Giới trẻ Trung Quốc đua nhau học lái drone

Giữa tiếng động cơ rì rì và cánh quạt xé gió trên bãi tập ở miền Bắc Trung Quốc, Li Bo, 21 tuổi, tập trung điều khiển chiếc drone hạng trung lượn hình số 8.

Chỉ một năm trước, anh còn chạy giao đồ ăn ở Vĩnh Tế, Sơn Tây. Nay, anh cùng hàng nghìn người trẻ và lao động từ nhiều ngành nghề khác đổ xô học lái drone, khi ngành này bùng nổ và trở thành động lực kinh tế mới.

Sự thay đổi này được thúc đẩy mạnh mẽ từ khi chính phủ áp dụng quy định bắt buộc phi công vận hành drone thương mại phải có chứng chỉ do Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC) cấp, đồng thời đặt “kinh tế tầm thấp” vào danh sách các ngành chiến lược, kỳ vọng trở thành trụ cột tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Cơ hội việc làm từ ngành drone

Ngành công nghiệp drone tại Trung Quốc đang mở rộng nhanh chóng nhờ quá trình chuyên nghiệp hóa mạnh mẽ. Việc chuẩn hóa quy định, yêu cầu mọi phi công UAV thương mại phải có bằng cấp và chứng chỉ, được coi là bước quan trọng đầu tiên để đưa lĩnh vực này tiến tới môi trường làm việc chuyên nghiệp.

Để đáp ứng nhu cầu nhân lực gia tăng, các khóa đào tạo điều khiển drone mọc lên dày đặc trên khắp cả nước. Theo báo cáo cuối năm 2024, Trung Quốc đang thiếu khoảng 1 triệu lao động lành nghề cho “kinh tế tầm thấp”, phản ánh rõ cơn khát nhân sự và tiềm năng lớn của thị trường việc làm.

Không chỉ giới trẻ đam mê công nghệ, mà cả nhân viên từ các ngành tài chính, bất động sản cũng mạnh dạn chuyển hướng sang học lái drone để tìm kiếm cơ hội mới trong hậu cần, nông nghiệp, du lịch hay quản lý đô thị.

Một số công ty drone cho biết doanh số bán máy bay huấn luyện phục vụ đào tạo phi công UAV đã vượt qua cả thiết bị nông nghiệp truyền thống, cho thấy sức hút mạnh mẽ của ngành dưới sự thúc đẩy quyết liệt từ chính phủ.

Drone trong đời sống và sản xuất

Song song với nhu cầu nhân lực, phạm vi ứng dụng của drone cũng mở rộng nhanh chóng, len lỏi vào nhiều lĩnh vực của đời sống và sản xuất.

Trong hậu cần và giao hàng, các tập đoàn như Meituan, JD.com, SF Express đã triển khai mạng lưới giao hàng bằng drone tại các đô thị lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải, Thâm Quyến, giúp rút ngắn thời gian vận chuyển từ hàng chục phút xuống chỉ vài phút.

Trong nông nghiệp, drone đảm nhiệm phun thuốc, gieo hạt, giám sát mùa màng, rút ngắn thời gian xử lý mỗi hecta từ 30 phút xuống chưa đầy 1 phút, đồng thời tăng độ chính xác và giảm chi phí nhân công.

Lĩnh vực cứu hộ và cứu hỏa cũng ghi nhận sự tham gia tích cực của UAV, từ vận chuyển vật tư y tế đến vùng bị cô lập cho đến hỗ trợ dập cháy rừng ở địa hình hiểm trở.

Ở mảng du lịch và giải trí, các màn trình diễn ánh sáng bằng hàng nghìn drone đã trở thành điểm nhấn tại nhiều thành phố như Trùng Khánh, Hàng Châu, vừa thu hút du khách vừa mang lại nguồn thu hàng trăm triệu nhân dân tệ.

Theo Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC), sự phát triển này còn kéo theo sự ra đời của nhiều nghề mới như huấn luyện viên, điều phối hậu cần, kiểm định phòng cháy rừng, lập kế hoạch bay theo đội, hình thành một hệ sinh thái việc làm đầy triển vọng cho cả lao động mới và những người muốn chuyển đổi nghề nghiệp.

Quy mô thị trường drone

Bước sang năm 2024, ngành công nghiệp drone tại Trung Quốc đã đạt quy mô ấn tượng với hơn 20.000 doanh nghiệp hoạt động và tổng giá trị sản xuất 210 tỷ nhân dân tệ (khoảng 29,4 tỷ USD), tăng 39,5% so với năm trước.

Quốc gia này hiện chiếm 70% đến 80% nguồn cung drone thương mại toàn cầu và nắm giữ khoảng 79% số bằng sáng chế drone được phê duyệt trên thế giới. Thành phố Thâm Quyến, trung tâm sản xuất drone, đã trở thành đầu tàu đổi mới sáng tạo, quy tụ hàng loạt nhà máy linh kiện và trung tâm nghiên cứu phát triển (R&D).

Cùng với đó, khái niệm “kinh tế tầm thấp” được đưa vào báo cáo công tác chính phủ từ năm 2023 và được xem là động lực tăng trưởng chiến lược, ngang hàng với các ngành mũi nhọn như xe điện hay sản xuất chip.

Theo dự báo của Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC), quy mô thị trường này sẽ đạt 1,5 nghìn tỷ nhân dân tệ (khoảng 210 tỷ USD) vào năm 2025 và tăng lên 3,5 nghìn tỷ nhân dân tệ (khoảng 490 tỷ USD) vào năm 2035.

Nhiều địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch riêng, trong đó Thâm Quyến đặt mục tiêu trở thành “thành phố bầu trời thấp” với mạng lưới giao hàng bằng drone và thử nghiệm taxi bay.

Bên cạnh các doanh nghiệp hàng không, nhiều hãng ô tô lớn như GAC, Xpeng, Geely cũng gia nhập lĩnh vực eVTOL, phương tiện bay cất hạ cánh thẳng đứng, và đặt mục tiêu sản xuất thương mại từ năm 2026 đến 2027.

Những bước đi này hứa hẹn mở ra kỷ nguyên mới cho hàng không dân dụng Trung Quốc và củng cố vị thế dẫn đầu của nước này trong khai thác “bầu trời thấp”.

Từ ưu tiên chiến lược đến cạnh tranh toàn quốc

Ông Sergio Cecutta, nhà sáng lập SMG Consulting, đánh giá: “Chính phủ đã đưa lĩnh vực kinh tế tầm thấp vào danh sách các ngành ưu tiên phát triển từ năm trước, tương tự đầu tư vào EV, năng lượng mặt trời hay chip” và dự báo các địa phương sẽ cạnh tranh mạnh mẽ để thu hút đầu tư vào cơ sở hạ tầng và không gian bay tầm thấp.

Financial Times nhận định ngành công nghiệp drone của Trung Quốc đang chuyển hướng tập trung hơn vào các ứng dụng dân sự trong nông nghiệp, y tế, an ninh và logistics, thay vì chỉ dựa vào các đơn hàng quốc phòng như trước đây.

So với Mỹ hay châu Âu, Trung Quốc đang đạt tốc độ phát triển nhanh hơn nhờ quy mô thị trường nội địa lớn, công nghệ chế tạo vượt trội và chính sách khuyến khích mạnh mẽ từ chính phủ.

Làn sóng giới trẻ đua nhau học lái drone không chỉ minh chứng cho một xu hướng nghề nghiệp mới, mà còn phản ánh sự chuyển mình chiến lược của Trung Quốc trong khai thác không gian tầm thấp.

Với hệ sinh thái toàn diện từ sản xuất, nghiên cứu, đào tạo đến ứng dụng, Trung Quốc đang tiến gần tới việc khai phá “bầu trời thấp” ở quy mô chưa từng có. Tuy vậy, ngành này vẫn đối mặt nhiều thách thức như quản lý không phận, đảm bảo an toàn bay, bảo mật dữ liệu và tháo gỡ rào cản pháp lý giữa các khu vực.

Sự bùng nổ của ngành drone đang đưa Trung Quốc bước vào vị thế định hình chuẩn mực mới cho hàng không tầm thấp toàn cầu. Không chỉ đơn thuần là mở rộng quy mô sản xuất hay thị trường, nước này đang chủ động kiến tạo một mạng lưới công nghệ, hạ tầng và nhân lực đủ sức định hình tương lai vận tải, hậu cần và dịch vụ trên không.

Nếu duy trì tốc độ đổi mới và khả năng điều phối chính sách như hiện tại, Trung Quốc hoàn toàn có thể trở thành quốc gia dẫn dắt thế giới trong cuộc cách mạng “bầu trời thấp”.