Hãng khác

Qantas “rút chân”, Jetstar Asia dừng bay: Kết thúc một kỷ nguyên vé rẻ ở Đông Nam Á

Nam Bình • 11/06/2025 15:35

Sau 20 năm vận hành và phát triển, hãng hàng không Qantas của Úc thông báo sẽ đóng cửa Jetstar Asia – hãng hàng không giá rẻ có trụ sở tại Singapore, trong bối cảnh đang phải đối mặt với chi phí tăng cao và cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các hãng giá rẻ khác trong khu vực.

Động thái này được đánh giá là bước đi chiến lược nhằm cơ cấu lại hệ sinh thái hàng không của Qantas trong bối cảnh chi phí vận hành leo thang và cạnh tranh khốc liệt trong khu vực.

Rút lui khỏi thị trường hàng không giá rẻ khu vực Đông Nam Á vì chi phí tăng cao

Sáng ngày 11/6, Qantas Airways chính thức xác nhận kế hoạch đóng cửa Jetstar Asia Airways, hãng hàng không giá rẻ có trụ sở tại Singapore, sau hơn hai thập kỷ hoạt động tại thị trường Đông Nam Á. Hãng sẽ tiếp tục vận hành các chuyến bay với lịch trình giảm dần trong bảy tuần tới, trước khi chính thức ngừng hoạt động vào ngày 31/7/2025.

Theo thông báo của Qantas, việc đóng cửa Jetstar Asia chỉ ảnh hưởng đến các tuyến bay nội Á xuất phát từ Singapore. Các hoạt động của Jetstar Airways tại Úc và New Zealand, cũng như Jetstar Japan, không bị ảnh hưởng. Jetstar Airways vẫn tiếp tục khai thác các đường bay từ Úc đến châu Á, bao gồm Singapore, Thái Lan, Indonesia, Việt Nam, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Jetstar Asia (3K) đã khai trương chuyến bay đầu tiên vào năm 2004, do Qantas Group sở hữu 49% và Westbrook Investments sở hữu 51%, với mục tiêu mở rộng mô hình hàng không giá rẻ ra ngoài lãnh thổ Úc.

Từng là một trong những hãng tiên phong đưa mô hình “chi phí thấp – tốc độ cao” vào thị trường Đông Nam Á, Jetstar Asia đã nhanh chóng trở thành tên tuổi quen thuộc tại các sân bay lớn như Changi (Singapore), Suvarnabhumi (Bangkok), và Soekarno-Hatta (Jakarta).

Tuy nhiên, trong tuyên bố mới nhất gửi đến báo giới, bà Vanessa Hudson – CEO Tập đoàn Qantas cho rằng, dù rất tự hào về di sản mà Jetstar Asia để lại, nhưng đã đến lúc Qantas cần thu hẹp quy mô hoạt động ngoài nước Úc để tập trung vào thị trường cốt lõi và các ưu tiên chiến lược lâu dài.

Jetstar Asia hoạt động trong một trong những thị trường hàng không năng động nhưng cũng khắc nghiệt nhất thế giới. Khu vực Đông Nam Á trong thập kỷ qua chứng kiến sự bùng nổ của các hãng hàng không giá rẻ bản địa như AirAsia (Malaysia), Scoot (Singapore), Lion Air (Indonesia) và Vietjet Air (Việt Nam).

Không giống như những năm 2000, khách hàng ngày nay có quá nhiều lựa chọn, khiến thị phần bị chia nhỏ và biên lợi nhuận liên tục bị bào mòn.

Ngoài ra, Singapore – nơi đặt trụ sở chính của Jetstar Asia, lại là một trong những thị trường có chi phí vận hành cao bậc nhất khu vực. Giá thuê máy bay, nhân lực kỹ thuật và dịch vụ mặt đất đều thuộc hàng đắt đỏ, tạo áp lực lớn lên mô hình giá rẻ vốn cần chi phí tối ưu để có lãi.

“Dù đã nỗ lực hết sức, chi phí từ một số nhà cung cấp của Jetstar Asia đã tăng tới 200%, làm thay đổi đáng kể cơ cấu chi phí của hãng”, bà Vanessa Hudson – CEO Tập đoàn Qantas, thừa nhận.

Chia sẻ với báo giới, bà Stephanie Tully, Giám đốc điều hành Tập đoàn Jetstar, cũng cho biết, Hãng hàng không đã chứng kiến “mức tăng chi phí thực sự rất cao” tại cơ sở Singapore, bao gồm các khoản tăng hai chữ số đối với nhiên liệu, phí sân bay, dịch vụ mặt đất và chi phí an ninh.

Theo bà Stephanie Tully, cơ cấu chi phí của Jetstar Asia đã chịu tác động đặc biệt nặng nề trong 18 tháng đến 2 năm qua.

Changi – sân bay bận rộn thứ tư thế giới xét theo lượng hành khách quốc tế, cũng đang dần tăng các loại phí từ năm nay cho đến năm 2030 nhằm tài trợ cho các khoản đầu tư và chi phí vận hành ngày càng cao.

Trước đó, hồi tháng 3/2023, sân bay này đã chuyển hoạt động của Jetstar Asia từ Nhà ga số 1 sang Nhà ga số 4 – nhà ga duy nhất không được kết nối bằng tàu điện với các nhà ga còn lại.

Điều này đồng nghĩa với việc hành khách của Qantas bay từ Úc đến Singapore và nối chuyến với Jetstar Asia đến các điểm đến như Phuket hay TP.HCM phải di chuyển bằng xe buýt trung chuyển để tiếp tục hành trình.

Jetstar Asia từng phản đối việc thay đổi nhà ga này. “Chúng tôi cho rằng việc đó đã ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh,” bà Tully nói.

Jetstar Asia dự kiến sẽ báo lỗ EBIT cơ bản khoảng 35 triệu đô la Úc trong năm tài chính hiện tại, trước khi có quyết định đóng cửa. Hiệu suất của Jetstar Asia đã giảm sút rõ rệt trong nửa sau năm tài chính, với khoản lỗ EBIT cơ bản dự kiến là 25 triệu đô.

Qantas liệu có từ bỏ mô hình hàng không giá rẻ?

Tính đến đầu năm 2025, Jetstar Asia đang khai thác 13 máy bay Airbus A320 tuổi trung bình. Hãng phục vụ khoảng 3 triệu hành khách mỗi năm và có gần 800 nhân viên tại Singapore.

Theo Qantas, 13 chiếc A320 tuổi trung bình của Jetstar Asia sẽ được điều chuyển dần về Úc và New Zealand, nhằm hỗ trợ việc thay mới đội bay, mở rộng dịch vụ và tạo hơn 100 việc làm địa phương, đồng thời giúp giảm chi phí bằng cách thay thế các máy bay thuê trong hoạt động nội địa của Jetstar Airways. Một số máy bay cũng sẽ phục vụ việc thay thế đội bay tại các khu vực khai thác vùng sâu, như miền Tây nước Úc – nơi có ngành tài nguyên năng lượng trọng điểm.

Qantas cho biết, khách hàng của Jetstar Asia có đặt vé chuyến bay bị ảnh hưởng sẽ được liên hệ trực tiếp, với tùy chọn hoàn lại toàn bộ tiền mặt hoặc chuyến bay thay thế nếu có thể. Khách hàng có chuyến bay nối chuyến đến hoặc đi từ Australia, hoặc đi du lịch giữa Singapore và Bali, Manila và Osaka, có thể được cung cấp chuyến bay thay thế của Qantas Group.

Riêng với đội ngũ nhân viên, hãng cam kết sẽ hỗ trợ tái bố trí việc làm trong hệ sinh thái Qantas Group hoặc thông qua các chương trình đào tạo chuyển tiếp tại Singapore.

Việc đóng cửa Jetstar Asia cho phép Tập đoàn Qantas tái phân bổ tới 500 triệu đô la vốn, hỗ trợ chương trình thay mới đội bay quy mô lớn. Trong 18 tháng qua, Qantas đã có nhiều động thái thu hẹp mạng lưới quốc tế, tái tập trung vào các đường bay trong nước Úc và các thị trường phát sinh lợi nhuận ổn định như Mỹ, Nhật và Anh.

Một điểm đáng chú ý là Jetstar Australia vẫn hoạt động bình thường và thậm chí được ưu tiên nâng cấp đội bay với các dòng Airbus A321XLR mới. Điều này cho thấy Qantas không từ bỏ mô hình hàng không giá rẻ, mà chỉ rút khỏi những thị trường họ không còn lợi thế cạnh tranh.

Cũng không loại trừ khả năng Qantas đang để ngỏ cửa cho một liên doanh mới trong tương lai, có thể mang tính công nghệ cao hơn hoặc hợp tác sâu hơn với các hãng nội địa trong khu vực, thay vì tự mình vận hành một đơn vị tại nước ngoài.

Dù khép lại hành trình tại Đông Nam Á, Jetstar Asia vẫn để lại dấu ấn như một trong những hãng hàng không tiên phong trong việc kết nối khu vực này trong suốt hai thập kỷ qua. Đối với nhiều hành khách trẻ tuổi từng mua vé đi Bangkok, Kuala Lumpur hay Bali với mức giá khá mềm, Jetstar Asia không chỉ là một hãng bay – mà còn là một phần của tuổi trẻ, của những trải nghiệm trải nghiệm mới lạ với hàng không giá rẻ.