Gửi bình luận
Một ‘kho đạn bay’ có thể giúp Mỹ bù đắp bất lợi về số lượng trước Trung Quốc, tạo ra “át chủ bài” mới cho khả năng bá chủ bầu trời.
Không quân Mỹ (USAF) đang nghiên cứu một khái niệm táo bạo: sử dụng máy bay tàng hình dạng “cánh bay” (flying wing) đóng vai trò như “tàu chở đạn trên không”, mang theo hàng chục tên lửa không đối không để hỗ trợ các tiêm kích trong cuộc chiến giành ưu thế trên bầu trời.
Đây được coi là một bước đi mới trong chiến lược chuẩn bị cho xung đột cường độ cao tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Khái niệm “Arsenal Plane” trở lại, ứng viên B-21 Raider
Theo Air & Space Forces Magazine, Không quân Mỹ đang xem xét triển khai các máy bay tàng hình cỡ lớn, dạng cánh bay, với nhiệm vụ chuyên biệt là mang theo “hàng tá” tên lửa đối không để hỗ trợ lực lượng tiêm kích F-22, F-35 và trong tương lai là F-47.
Ý tưởng về một phiên bản đối không của B-21 Raider từng được nhắc đến nhiều lần trong quá khứ nhưng chưa có lý do đủ thuyết phục để triển khai.
Tuy nhiên, sự trỗi dậy nhanh chóng của không quân Trung Quốc và nguy cơ xảy ra xung đột quy mô lớn tại Thái Bình Dương đã khiến tư duy chiến lược thay đổi.
Một quan chức cấp cao của Không quân Mỹ cho biết việc phát triển “Arsenal Plane” là cách để đảm bảo “độ sâu kho đạn” cho lực lượng, bổ sung hoặc thay thế một phần vai trò mà chương trình máy bay không người lái tác chiến cộng tác (CCA) đang hướng tới.
Trong kịch bản tác chiến, các tiêm kích tàng hình như F-22, F-35 hay F-47 sẽ tập trung vào việc phát hiện và khóa mục tiêu. Sau đó, kho tên lửa khổng lồ trên “Arsenal Plane” sẽ được phóng đi từ khoảng cách an toàn để tiêu diệt đối phương.
Điều này có thể khắc phục một trong những điểm yếu lớn nhất của F-22 và F-35: số lượng tên lửa đối không mang theo hạn chế do phải giữ khả năng tàng hình. Các phi công Mỹ lâu nay vẫn than phiền rằng khoang vũ khí của họ quá nhỏ so với nhu cầu trong tác chiến cường độ cao.
Các UAV CCA cũng có thể tham gia phối hợp. Tuy nhiên, mỗi chiếc chỉ mang được 2 quả AMRAAM, trong khi một “kho đạn bay” cỡ B-21 có thể mang tới vài chục quả AIM-260 – loại tên lửa thế hệ mới với tầm bắn vượt trội.
B-21 Raider, dòng oanh tạc cơ tàng hình thế hệ mới của Mỹ, vẫn là ứng viên sáng giá nhất cho vai trò này. Thực tế, ngay từ năm 2019, tướng Scott Pleus – khi đó là Giám đốc tác chiến không gian mạng của Không quân Thái Bình Dương – đã gợi ý về một biến thể B-21 có khả năng không đối không.
Tuy nhiên, có nhiều lo ngại về chi phí và công suất sản xuất. Mỗi chiếc B-21 có giá hàng tỷ USD và Northrop Grumman hiện chỉ có thể sản xuất khoảng 10 chiếc mỗi năm vào đầu thập niên 2030. Do đó, việc hy sinh một phần trong số này cho vai trò “kho đạn bay” có thể không khả thi.
Một giải pháp khác là phát triển biến thể rút gọn của B-21 – không cần hệ thống cảm biến tối tân, giảm yêu cầu tàng hình, thậm chí không có phi công – để tiết kiệm chi phí. Ngoài ra, Không quân Mỹ cũng cân nhắc thiết kế một nền tảng hoàn toàn mới, dựa trên công nghệ cánh bay đã tích lũy từ nhiều chương trình tuyệt mật.
Cuộc chạy đua vũ khí tầm xa giữa 2 siêu cường
Một lợi thế lớn của “Arsenal Plane” là khả năng mang theo nhiều loại tên lửa tầm xa vốn không phù hợp với tiêm kích hay UAV nhỏ.
Trong số đó có AIM-260 – sản phẩm hợp tác giữa Không quân và Hải quân Mỹ – được thiết kế để thay thế AIM-120 AMRAAM với tầm bắn xa hơn nhiều nhưng giữ nguyên kích thước.
Ngoài ra, AIM-174 (phiên bản phóng từ máy bay của tên lửa SM-6) cũng nổi lên như lựa chọn lý tưởng cho chiến trường Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương nhờ tầm bắn vượt xa mọi tên lửa đối không từng có của Mỹ.
Một máy bay cỡ B-21 có thể mang hàng loạt AIM-260 và AIM-174, biến nó thành “kho đạn bay” đủ sức áp chế đối phương từ ngoài tầm với.
Khái niệm CCA – những máy bay không người lái cỡ nhỏ hỗ trợ tiêm kích – hiện được xem là giải pháp chính của Không quân Mỹ để tạo ra “khối lượng hỏa lực giá rẻ”. Tuy nhiên, hạn chế lớn của CCA là tải trọng vũ khí ít và khả năng sống sót trong môi trường tác chiến khốc liệt còn bỏ ngỏ.
So với đó, một “Arsenal Plane” tàng hình, cỡ lớn, bay ở khoảng cách an toàn, có thể mang hàng chục quả tên lửa sẽ đóng vai trò như “lá chắn” và “bệ phóng” hỏa lực đáng tin cậy hơn.
Song, điều này cũng đặt ra câu hỏi: liệu Không quân có đủ ngân sách để duy trì song song cả hai chương trình – CCA và “Arsenal Plane” – hay không?
Điều đáng chú ý là Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh phát triển UAV tàng hình dạng cánh bay, trong đó có các mẫu kích thước lớn, thậm chí tiệm cận với ý tưởng “Arsenal Plane” của Mỹ.
Một số thiết kế được cho là sở hữu hình dáng “cánh diều gấp khúc” (cranked kite), nhỏ hơn B-21 nhưng có thể mang theo vũ khí đối không. Điều này cho thấy Bắc Kinh cũng đang tìm cách tăng cường năng lực chiến đấu đường dài để đối phó với ưu thế công nghệ của Washington.
Khái niệm “kho đạn bay” xuất hiện trong bối cảnh Mỹ đang phát triển tiêm kích thế hệ mới F-47 thuộc chương trình NGAD.
Dự kiến, F-47 sẽ bay thử lần đầu vào năm 2028, nhưng chi phí cao gấp 3 lần F-35 khiến số lượng sản xuất còn là ẩn số. Không quân Mỹ lên kế hoạch mua ít nhất 185 chiếc, song các nhà phân tích cho rằng con số này có thể thay đổi.
Với diện tích Thái Bình Dương rộng lớn và lực lượng Trung Quốc ngày càng mạnh, ngay cả khi kết hợp F-47, F-35 và CCA, Mỹ vẫn lo ngại không đủ để duy trì ưu thế. Do đó, một nền tảng mang theo số lượng lớn tên lửa đối không như “Arsenal Plane” có thể trở thành “mảnh ghép” quan trọng.
Ý tưởng về một máy bay tàng hình dạng cánh bay, chuyên biệt mang hàng chục tên lửa đối không, nếu thành hiện thực, sẽ thay đổi cách Mỹ tiến hành không chiến.
Trong chiến tranh hiện đại, số lượng tên lửa mang theo nhiều khi quyết định thắng bại. Một “Arsenal Plane” có thể không cần tàng hình tuyệt đối, cũng không cần tốc độ siêu cao, nhưng với kho đạn khổng lồ, nó có thể giúp Mỹ bù đắp bất lợi về số lượng trước Trung Quốc.
Tất nhiên, thách thức còn nhiều: từ chi phí, năng lực sản xuất, cho đến việc phối hợp với CCA và tiêm kích thế hệ mới. Nhưng rõ ràng, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt, Không quân Mỹ không muốn bỏ lỡ cơ hội tạo ra một “át chủ bài” mới để đảm bảo vị thế bá chủ bầu trời.
