Mưa lũ nghiêm trọng ở Mỹ, hàng nghìn chuyến bay bị hủy

Ngày Quốc khánh 4/7 thường được coi là thời điểm cao điểm của du lịch hàng không tại Mỹ. Nhưng với hàng ngàn hành khách có điểm đến là bang Texas năm nay, kỳ nghỉ đã trở thành một “cuộc di tản bất đắc dĩ”.

Khi mưa như trút nước đổ xuống khu vực Hill Country và trung tâm Texas, những con đường dẫn vào sân bay bị ngập, nhiều chuyến bay bị hoãn vô thời hạn, và các trung tâm kiểm soát không lưu phải phát đi cảnh báo thời tiết liên tục.

Mưa lũ tuy là hiện tượng thường niên ở Texas, năm nay nó đã vươn lên cấp độ “lịch sử”.

Trong vòng chưa đầy 5 giờ đồng hồ, nhiều khu vực quanh Austin và Kerrville ghi nhận lượng mưa vượt quá 300 mm, tương đương với trận “đại hồng thủy” xảy ra... một lần trong 1.000 năm.

Cơn bão không chỉ cuốn trôi cầu đường, xe cộ, nhà cửa mà còn làm tê liệt một phần mạng bay nội địa Mỹ trong vài ngày đầu tháng 7.

“

Chúng tôi chưa bao giờ chứng kiến một lượng mưa dồn dập đến vậy trong khoảng thời gian ngắn như thế

Chuyên gia khí tượng Quốc gia Mỹ (NOAA)

Theo dữ liệu từ các vệ tinh thời tiết và cơ quan khí tượng quốc gia, hệ thống áp thấp nhiệt đới hình thành trên vịnh Mexico đã kết hợp với một vùng xoáy thấp tại miền trung nước Mỹ, tạo nên một "hành lang khí quyển" hút ẩm kéo dài hàng trăm km.

Kết quả là những cơn mưa như trút kéo dài liên tục 72 giờ, khiến các con sông Guadalupe và Blanco vỡ bờ, tràn vào trung tâm các thành phố như New Braunfels, San Marcos và phần phía bắc của San Antonio.

Trung tâm Y tế Texas báo cáo ít nhất 43 người tử vong, trong đó có 15 trẻ em, hàng trăm người bị thương và hơn 1.200 người mất nhà cửa.

Nhiều tuyến đường cao tốc dẫn đến sân bay quốc tế San Antonio, Austin-Bergstrom và cả các sân bay nhỏ như Waco hoặc Killeen đều bị phong tỏa hoàn toàn.

Ngành hàng không Mỹ chịu trận và phản ứng

Hệ lụy từ mưa lũ lập tức lan ra mạng lưới hàng không quốc nội. Trong ngày 5/7, hơn 1.200 chuyến bay bị hủy và gần 4.800 chuyến bị hoãn, theo thống kê từ FlightAware.

Không chỉ các sân bay tại Texas chịu ảnh hưởng, mà các trung tâm điều phối chuyến bay lớn như Dallas-Fort Worth (DFW), Atlanta (ATL), Chicago (ORD) cũng rơi vào tình trạng quá tải do phải tiếp nhận hoặc chuyển hướng các chuyến bay từ Texas.

American Airlines hãng có trụ sở chính tại Fort Worth thông báo áp dụng chính sách miễn phí đổi vé khẩn cấp cho mọi hành khách bị ảnh hưởng trong các ngày từ 4 đến 8/7.

United Airlines và Southwest cũng lần lượt triển khai hệ thống xử lý hoãn chuyến chủ động, sử dụng AI để tái lập lịch trình hợp lý nhất trong điều kiện thời tiết thay đổi đột ngột.

“

Chúng tôi đã phải hủy toàn bộ các chuyến đến và đi từ San Antonio suốt hai ngày vì nước tràn vào đường băng và hệ thống radar kiểm soát không lưu mất ổn định

Phát ngôn viên của Southwest Airlines

Đáng chú ý, nhiều hãng đã thử nghiệm việc tự động hoãn chuyến kết nối nội bộ thay vì chờ thông báo từ hành khách một biện pháp nhằm giảm thiểu tình trạng lỡ chuyến dây chuyền vốn rất phổ biến trong điều kiện thời tiết xấu.

Tại Sân bay liên lục địa George Bush, Mỹ, hành khách David Nguyễn đến từ Houston cho biết trên đài địa phương:

“

Chúng tôi ngồi trên máy bay hơn hai giờ, phi công hai lần khởi động rồi lại tắt động cơ vì mây đen bao phủ đường băng

Hành khách David Nguyễn đến từ Houston

Ở bờ Đông, phóng viên ABC 7 New York ghi nhận nhiều hành khách “lo lắng lỡ đám cưới, hội thảo” do chuyến bay bị chậm.

Còn tại vùng lũ Kerrville, cô bé Elinor Lester, 13 tuổi, kể: "Trại hè bị cuốn sạch. Chúng cháu phải bám dây thừng lội nước sang bờ"

Từ đầu năm 2025, thiên tai ở Mỹ cũng gây ảnh hưởng đến nhiều khu vực, buộc ngành hàng không nước này phải tìm cách thích nghi.

Đơn cử như trận bão tuyết mạnh ngày 6 / 1 trong năm nay tràn qua Trung Tây và Đông Bắc khiến hơn 1 300 chuyến hủy, 414 chậm; 2 hãng hàng không Southwest và American bị ảnh hưởng nặng nhất

Đến đầu tháng 2 năm nay, mưa bão càn quét California. Các chuyến đến khu vực bị chậm bình quân 25 phút, nhiều lượt đi Seattle và Las Vegas trễ giờ.

Trước đó, trong tháng 8 năm ngoái, bão Idalia đổ bộ Florida khiến hơn 1 000 chuyến bị hủy, Tampa và Tallahassee đóng cửa tạm thời

Không giống như các cơn bão theo mùa vốn có thể dự báo trước vài ngày, loại hình thời tiết cực đoan như đợt mưa lũ đầu tháng 7/2025 ở Texas là hệ quả trực tiếp của biến đổi khí hậu toàn cầu, theo cảnh báo từ giới khoa học khí tượng.

“

Chúng ta đang chứng kiến tần suất gia tăng nhanh chóng của các hiện tượng thời tiết từng được coi là hiếm gặp. Hàng không là một trong những ngành đầu tiên chịu ảnh hưởng – cả về hạ tầng lẫn lịch trình khai thác

GS. Michael Clough, Đại học Columbia, chuyên gia về giao thông và khí hậu

Trong 5 năm trở lại đây, các cơn mưa cực đoan đã khiến ít nhất 12 sân bay lớn tại Mỹ phải tạm ngưng hoạt động trên 24 giờ, một con số từng được coi là bất thường nhưng giờ đây đang trở nên quen thuộc.

Trong bối cảnh thời tiết cực đoan trở thành “bình thường mới”, giới chuyên gia cho rằng ngành hàng không Mỹ cần phải chuyển hướng theo ba trụ cột.

Một là cập nhật công nghệ dự báo khí tượng như việc tăng tốc áp dụng mô hình dự báo mưa lũ theo giờ, tích hợp trực tiếp vào hệ thống điều hành chuyến bay.

Thiết kế hạ tầng chịu ngập trong đó chú trọng đến việc cải tạo các đường băng, bãi đỗ và trung tâm điều hành sân bay theo hướng chịu nước tốt hơn, tương tự mô hình chống lũ tại sân bay Changi (Singapore).

Đào tạo nhân sự khẩn cấp và phản ứng linh hoạt trong đó cần quan tâm đến việc đảm bảo mọi bộ phận từ phi công, điều hành đến nhân viên mặt đất có thể phản ứng đồng bộ trong điều kiện khí hậu xấu.

Không chỉ vậy, các hãng bay lớn cần bổ sung thêm nhân viên chuyên trách thời tiết và chuyển dần sang thuật toán dự báo tuyến bay cập nhật mỗi 5 phút.

Tuy nhiên, khi “lũ quét sáng sớm” kiểu thời tiết chỉ phát hiện được trước vài giờ gặp đúng đợt cao điểm du lịch, kịch bản tệ nhất vẫn xảy ra.

Giới quản lý sân bay Texas đang đề xuất xây thêm đê bao di động quanh đường lăn thấp trũng, còn FAA cân nhắc mở rộng chương trình định vị thời gian thực ADS‑B để rút ngắn thủ tục khôi phục.

Trận mưa lũ lịch sử ở Texas không chỉ là một thảm họa thiên nhiên, mà còn là hồi chuông cảnh báo về khả năng chống chịu của ngành hàng không trước biến đổi khí hậu.

Khi những trận mưa trăm năm một lần trở thành chuyện thường năm, việc thích nghi, tái cấu trúc và đổi mới toàn diện là điều không thể tránh khỏi.

“

Không ai có thể kiểm soát được thời tiết nhưng chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát cách mình chuẩn bị và phản ứng với nó.

Chuyên gia khí tượng Quốc gia Mỹ (NOAA)