Quốc tế

Hàng không thế giới 2024: Trung Quốc dự báo vượt Mỹ, Việt Nam thuộc nhóm năng động nhất

Phương Thảo • 26/08/2025 10:56

Báo cáo Hàng không thế giới 2024 cho thấy Mỹ vẫn dẫn đầu, Trung Quốc tăng tốc thu hẹp khoảng cách, còn Việt Nam nổi lên như thị trường tiềm năng với cả cơ hội và thách thức.

Ngành hàng không thế giới vừa khép lại một năm đầy sôi động với những con số kỷ lục được Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) công bố trong Báo cáo Thống kê Vận tải Hàng không Thế giới 2024.

Những thống kê này không chỉ phản ánh mức độ di chuyển ngày càng cao của hành khách toàn cầu, mà còn hé lộ bức tranh cạnh tranh đầy kịch tính giữa các thị trường và nhà sản xuất máy bay.

Không bất ngờ khi Mỹ tiếp tục giữ vị trí thị trường hàng không lớn nhất thế giới. Trong năm 2024, các hãng hàng không Mỹ phục vụ hơn 876 triệu lượt khách, chủ yếu trên các tuyến bay nội địa. Đây là con số cho thấy sức mạnh duy trì của một thị trường đã trưởng thành và ổn định.

Tuy nhiên, sự đối lập đến từ Trung Quốc. Với mức tăng trưởng 18,7% trong năm qua, Trung Quốc ghi nhận 741 triệu hành khách, tiến sát Mỹ với khoảng cách ngày càng thu hẹp.

“

Nếu xu hướng này tiếp tục, Trung Quốc có thể vượt Mỹ để trở thành thị trường hàng không số một thế giới trong vòng chưa đầy một thập kỷ.

Ông Willie Walsh - Tổng giám đốc IATA

Nếu Mỹ tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng chậm, khả năng Trung Quốc vượt Mỹ vào khoảng đầu thập kỷ 2030 là điều hoàn toàn khả thi. Khi đó, bản đồ hàng không toàn cầu sẽ chứng kiến một sự dịch chuyển mang tính lịch sử, từ Mỹ trung tâm hàng không truyền thống suốt nhiều thập kỷ, sang Trung Quốc thị trường đang trỗi dậy với tiềm năng khổng lồ.

Một số chuyên gia hàng không độc lập cũng cho rằng sự trỗi dậy của Trung Quốc không chỉ đến từ nhu cầu du lịch trong nước mà còn nhờ chiến lược phát triển mạng bay nội địa khổng lồ, cùng với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ.

“

Khi tầng lớp trung lưu Trung Quốc gia tăng, nhu cầu bay sẽ bùng nổ. Điều này tạo ra một sự dịch chuyển lịch sử trong cán cân hàng không toàn cầu.

Chuyên gia Brendan Sobie - Công ty Hàng không Sobie

Đứng ở vị trí thứ ba là Anh, một quốc đảo nhỏ bé nhưng đạt tới 261 triệu lượt khách, cho thấy vai trò của London và các sân bay quốc tế như Heathrow trong kết nối toàn cầu. Trong khi đó, Tây Ban Nha xếp thứ tư với 241 triệu lượt khách, phần lớn là du khách châu Âu tìm đến những điểm nghỉ dưỡng nắng ấm quanh Địa Trung Hải.

Những tuyến bay nhộn nhịp nhất hành tinh

Báo cáo của IATA cho thấy 9/10 tuyến bay đông khách nhất thế giới nằm tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, phản ánh sự dịch chuyển của trung tâm hàng không toàn cầu về phía Đông.

Dẫn đầu là tuyến Seoul - Jeju (Hàn Quốc) với hơn 13 triệu hành khách, biến chuyến bay kéo dài 75 phút này trở thành hành trình thương mại bận rộn nhất thế giới. Ở Bắc Mỹ, tuyến New York - Los Angeles vẫn giữ vai trò huyết mạch với 2,2 triệu hành khách.

Tại châu Âu, tuyến Barcelona - Palma de Mallorca phục vụ 2 triệu lượt khách, trong khi ở Mỹ Latinh và châu Phi, các tuyến nội địa Colombia và Nam Phi chiếm ưu thế.

Theo ông Alexandre de Juniac, cựu Tổng giám đốc IATA, sự phát triển mạnh mẽ của các tuyến bay nội địa cho thấy hành khách ngày nay ưu tiên các chuyến đi ngắn, linh hoạt và chi phí hợp lý.

“

Điều này đồng nghĩa với việc máy bay thân hẹp sẽ tiếp tục là xương sống của ngành hàng không toàn cầu trong nhiều năm tới.

Ông Alexandre de Juniac - Cựu Tổng giám đốc IATA

Ngoài những con số thống kê khô khan, báo cáo Thống kê Vận tải Hàng không Thế giới 2024 còn mở ra một bức tranh đầy cảm hứng với nhiều điểm đến độc đáo trên thế giới.

Ở Thổ Nhĩ Kỳ, thị trấn Halfeti mang vẻ đẹp huyền bí khi một nửa đã chìm dưới làn nước sau khi đập Birecik được xây dựng. Nơi đây vẫn là quê hương của loài hoa hồng đen hiếm có, nở rộ nhờ vùng đất giàu khoáng chất, tạo nên sức hút đặc biệt cho những du khách ưa khám phá.

Xa hơn, ở châu Phi, Angola, quốc gia rộng gấp đôi bang Texas (Mỹ) đang trở thành “viên ngọc thô” của du lịch thế giới. Với những kỳ quan thiên nhiên hùng vĩ nhưng còn ít người biết đến, Angola đang từng bước mở cửa đón chào khách quốc tế, hứa hẹn bùng nổ trong những năm tới.

Tại Trung Quốc, Trùng Khánh, thành phố núi nhiều tầng được ví như “thành phố 8D”, nơi tàu điện có thể chạy xuyên qua các tòa nhà chọc trời. Hình ảnh này vừa siêu thực vừa choáng ngợp, khiến Trùng Khánh trở thành điểm đến ấn tượng trên bản đồ du lịch châu Á.

Một phát hiện khác cũng gây xôn xao trong tuần qua chính là thành phố ngầm dưới lòng Rome. Ẩn sâu 23 mét dưới mặt đất, mạng lưới đường hầm và hang động cổ đại từng bị lãng quên suốt hơn một thế kỷ, nay đang được khai quật và khôi phục. Công trình bí ẩn này hứa hẹn sẽ trở thành một điểm dừng chân hấp dẫn cho những ai yêu thích lịch sử và muốn chạm tay vào những lớp trầm tích văn hóa hàng nghìn năm tuổi.

Boeing - Airbus: Cuộc đua không hồi kết

Báo cáo Thống kê Vận tải Hàng không Thế giới 2024 cũng cho thấy dù từng đối diện nhiều bê bối an toàn, đặc biệt là với dòng MAX, Boeing 737 vẫn giữ ngôi vương, được khai thác nhiều nhất thế giới với hơn 10 triệu chuyến bay trong năm 2024. Trong khi đó, Airbus ghi dấu ấn với hai dòng máy bay thân hẹp A320 và A321, lần lượt chiếm vị trí thứ hai và ba.

Các chuyên gia cho rằng cuộc cạnh tranh giữa Boeing và Airbus sẽ ngày càng khốc liệt ở phân khúc thân hẹp. Airbus đang có lợi thế với dòng A320neo tiết kiệm nhiên liệu, phù hợp xu hướng cắt giảm chi phí và giảm phát thải. Ngược lại, Boeing phải chạy đua để khôi phục niềm tin vào dòng 737 MAX, đồng thời thúc đẩy nghiên cứu một thế hệ máy bay mới.

“

Cuộc đua giữa Boeing và Airbus không chỉ còn xoay quanh hiệu quả vận hành, mà đã bước sang một giai đoạn mới, nơi yếu tố môi trường và công nghệ xanh trở thành chìa khóa. Ai nắm được lợi thế trong chuyển đổi xanh, người đó sẽ dẫn dắt bầu trời.

Ông Richard Aboulafia - Giám đốc Aerodynamic Advisory

Trong thập kỷ tới, ngành hàng không toàn cầu được dự báo sẽ mang tính phân mảnh rõ rệt. Ở châu Á, Trung Quốc và Ấn Độ sẽ trở thành động lực chính của nhu cầu tăng trưởng, nhờ dân số lớn và sự mở rộng của tầng lớp trung lưu. Châu Âu tiếp tục giữ vai trò trung tâm du lịch, trong khi châu Phi và Mỹ Latinh nổi lên như các thị trường tiềm năng, phụ thuộc nhiều vào tốc độ phát triển hạ tầng sân bay.

Ngoài ra, cục diện không chỉ dừng lại ở “cuộc chiến” Boeing - Airbus. Các hãng sản xuất mới như COMAC (Trung Quốc) với dòng C919 đang dần bước vào thị trường, tận dụng lợi thế khổng lồ từ thị trường nội địa. Nếu thành công, COMAC có thể trở thành một nhân tố thay đổi cán cân cạnh tranh, vốn đã ổn định suốt nhiều thập kỷ.

Theo Viện Nghiên cứu Hàng không CAPA (Australia), “một kỷ nguyên mới của hàng không toàn cầu đang hình thành, nơi phương Đông không chỉ là nơi tạo ra nhu cầu lớn nhất, mà còn là nơi sản xuất ra những chiếc máy bay cạnh tranh trực tiếp với các ông lớn phương Tây.”

Việt Nam trong bức tranh hàng không toàn cầu

Trong bức tranh hàng không thế giới, Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường năng động nhất Đông Nam Á. Dù không nằm trong top 10 toàn cầu của IATA, Việt Nam vẫn liên tục nằm trong nhóm các quốc gia có tốc độ tăng trưởng hành khách nhanh nhất khu vực.

Theo nhận định của ông Subhas Menon, Tổng giám đốc Hiệp hội Hàng không châu Á - Thái Bình Dương (AAPA), Việt Nam có lợi thế nhờ dân số trẻ, tầng lớp trung lưu đang tăng nhanh và nhu cầu đi lại, du lịch trong khu vực ngày càng lớn. “Nếu duy trì tốc độ hiện nay, Việt Nam có thể trở thành một trong những thị trường hàng không lớn nhất châu Á vào giữa thập kỷ 2030”, ông nhấn mạnh.

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng sự phát triển mạnh mẽ của các hãng hàng không giá rẻ như Vietjet Air, cùng với việc mở rộng đội bay của Vietnam Airlines và Bamboo Airways, đang tạo nền tảng cho sự tăng trưởng dài hạn.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn cần giải quyết các thách thức về hạ tầng, đặc biệt là tình trạng quá tải tại các sân bay lớn như Nội Bài và Tân Sơn Nhất. Việc xây dựng và đưa vào khai thác sân bay Long Thành được xem là yếu tố then chốt giúp Việt Nam nâng tầm vị thế trong bản đồ hàng không toàn cầu.

Đằng sau các thống kê ấn tượng là một thông điệp rõ ràng hàng không không chỉ là ngành vận tải, mà còn là cầu nối giữa con người, văn hóa và nền kinh tế toàn cầu. Từ những tuyến bay ngắn trong phạm vi nội địa cho tới những chuyến bay xuyên lục địa, tất cả đều phản ánh khát vọng dịch chuyển, giao lưu và khám phá của nhân loại.

Ngành hàng không thế giới trong thập kỷ tới sẽ không còn được định nghĩa đơn thuần bằng số lượng hành khách hay máy bay, mà bởi năng lực đổi mới công nghệ, khả năng thích ứng với xu hướng xanh, và sức mạnh tạo ra trải nghiệm an toàn, thoải mái hơn cho hành khách.

Với Việt Nam, đó còn là cơ hội để bứt phá, đưa hàng không trở thành động lực mới của kinh tế, gắn kết đất nước với khu vực và thế giới.