Gửi bình luận
Trong khi các hãng hàng không lớn trên thế giới đang tất bật chuẩn bị cho sự kiện Paris Air Show 2025, thì ngay lúc này Boeing đang đối mặt với thảm họa với sự rút lui trước thềm sự kiện trong thất bại, chưa dừng lại ở đó lửa đạn Trung đông cũng đang phủ bóng lên sự kiện.
Triển lãm Hàng không Paris – sự kiện lớn nhất thế giới về ngành hàng không – lẽ ra là dịp để CEO mới của Boeing, ông Kelly Ortberg, ghi dấu ấn tích cực trong lần đầu tiên tham dự với tư cách người đứng đầu hãng. Dưới sự lãnh đạo của ông từ tháng 8 năm ngoái, Boeing đã từng bước lấy lại vị thế, đẩy mạnh sản xuất dòng máy bay bán chạy 737 Max, tăng cường bàn giao các máy bay mới – mang lại nguồn thu ổn định – và dần phục hồi sau chuỗi khủng hoảng sản xuất, an toàn, cũng như mất thị phần vào tay đối thủ Airbus. Cổ phiếu của Boeing thậm chí đã tăng hơn 13% từ đầu năm, vượt xa chỉ số S&P 500.
Tuy nhiên, không khí lạc quan ấy nhanh chóng bị phủ bóng bởi vụ rơi máy bay Dreamliner của Air India hôm thứ Năm – tai nạn gây tử vong đầu tiên liên quan đến dòng Boeing 787 – khiến ông Ortberg hủy chuyến đi đến Paris ngay trước thềm khai mạc triển lãm.
Trong một thông điệp gửi đến nhân viên, ông Ortberg viết:
Khi ngành hàng không chuẩn bị bước vào Triển lãm Paris, tôi và bà Stephanie Pope (CEO của Boeing Commercial Airplanes) đều hủy kế hoạch tham dự để ở lại cùng đội ngũ, tập trung hỗ trợ khách hàng và phối hợp điều tra vụ việc.
Ông Kelly Ortberg - CEO của Boeing
Chiếc Boeing 787-8 hơn 11 năm tuổi, chở 242 người trên hành trình từ Ahmedabad (Ấn Độ) đi London, đã rơi chỉ vài giây sau khi cất cánh giữa tiết trời oi ả, đâm thẳng vào khu nhà ăn của một ký túc xá sinh viên y khoa. Toàn bộ hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng, ngoại trừ một người sống sót – một công dân Anh gốc Ấn ngồi ở ghế 11A.
Hiện nguyên nhân vụ tai nạn vẫn chưa rõ, và có thể mất nhiều tuần hoặc vài tháng để điều tra. Câu hỏi lớn nhất đặt ra là vì sao máy bay lại hạ độ cao nhanh và đều đến mức “trượt” xuống đất như một cú rơi theo quán tính, trước khi phát nổ. Hộp đen – gồm thiết bị ghi âm buồng lái và dữ liệu bay – sẽ là chìa khóa giải mã. Ông Ortberg nhấn mạnh: “Chúng ta cần tránh đưa ra suy đoán, hãy để các chuyên gia điều tra làm việc.”
Hãng GE Aerospace – nhà sản xuất động cơ của chiếc Dreamliner gặp nạn – cũng thông báo hoãn sự kiện gặp gỡ nhà đầu tư dự kiến diễn ra vào thứ Ba.
Căng thẳng quân sự làm nóng không khí triển lãm
Không chỉ tai nạn máy bay, Triển lãm Hàng không Paris năm nay còn bị bao phủ bởi bầu không khí căng thẳng địa chính trị. Ngay trước khi sự kiện bắt đầu, Israel đã phóng tên lửa tấn công Iran trong đêm. Chỉ vài giờ sau, Iran đáp trả bằng loạt máy bay không người lái nhắm vào lãnh thổ Israel.
Lo ngại an ninh khiến nhiều hãng hàng không hủy chuyến hoặc chuyển hướng, hàng trăm máy bay phải né tránh không phận bị ảnh hưởng.
Diễn biến leo thang khiến chủ đề quốc phòng – đặc biệt là ngân sách quân sự – trở thành trọng tâm của triển lãm năm nay. Song song đó, giới chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về tác động tiêu cực của chiến sự đối với nhu cầu đi lại hàng không dân dụng toàn cầu.
Triển lãm vẫn tiếp diễn, hàng trăm đơn đặt hàng chờ ký kết
Bất chấp những yếu tố bất lợi, các tập đoàn như Boeing, Airbus và Embraer vẫn kỳ vọng sẽ ký được hàng trăm đơn đặt hàng mới tại Paris. Nhu cầu máy bay thương mại vẫn mạnh mẽ, trong khi thời gian giao hàng cho các dòng máy bay phổ biến hiện đã kéo dài sang tận thập kỷ tới.
Trong dự báo công bố vào thứ Bảy tuần trước, Boeing cho biết thế giới sẽ cần thêm 43.600 chiếc máy bay thương mại trong vòng 20 năm tới, với động lực tăng trưởng chủ yếu đến từ các thị trường mới nổi. Dự kiến, đến năm 2044, các thị trường này sẽ chiếm hơn một nửa đội bay toàn cầu – tăng mạnh so với mức 40% của năm ngoái.
Một số đơn hàng có thể đến từ các khách hàng chưa từng được công bố, hoặc dưới dạng thư ngỏ ý định, biên bản ghi nhớ (MOU). Các hãng tiềm năng được đề cập bao gồm: Ethiopian Airlines, hãng hàng không quốc gia Ba Lan LOT, Vietnam Airlines, AirAsia, Royal Air Maroc, Etihad và hãng hàng không mới của Saudi Arabia – Riyadh Air.
Công ty tư vấn hàng không Ishka dự đoán: “Một đơn hàng lớn từ Trung Quốc gần như là điều chắc chắn – dù là để thay thế hay mở rộng đội bay.”
Riêng Air India – hãng hàng không vừa gặp nạn – hiện không còn được kỳ vọng sẽ tham gia ký kết đơn hàng mới trong sự kiện lần này.
Sự thiếu hụt nguồn cung máy bay tiếp tục đẩy giá tăng. Theo hãng dữ liệu hàng không Ishka, đến cuối tháng 4, giá một chiếc Airbus A321neo mới đã tăng lên 65 triệu USD, từ mức 58 triệu USD đầu năm 2023. Trong khi đó, Boeing 737 Max 8 có giá 55,5 triệu USD, tăng từ 50,25 triệu USD.
Hãng tư vấn IBA (Anh) dự kiến 700–800 đơn đặt hàng sẽ được công bố trong suốt thời gian diễn ra triển lãm – bao gồm hợp đồng chắc chắn, lựa chọn thêm, thư ngỏ ý định. Dù bị phủ bóng bởi thảm kịch và chiến sự, triển lãm Paris 2025 vẫn hứa hẹn là nơi định hình tương lai ngành hàng không toàn cầu – giữa một thế giới đầy bất ổn và nhu cầu bay chưa hề giảm nhiệt.
Airbus âm thầm phản ứng nhanh
Trong thời gian vừa qua, chuyến công du Trung Đông của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đã mang lại cú hích lớn cho sổ đơn hàng của Boeing. Trong vòng ba ngày, hãng sản xuất máy bay Mỹ đã công bố 268 đơn đặt hàng – trung bình gần 89 đơn mỗi ngày. Dù phần lớn các thỏa thuận này gần như chắc chắn đã được đàm phán trước đó nhiều tháng và chỉ được "giữ kín" để công bố trùng với thời điểm chuyến thăm của Tổng thống, thì đây vẫn là một thắng lợi không nhỏ về mặt hình ảnh lẫn chiến lược.
Tuy nhiên, Airbus không chọn cách im lặng. Hãng hàng không châu Âu được cho là đã tích cực kết nối với các đối tác trong khu vực, đặc biệt là sau làn sóng đơn hàng nghiêng hẳn về phía Boeing hồi tháng 5. Hàng loạt tin đồn về khả năng Airbus sắp nhận được các đơn hàng mới đã xuất hiện – trong đó có cả những hãng từng ký kết với Boeing chỉ cách đây vài tuần.
Các đơn hàng của Boeing trong tháng 5 chủ yếu đến từ các hãng hàng không vùng Vịnh, bao gồm cả các thỏa thuận mở rộng và thay thế đội bay hiện tại. Trong khi đó, Airbus đang đàm phán hoặc chốt hợp đồng với một số hãng có lịch sử "chia đều" đơn hàng cho cả hai bên – và lần này, có thể sẽ nghiêng về Airbus nhằm cân bằng quan hệ.
