Bão số 10 (Bualoi) gây mưa lớn, ngập lụt và sạt lở ở nhiều địa phương, làm tê liệt giao thông, ảnh hưởng hàng không, ít nhất 12 người thiệt mạng.
Chiều 29/9, bão số 10 (Bualoi) đã suy yếu dần sau khi đổ bộ vào khu vực Bắc Trung Bộ, song những hậu quả mà cơn bão để lại vẫn vô cùng nghiêm trọng. Ghi nhận từ nhiều địa phương miền Trung cho thấy, bão kèm theo mưa lớn và gió giật mạnh đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản.
Báo cáo sơ bộ cho thấy ít nhất 12 người thiệt mạng, hàng chục người mất tích và bị thương.
Không chỉ gây thương vong, bão Bualoi còn khiến hạ tầng nhiều nơi bị tàn phá nghiêm trọng. Hàng nghìn ngôi nhà, trường học, công trình công cộng bị tốc mái, hư hỏng. Cây xanh, cột điện ngổn ngang trên đường, làm mất điện diện rộng và chia cắt giao thông nhiều khu vực.
Tình trạng ngập úng sâu diễn ra tại nhiều tuyến đường, gây khó khăn cho công tác cứu hộ, vận chuyển hàng hóa và sinh hoạt của người dân.
Tại Nghệ An, hàng nghìn héc-ta lúa và hoa màu bị ngập úng, đứng trước nguy cơ mất trắng. Ở ven biển, sóng lớn và nước dâng đã làm hư hại nhiều công trình đê điều, thủy lợi, gây áp lực lớn cho hệ thống hồ chứa và trạm bơm.
Các cơ quan khí tượng cảnh báo nguy cơ cao về sạt lở đất, lũ quét tại khu vực miền Trung, nơi địa hình dốc và đất đá đã bão hòa nước.
Hệ thống điện tại nhiều tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng nặng nề. Theo Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC), hơn 1,8 triệu khách hàng tại Nghệ An, Hà Tĩnh và Thanh Hóa bị mất điện. Hàng chục nghìn trạm biến áp và hàng chục đường dây 110 kV bị sự cố.
Lực lượng gần 900 cán bộ, công nhân từ các đơn vị điện lực phía Bắc đã được huy động để chi viện, khẩn trương khắc phục. Tại miền Trung, Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) cũng ghi nhận gần 740.000 khách hàng bị mất điện, chủ yếu ở Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế.
Nhiều người dân miền Trung cho biết, phải hơn 20 năm rồi ngươi dân xứ Nghệ mới chứng kiến một cơn bão lớn đến vậy. Mực nước tại Hương Sơn (cũ) Hà Tĩnh ngày 29/9 hiện xấp xỉ trận lũ lịch sử năm 2002. Tại một số chung cư, nước chảy từ tầng mái theo đường ống thoát nước xuống, khiến nhiều hộ bị thấm, dột nặng nề.
Sau khi bão số 10 quét qua, bà Võ Thị Tình (sinh năm 1975, trú tại thôn Sơn Hải, xã Kỳ Khang) bật khóc nức nở trước ngôi nhà tan hoang. Bà kể lại, khoảng 20h ngày 28/9, gió gào thét dữ dội, từng đợt quật mạnh làm mái tôn rung bần bật. Quá hoảng sợ, bà buộc phải rời khỏi nhà để tìm chỗ trú.
Khi trở về, căn nhà rộng khoảng 80m2 đã bị tốc mái hoàn toàn, nhiều bức tường sụp đổ. “Tôi chỉ biết khóc vì số mình quá khổ. Cách đây chưa lâu, bão số 5 làm tốc mái, nhờ chính quyền và bà con giúp đỡ, gia đình tôi vừa dựng lại được căn nhà. Vậy mà chỉ sau một tháng, bão số 10 lại cuốn phăng tất cả”, bà nghẹn ngào chia sẻ.
Toàn bộ tài sản bên trong, từ giường chiếu, đồ điện đến lương thực đều bị hư hỏng, ẩm ướt. Sống một mình, chồng đã mất, con trai đi làm ăn xa, sau cơn bão, bà Tình phải sang nhà hàng xóm tá túc.
Tại Ninh Bình, ngay từ sáng sớm nay, giông lốc dữ dội khiến 6 người thiệt mạng, 7 người bị thương, nhiều nhà cửa và cột điện đổ sập. Các chuyên gia khí tượng phân tích, hiện tượng này nhiều khả năng có liên quan đến hoàn lưu bão Bualoi, bởi lốc xoáy có thể hình thành ở vành ngoài cách xa tâm bão hàng trăm km.
Trong khi đó, tại Đà Nẵng và Quảng Nam, mưa lớn gây sạt lở, nhiều tuyến quốc lộ bị đất đá tràn lấp, nền đường sụt lún. Lực lượng quân đội, công an và địa phương phải gấp rút sơ tán người dân và di dời tài sản. Một số trường hợp bệnh nhân ở vùng núi được lực lượng chức năng hỗ trợ đưa về bản an toàn bằng võng, vượt quãng đường rừng dài hàng cây số.
Ngành giáo dục cũng phải điều chỉnh để đảm bảo an toàn. Nhiều trường đại học tại Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh thông báo cho sinh viên nghỉ học hoặc chuyển sang học trực tuyến. Tại Hà Nội, một số trường cũng cho phép giảng dạy trực tuyến do ảnh hưởng mưa bão kéo dài.
Trước tình hình nghiêm trọng, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành công điện khẩn, yêu cầu các địa phương tập trung tối đa cho công tác cứu hộ, cứu nạn, nhanh chóng hỗ trợ các gia đình có người gặp nạn và khắc phục hạ tầng thiết yếu. Bộ Quốc phòng, Bộ Công an cùng các lực lượng tại chỗ được huy động để ứng cứu.
Dự báo trong tối và đêm 29/9, bão Bualoi suy yếu thành áp thấp nhiệt đới rồi thành vùng áp thấp trên khu vực thượng Lào. Tuy nhiên, mưa lớn dự kiến còn kéo dài tại nhiều tỉnh miền Trung và Bắc Bộ, với lượng mưa có nơi vượt 300 mm, tiềm ẩn nguy cơ lũ lớn, lũ quét và sạt lở đất. Cơ quan khí tượng cảnh báo người dân không chủ quan, cần tiếp tục chủ động phòng tránh các hiện tượng thời tiết cực đoan sau bão.
Hàng không bị ảnh hưởng
Song song với thiệt hại trên đất liền, bão số 10 (Bualoi) cũng khiến ngành hàng không Việt Nam bị ảnh hưởng. Trong hai ngày qua, hàng loạt chuyến bay phải hủy, hoãn hoặc đổi hướng để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hành khách và phi hành đoàn.
Cục Hàng không Việt Nam cho biết, bão ảnh hưởng trực tiếp đến các sân bay trọng yếu khu vực miền Trung và Bắc Trung Bộ. Bốn sân bay gồm Vinh, Thọ Xuân, Đồng Hới và Phú Bài đã phải tạm dừng khai thác trong nhiều khung giờ để phòng tránh rủi ro gió giật mạnh và tầm nhìn hạn chế.
Việc đóng cửa sân bay không chỉ làm gián đoạn hoạt động vận tải hàng không mà còn ảnh hưởng đến hàng vạn hành khách, nhất là trong dịp cao điểm di chuyển cuối tuần.
Nhiều hãng bay như Vietnam Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airways đã chủ động triển khai các phương án ứng phó. Hàng chục chuyến bay nội địa phải đổi lịch, điều chỉnh giờ cất hạ cánh hoặc chuyển hướng hạ cánh sang các sân bay dự phòng như Nội Bài, Đà Nẵng. Một số chuyến quốc tế có điểm đến Hà Nội và TP.HCM cũng bị ảnh hưởng dây chuyền do chậm giờ từ các chặng trước.
Không chỉ lịch bay đảo lộn, hệ thống dịch vụ mặt đất cũng chịu sức ép lớn. Hành khách chờ đợi tại sân bay đông hơn thường lệ, nhiều chuyến bị dồn chuyến vào cùng khung giờ khiến áp lực khai thác tăng cao. Các hãng phải bố trí thêm nhân sự để hỗ trợ hành khách đổi vé, tìm phương án nối chuyến, đồng thời giải quyết tình huống phát sinh trong điều kiện thời tiết xấu.
Ngoài ra, bão còn tạo ra thách thức cho công tác quản lý bay. Các trung tâm kiểm soát không lưu phải liên tục phát hành thông báo hàng không (NOTAM), phối hợp chặt chẽ với cơ quan khí tượng để cập nhật tình hình thời tiết, đảm bảo an toàn cho các chuyến bay quá cảnh vùng trời Việt Nam.
Theo giới chuyên gia, khi bão ảnh hưởng trực tiếp, việc duy trì hành lang bay quốc tế an toàn là yếu tố sống còn, bởi bất kỳ sai sót nào cũng có thể gây ra sự cố nghiêm trọng.
Trong dài hạn, Bualoi tiếp tục đặt ra câu hỏi về khả năng chống chịu của hạ tầng hàng không Việt Nam trước biến đổi khí hậu và thiên tai cực đoan. Các sân bay ven biển và miền Trung vốn có mật độ khai thác lớn lại thường xuyên đối mặt với bão, đòi hỏi chiến lược đầu tư bền vững hơn, bao gồm nâng cấp đường băng, nhà ga, hệ thống thoát nước, cũng như trang thiết bị khí tượng hiện đại để hỗ trợ dự báo sớm.