Gửi bình luận
Bulgaria tuyên bố sẵn sàng mở hành lang hàng không cho Tổng thống Nga Vladimir Putin bay tới Hungary gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Phát biểu trên Đài Phát thanh Quốc gia Bulgaria (BNR) ngày 20/10, Ngoại trưởng Georg Georgiev nhấn mạnh, Sofia sẽ không cản trở bất kỳ nỗ lực ngoại giao nào hướng tới mục tiêu hòa bình ở Ukraine.
“Khi đã có những nỗ lực nghiêm túc nhằm đạt được hòa bình và nếu điều kiện để làm được điều đó là tổ chức một cuộc gặp, thì việc tạo điều kiện cho cuộc gặp ấy bằng mọi cách là điều hoàn toàn hợp lý”, ông Georgiev khẳng định, ám chỉ khả năng tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ tại Budapest.
Khi được hỏi liệu Bulgaria có sẵn sàng cho phép máy bay của Tổng thống Nga bay qua không phận hay không, Ngoại trưởng Georgiev đáp: “Làm sao cuộc họp có thể diễn ra nếu một trong những người tham dự không thể đến được?”
Một quan chức ngoại giao tại Sofia cho biết, hiện Moscow chưa gửi yêu cầu chính thức về việc cấp phép bay qua không phận Bulgaria. Phía Nga cũng chưa đưa ra bình luận về phát biểu của Ngoại trưởng Georgiev.
Trước đó, ngày 16/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, trong đó hai nhà lãnh đạo nhất trí sẽ sớm gặp mặt trực tiếp tại thủ đô Budapest (Hungary).
Phía Điện Kremlin cũng xác nhận kế hoạch này nhưng chưa công bố thời điểm cụ thể. Phát biểu với báo giới tại Nhà Trắng hôm 17/10, Tổng thống Trump cho biết, cuộc gặp có thể diễn ra “trong vòng hai tuần tới”.
Theo phân tích của Euractiv, Bulgaria không có đường biên giới trực tiếp với Hungary, song hai quốc gia đều giáp với Serbia – nước vẫn duy trì quan hệ thân thiện với Nga và từ chối áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Moscow. Nếu được phép bay qua không phận Bulgaria, máy bay của Tổng thống Putin có thể rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển tới Budapest.
Lộ trình thay thế duy nhất nếu không bay qua không phận EU hoặc Ukraine là đường vòng qua Địa Trung Hải, đi qua Montenegro hoặc Albania, rồi tới Serbia trước khi tiến vào lãnh thổ Hungary - một hành trình dài và phức tạp hơn nhiều.
Bulgaria và Hungary đều là thành viên của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) - cơ quan từng ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Putin vào năm 2023 với cáo buộc tội ác chiến tranh. Theo quy định, các quốc gia thành viên ICC có nghĩa vụ bắt giữ và chuyển giao nhà lãnh đạo Nga cho Tòa án ICC nếu ông đặt chân lên lãnh thổ của họ.
Tuy nhiên, hồi tháng Sáu vừa qua, Chính phủ Hungary đã tuyên bố rút khỏi ICC, đồng thời nhấn mạnh ưu tiên của Budapest là thúc đẩy đối thoại và tìm kiếm giải pháp hòa bình cho xung đột. Về phần mình, Nga - quốc gia không tham gia ICC gọi lệnh bắt giữ của cơ quan này là “vô giá trị về mặt pháp lý”.
Trong bối cảnh đó, phát biểu của Ngoại trưởng Bulgaria Georgiev được xem là động thái ngoại giao linh hoạt, vừa thể hiện mong muốn ủng hộ hòa bình, vừa tránh tạo ra căng thẳng với các đối tác phương Tây.
“Không có cách nào thực tế khác để tổ chức các cuộc đàm phán. Làm sao có thể tổ chức một cuộc họp nếu một trong những người tham gia không thể đến đó?”, ông Georgiev nêu rõ trong phiên họp Hội đồng Đối ngoại Liên minh châu Âu (EU) tại Luxembourg.
Cùng ngày 20/10, Tổng thống Donald Trump gây chú ý với phát biểu cho rằng, Ukraine khó có thể giành chiến thắng trong cuộc xung đột với Nga, nhưng “mọi điều vẫn có thể xảy ra”.
“Tôi không nghĩ Ukraine sẽ thắng, nhưng họ vẫn có thể thắng. Trong chiến tranh, bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra,” Tổng thống Donald Trump nói tại Nhà Trắng.
Theo Sky News, tuyên bố này đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong lập trường của Tổng thống Donald Trump so với phát biểu cách đây vài tuần tại Liên Hợp quốc ở New York, khi ông phát ngôn, Ukraine “vẫn có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ của mình”.
Thông tin trên xuất hiện sau bài viết của Financial Times, cho biết cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky tại Washington hôm 17/10 đã diễn ra trong bầu không khí căng thẳng.
Nguồn tin của tờ báo cho hay, Tổng thống Mỹ đã nhiều lần thúc giục Kiev chấp nhận một số điều khoản của Moscow nhằm chấm dứt xung đột, bao gồm cả việc nhượng bộ lãnh thổ. Tuy nhiên, ông Zelensky được cho là đã bác bỏ những đề xuất này.
Ukraine cũng chưa đạt được thỏa thuận về việc Mỹ cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk. Dù vậy, theo ông Zelensky thì, cuộc gặp với Tổng thống Trump là “tích cực”, đồng thời tiết lộ Kiev đang chuẩn bị ký hợp đồng mua 25 hệ thống phòng không Patriot sau các cuộc đàm phán. Ông Zelensky nói: "Tổng thống Trump “không muốn leo thang căng thẳng với Nga cho đến khi ông gặp trực tiếp Tổng thống Putin”.
Giới quan sát nhận định, nếu cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Putin thực sự diễn ra tại Budapest, đây sẽ là dấu mốc quan trọng trong nỗ lực nối lại đối thoại Nga - Mỹ, vốn bị gián đoạn suốt nhiều năm qua. Trong bối cảnh đó, lập trường “mở cửa ngoại giao” của Bulgaria được đánh giá là một tín hiệu đáng chú ý trong nội bộ EU, nơi các quan điểm về Nga vẫn còn nhiều khác biệt.
Trang tin hàng không Air Live cũng cho biết, Moscow đang xem xét một số phương án bay tới Hungary, trong đó có lộ trình đi qua không phận Thổ Nhĩ Kỳ và Serbia để tránh các hạn chế của EU, vốn đã đóng cửa với máy bay Nga kể từ năm 2022 sau khi xung đột tại Ukraine bùng phát.
Dù còn nhiều yếu tố chưa chắc chắn, tuyên bố của Bulgaria cho thấy, châu Âu có thể đang dần chuyển từ đối đầu sang tìm kiếm đối thoại, ít nhất là trên bình diện ngoại giao trong nỗ lực tìm lối thoát cho cuộc khủng hoảng Ukraine kéo dài hơn hai năm qua.
