Bão số 10 khiến hàng trăm chuyến bay phải đổi đường, bay vòng chờ hoặc hạ cánh dự bị các hãng hàng không đối mặt chi phí tăng cao trong khi hành khách mệt mỏi vì thời tiết cực đoan.
Ngày 30/9, thời tiết cực đoan như mưa to kèm gió lớn... tiếp tục ảnh hưởng tới nhiều chuyến bay, đặc biệt là tại khu vực sân bay quốc tế Nội Bài.
Theo đánh giá của Tổng Công ty Quản lý Bay Việt Nam (VATM), bão số 10 là cơn bão có tốc độ đi nhanh và cường độ mạnh, Bão đã ảnh hưởng trực tiếp tới các phân khu của ACC Hà Nội, ACC Hồ Chí Minh, các sân bay khu vực miền Trung và miền Bắc.
Bão Bualoi được đánh giá đã tạo ra 3 kỷ lục dị thường, gồm tốc độ di chuyển trên biển Đông nhanh nhất với vận tốc có lúc đạt 40km/h. Cùng với đó là thời gian quần thảo trong đất liền tại một tỉnh/thành lâu nhất. Cụ thể, bão số 10 quần thảo tại Hà Tĩnh đến 11 tiếng. Hậu quả là nhiều thị trấn, làng mạc bị bão gây tốc mái hơn 50% số căn nhà.
Bão số 10 cũng là bão có kỷ lục dị thường về lốc xoáy trong phạm vi hoàn lưu bão và vùng rìa bão.
Có đến 10 trận lốc xoáy kinh hoàng xảy ra ở 8 tỉnh thành khác nhau trong sáng sớm và ngày 29/9 ở Huế, Nam Định, Ninh Bình, Hải Phòng, Hải Dương, Thanh Hóa, Thái Bình, Quảng Ninh và Hà Nội.
Với những điểm bất thường này, bão số 10 đã gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động hàng không dân dụng Việt Nam khi hàng loạt chuyến bay bị hủy, hoãn hoặc phải bay vòng chờ.
Theo báo cáo của Tổng Công ty Quản lý Bay Việt Nam (VATM), trong ba ngày bão số 10 đi qua, chỉ riêng tại sân bay Đà Nẵng, có 5 chuyến bay đi sân bay dự bị; 7 chuyến bay phải bay lại do thời tiết dưới tiêu chuẩn. Ngoài ra, còn có 30 chuyến bay phải bay chờ, 2 chuyến bay phải chờ tại sân; 1 chuyến bay hủy cất cánh do thời tiết dưới tiêu chuẩn.
Trước đó, trong ngày 26/9 có 42 chuyến bay đổi đường bay do ảnh hưởng của bão số 10. Đến ngày 27/9 có 181 chuyến bay và ngày 28/9 có 92 chuyến bay phải đổi đường. Riêng tại sân bay Nội Bài, tính đến thời điểm 15h chiều ngày 29/9, có 1 chuyến bay đi sân bay dự bị do thời tiết xấu.
Chị Nguyễn Thường Minh (ngụ phường Tân Sơn, TP.HCM) chia sẻ, ngày 29/9, chị có chuyến công tác từ TP.HCM ra Đà Nẵng. Thế nhưng, khi máy bay chuẩn bị hạ cánh thì gặp gió lớn, máy bay chao đảo và không thể hạ cánh. Phi công sau đó lại tiếp tục cho bay vòng trên bầu trời nhiều lần trước khi hạ cánh an toàn xuống sân bay quốc tế Đà Nẵng.
“Một số trẻ em trên khoang thấy khó chịu khi máy bay rung lắc mạnh nên hoảng sợ. Vì công việc quan trọng nên tôi phải di chuyển trong ngày mưa bão, cũng may, mọi người đều an toàn”, chị Minh chia sẻ.
Một hành khách đáp chuyến bay từ Úc về Hà Nội cũng chia sẻ, khi về đến địa phận Thanh Hóa, khi xem màn hình anh thấy phi công thực hiện bay hơn chục vòng trên không thay vì hạ cánh. Sau đó, phi hành đoàn thông báo thời tiết tại sân bay Nội Bài không đủ tiêu chuẩn để hạ cánh do ảnh hưởng của bão số 10.
Máy bay sau đó phải chuyển hướng hạ cánh xuống sân bay Đà Nẵng để tiếp nhiên liệu và tiếp tục hành trình về Nội Bài, trễ hơn 3 tiếng so với kế hoạch ban đầu. Vị hành khách chia sẻ, vì máy bay nhiều lần cất hạ cánh nên người mệt lã sau chuyến đi.
Sáng 30/9, Bamboo Airways cũng thông báo, tại sân bay quốc tế Nội Bài (Hà Nội) ghi nhận mưa lớn liên tục kéo dài, tầm nhìn thấp, khiến hoạt động khai thác bay bị ảnh hưởng đáng kể.
Do điều kiện thời tiết không đảm bảo cho việc tiếp cận hạ cánh, khiến một số hãng bay buộc phải điều chỉnh lịch khai thác. 2 chuyến bay QH102 (Đà Nẵng - Hà Nội) và QH204 (TP.HCM - Hà Nội) phải chuyển hướng hạ cánh tại Hải Phòng. Các chuyến bay khác có khả năng tiếp tục bị ảnh hưởng dây chuyền.
Hiện khu vực sân bay Nội Bài vẫn tiếp tục mưa lớn chưa có dấu hiệu khả quan, các hãng hàng không sẽ tiếp tục cập nhật thông tin tiếp theo đến khách bay.
Theo các chuyên gia khai thác bay, bay vòng chờ (holding pattern) là phương án bắt buộc khi điều kiện hạ cánh không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn như tầm nhìn hạn chế, gió vượt giới hạn hoặc sấm sét dày đặc quanh sân bay…
Trong những ngày ảnh hưởng của bão số 10, các hãng hàng không như Vietnam Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airways, Pacific Airlines đã phải liên tục điều chỉnh kế hoạch bay. Bên cạnh những chuyến bay phải huỷ hoặc thay đổi giờ khởi hành, nhiều chuyến bay phải kéo dài thời gian chờ trên không để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hành khách và phi hành đoàn.
Khi bay vòng chờ, máy bay sẽ bay theo quỹ đạo hình oval, giữ độ cao ổn định trong khu vực kiểm soát, đợi đến khi thời tiết cải thiện hoặc nhận được chỉ đạo chuyển hướng hạ cánh sang sân bay dự bị.
Các chuyên gia tính toán, mỗi phút bay vòng đồng nghĩa với chi phí nhiên liệu tăng đáng kể. Với một tàu bay thân hẹp như Airbus A321, lượng tiêu thụ nhiên liệu trung bình khoảng 2,3 - 2,5 tấn/giờ, tương đương 2.000 – 2.500 USD/giờ.
Cùng với đó, các chi phí gián tiếp khác cũng tăng cao như kéo dài giờ làm việc của tổ bay, chậm dây chuyền khai thác mặt đất và ảnh hưởng kế hoạch quay đầu chuyến của tàu bay.
Trên các đường bay quốc tế, việc đổi hướng hoặc bay vòng để tránh tâm bão còn đòi hỏi điều phối không lưu phức tạp giữa nhiều vùng thông báo bay (FIR), tăng khối lượng công việc cho kiểm soát viên và yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ với các trung tâm lân cận như FIR Hồ Chí Minh, Hà Nội và Sanya (Trung Quốc).
Mặc dù các chuyến bay vòng chờ và đổi hướng tránh bão làm gia tăng chi phí, “an toàn là trên hết” vẫn là nguyên tắc ưu tiên của ngành hàng không trong mọi quyết định khai thác, đặc biệt trong bối cảnh thiên tai ngày càng bất thường.
Để giảm thiểu rủi ro trong vùng ảnh hưởng bão số 10, VATM cho biết đã chủ động kích hoạt quy trình điều hành bay thời tiết đặc biệt, phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Dự báo Khí tượng Hàng không và các đơn vị khai thác. Hệ thống ra-đa thời tiết, bản đồ vệ tinh và dữ liệu METAR, TAF được cập nhật liên tục, giúp kiểm soát viên điều hành ra quyết định kịp thời cho từng chuyến bay.
Các hãng hàng không trong nước cũng chủ động lập phương án khai thác linh hoạt, tăng cường tổ bay trực ứng phó, bố trí sân bay dự bị ở khu vực an toàn như Tân Sơn Nhất, Cam Ranh hay Pleiku. Đồng thời, thông báo sớm đến hành khách về khả năng chậm, huỷ chuyến do yếu tố thời tiết.
Hãng bay cũng khuyến cáo hành khách thắt dây an toàn trong suốt chuyến bay, đặc biệt trong điều kiện thời tiết phức tạp. “Việc chủ động cài dây an toàn, kể cả khi đèn tín hiệu đã tắt, là biện pháp quan trọng giúp giảm thiểu rủi ro khi máy bay gặp nhiễu động không khí”, đại diện Vietnam Airlines thông tin.