ba trụ cột hạt nhân của NATO - gửi đi thông điệp mạnh mẽ rằng năng lực răn đe của Paris vẫn luôn sẵn sàng và đang ngày càng hiện đại, tinh gọn, và khó đối phó.
