Có những hành động không bị cấm nhưng lại gây khó chịu cho những người xung quanh trên máy bay.
Việc hành khách đứng dậy ngay khi máy bay vừa hạ cánh, hoặc ít nhất là khi đèn hiệu thắt dây an toàn vừa tắt, thường được xem là một trong những hành vi gây khó chịu nhất trên máy bay nhưng lại rất phổ biến.
Bất kỳ ai từng đi máy bay đều đã chứng kiến hiện tượng này, bất kể hãng hàng không, loại máy bay hay khu vực nào trên thế giới. Dù là trên Boeing 737 hay Airbus A380, tình huống đó đều dễ dàng bắt gặp.
Thông thường, khi một hành khách đứng lên, những người khác cũng nhanh chóng làm theo theo hiệu ứng domino. Tuy nhiên, những nguyên nhân nào khiến nhiều người đứng dậy ngay khi máy bay vừa hạ cánh?
Để máu lưu thông trở lại
Ngồi lâu không vận động dễ dẫn tới những rủi ro về sức khoẻ như hình thành cục máu đông hay huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT). Sau một chuyến bay dài, nhiều hành khách muốn đứng lên càng sớm càng tốt để duỗi chân tay qua đó giúp máu lưu thông tốt hơn, đặc biệt là ở khoang phổ thông.
Các chuyên gia y tế luôn khuyến nghị hành khách thực hiện các bài tập nhỏ tại chỗ trong suốt chuyến bay hoặc di chuyển nhẹ qua lại để tránh đông máu. Với những chuyến bay dài xuyên lục địa, nhu cầu này càng cấp thiết hơn.
Yếu tố tâm lý
Không phải ai cũng thích bay. Nhiều người sợ độ cao, sợ không gian hẹp hoặc cảm thấy lo âu khi không có quyền kiểm soát.
Khi bay, hành khách buộc phải “giao phó” sự tự do của mình cho chiếc máy bay. Họ không thể chọn ai ngồi cạnh, không điều khiển được nhiệt độ hay dễ dàng tiếp cận đồ dùng cá nhân. Việc đứng lên ngay khi có thể cho họ cảm giác lấy lại phần nào quyền tự chủ.
Nếu người ngồi ghế lối đi đứng lên trước, sẽ tạo khoảng trống cho người ngồi giữa hoặc cửa sổ chuẩn bị hành lý hoặc thở dễ hơn. Những hành khách gặp các vấn đề rối loạn như ADHD cũng có thể thấy dễ chịu hơn khi được di chuyển sau thời gian dài bị kìm hãm.
Cần tiếp cận người khác
Nhiều hành khách không bay một mình. Họ đi cùng với bạn bè, gia đình, người thân… và không phải lúc nào cũng tìm được hoặc được sắp xếp chỗ ngồi cạnh nhau. Do đó, ngay khi máy bay vừa hạ cánh, nhiều người lập tức đứng lên, thậm chí có thể là di chuyển, để tiến tới chỗ người thân của mình theo bản năng hoặc… văn hoá.
Đó có thể là những người chồng tìm vợ, người mẹ tìm dỗ con đang quấy khóc hay, tại các khu vực mang văn hoá Á Đông, người nhân viên đi tìm ông chủ của mình tại khoang thương gia.
Tìm kiếm hành lý
Trong rất nhiều trường hợp, hành khách không được ngồi gần hành lý để trong khoang hành lý cabin trên đầu. Nguyên nhân có thể là vì khi họ tới vị trí ghế ngồi, không gian khoang hành lý đã kín hết. Cũng có trường hợp hành lý xách tay của họ cùng những người bị tổ bay sắp xếp lại để tối ưu không gian để đồ.
Dù vì nguyên nhân nào, tâm lý “giữ của” của hành khách sẽ thôi thúc họ lấy hành lý của mình nhanh nhất có thể và đó chính là thời điểm máy bay vừa hạ cánh.
Tiết kiệm thời gian
Với những hành khách có chuyện gấp như nối chuyến hoặc công việc quan trọng, việc đứng dậy để di chuyển hoặc lấy hành lý sớm nhất có thể có thể tiết kiệm cho họ từ vài giây tới vài phút quý giá.
Việc xuống máy bay nhanh cũng giúp hãng hàng không tiết kiệm thời gian quay vòng, hỗ trợ phi hành đoàn chuẩn bị cho chuyến kế tiếp. Điều này cuối cùng giúp giảm chi phí vận hành và giá vé cho hành khách.
Một trong những hành vi gây khó chịu nhất
Theo khảo sát của Expedia đăng trên Mental Floss, 35% người được hỏi cảm thấy khó chịu khi hành khách đứng dậy ngay sau khi hạ cánh. Tỉ lệ này không thấp nhưng chỉ xếp thứ 8 trong danh sách các hành vi phiền toái nhất. Những hành vi khiến người khác khó chịu nhất trên máy bay bao gồm đá ghế phía trước (61%), cha mẹ không kiểm soát con (59%), mùi cơ thể nặng (50%) hay làm ồn (50%).
Vì sao không nên đứng dậy khi máy bay vừa hạ cánh?
Dù có nhiều lý do thôi thúc hành khách đứng lên ngay khi máy bay vừa hạ cánh, trên thực tế cũng có nhiều lý do họ nên bình tĩnh ngồi lại.
Đầu tiên, việc xuống máy bay có tổ chức sẽ giúp mọi người rời máy bay nhanh hơn. Nếu lối đi chật kín người, người khác sẽ khó lấy được hành lý hoặc chuẩn bị xuống.
Bên cạnh đó, việc đứng dậy khi máy bay còn lăn bánh rất nguy hiểm và có thể khiến hành khách hoặc người khác bị thương nếu máy bay dừng đột ngột. Thêm vào đó, hành vi này còn vi phạm quy định của nhiều tổ chức, chẳng hạn Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) và có thể bị phạt tới 10.000 USD.
Điều quan trọng nhất: Hãy cư xử có văn hóa
Dù bạn chọn đứng hay ngồi, điều quan trọng là lịch sự, cảm thông và biết suy nghĩ cho những người xung quanh. Nếu bạn cần nối chuyến gấp, hãy thông báo nhẹ nhàng cho mọi người xung quanh và họ thường sẽ sẵn sàng nhường đường. Nhưng nếu bạn xô đẩy, chen lấn, bạn chỉ khiến mọi thứ căng thẳng hơn.