Nhiều yếu tố kỳ bí trong phi vụ các máy bay thương mại gặp tai nạn không rõ nguyên nhân — đôi khi biến mất không dấu vết.
Dù tai nạn hàng không thương mại rất hiếm khi xảy ra - theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), mỗi năm hơn 30 triệu chuyến bay hành khách vẫn diễn ra an toàn — nhưng có những trường hợp đặc biệt, khi máy bay biến mất hoàn toàn mà không để lại bất kỳ dấu vết nào.
Trong nhiều vụ tai nạn, các nhà điều tra có thể xác định được nguyên nhân. Tuy nhiên, khi thảm kịch xảy ra ở những vùng biển xa xôi, nhiệm vụ trở nên khó khăn hơn. Có những lần, các chuyến bay không bao giờ đến đích, không có tín hiệu radio, không có mảnh vỡ, không có người sống sót, thậm chí không có vệt dầu nào để lần theo.
Dưới đây là tám chuyến bay hành khách nổi tiếng nhất trong lịch sử hàng không thương mại từng biến mất mà đến nay vẫn chưa có lời giải.
Dù đã thu hồi được hộp đen ghi dữ liệu chuyến bay và ghi âm buồng lái từ chiếc Airbus 320 chở 66 người từ Paris đến Cairo, nguyên nhân vụ tai nạn này vẫn là điều gây tranh cãi.
Trong những tháng đầu điều tra, Bộ Hàng không Ai Cập nghiêng về khả năng máy bay bị đánh bom, cho biết phát hiện dấu vết chất nổ trên thi thể nạn nhân. Tuy nhiên, cơ quan điều tra Pháp lại kết luận vào năm 2018 rằng khả năng lớn nhất là do hỏa hoạn lan nhanh trong buồng lái.
Ngay trước khi máy bay biến mất khỏi radar, hệ thống trên khoang đã gửi báo cáo cho kiểm soát không lưu cho biết có khói phát hiện trên máy bay.
Hộp đen xác nhận có khói và máy bay đã thực hiện một cú rẽ gấp sang trái, sau đó xoay vòng 360 độ sang phải trước khi biến mất. Đây là quỹ đạo bất thường nếu máy bay bị nổ bom.
Phía Pháp cho rằng động tác này nhằm hạ độ cao nhanh để giải phóng khói. Cuộc điều tra sau đó cho rằng vụ việc có thể bắt nguồn từ việc phi công hút thuốc trong buồng lái, và mặt nạ oxy bị hỏng.
2. Chuyến bay MH370 của Malaysia Airlines (8/3/2014)
Vụ mất tích không để lại dấu vết của chiếc Boeing 777 chở 239 người từ Kuala Lumpur đến Bắc Kinh khiến cả thế giới kinh ngạc và đến nay vẫn chưa có lời giải rõ ràng.
Sau 38 phút bay, liên lạc radio cuối cùng được ghi nhận trên Biển Đông. Sau đó, radar quân sự cho thấy máy bay đã chuyển hướng bất thường và bay về phía Ấn Độ Dương trước khi biến mất hoàn toàn.
Một số chuyên gia tin rằng máy bay có thể đã tiếp tục bay trong vài giờ trước khi cạn nhiên liệu và rơi xuống nam Ấn Độ Dương. Đây là chiến dịch tìm kiếm tốn kém nhất trong lịch sử hàng không, với 334 chuyến bay tìm kiếm và khảo sát hơn 46.000 dặm vuông (119.000 km vuông) đáy biển nhưng không tìm được xác máy bay.
Khoảng 20 mảnh vỡ được cho là của MH370 đã trôi dạt đến đảo Madagascar, Mauritius, Réunion, Rodrigues và cả bờ biển châu Phi, xa đến tận Tanzania. Báo cáo của chính phủ Malaysia năm 2018 không kết luận được nguyên nhân, nhưng loại trừ lỗi kỹ thuật và hệ thống, đồng thời nhấn mạnh việc máy bay bị chuyển hướng thủ công và tắt thiết bị định vị cho thấy "sự can thiệp bất hợp pháp", có thể là không tặc hoặc hành động đơn phương từ phi công.
3. Chuyến bay Pan Am số 7 (9/11/1957)
Chiếc Boeing 377 Stratocruiser rời San Francisco đi Honolulu với 36 hành khách và 8 phi hành đoàn trong hành trình bay vòng quanh thế giới. Đây là chuyến bay xa xỉ với ghế ngồi thoải mái, phòng cocktail hình móng ngựa và bữa ăn bảy món. Nửa chặng đường, liên lạc radar bị mất mà không có tín hiệu báo nguy.
Sau 5 ngày tìm kiếm, một tàu hải quân Mỹ phát hiện xác máy bay và 19 thi thể trôi gần 1.600 km về phía đông Honolulu. Nhiều nạn nhân mặc áo phao, cho thấy đã chuẩn bị hạ cánh xuống biển. Tuy nhiên, xác máy bay và 25 người còn lại không bao giờ được tìm thấy. Mẫu xét nghiệm cho thấy nồng độ CO cao trong một số thi thể, nhưng không có dấu hiệu phá hoại hay âm mưu.
4. Chuyến bay Canadian Pacific Airlines (21/7/1951)
Khi chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên đang diễn ra, một chiếc Douglas DC-4 của hãng Canadian Pacific cất cánh từ Vancouver đến Tokyo để hỗ trợ không vận. Trên máy bay có 31 hành khách và 6 thành viên phi hành đoàn.
Khi tới gần Anchorage (Alaska) để tiếp nhiên liệu, điều kiện thời tiết xấu với mưa, sương mù và đóng băng được ghi nhận, nhưng phi hành đoàn vẫn báo cáo bình thường khi qua khu vực gần bờ biển Alaska, cách Anchorage 90 phút bay. Sau đó, máy bay biến mất. Các đội cứu hộ Mỹ và Canada tìm kiếm nhiều tháng nhưng không phát hiện bất kỳ mảnh vỡ nào.
5. Chuyến bay Northwest Orient 2501 (23/6/1950)
Chiếc DC-4 chở 55 hành khách và 3 phi hành đoàn đang tới hồ Michigan vào nửa đêm thì gặp bão mạnh với sét liên tục. Phi công xin hạ độ cao từ khoảng 1.000 xuống 762 mét nhưng bị từ chối do không lưu có máy bay khác trong khu vực. Phản hồi đó là tín hiệu liên lạc cuối cùng.
Người dân gần Benton Harbor nghe thấy tiếng động cơ khục khặc và ánh chớp mạnh. Lúc đầu, Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Mỹ tìm kiếm gần Milwaukee do phát hiện vết dầu, nhưng sau 2 ngày, các mảnh vỡ có logo Northwest cùng đệm mút và thi thể được tìm thấy gần South Haven, cách đó 16 km.
Vì tầm nhìn dưới đáy hồ chưa tới 20 cm, thợ lặn không tìm được xác máy bay. Hội đồng Hàng không Dân dụng Mỹ tuyên bố nguyên nhân "không xác định". Trong 10 năm qua, quét sonar đáy hồ đã tìm thấy 14 xác tàu đắm, nhưng không có dấu vết của Flight 2501.
6. Chuyến bay Star Ariel của British South American Airways (17/1/1949)
Bermuda Triangle – từ lâu là vùng bí ẩn với tàu thuyền – tiếp tục là nơi xảy ra những vụ mất tích máy bay kỳ lạ.
Star Ariel khởi hành từ Bermuda đi Jamaica, phi công báo điều kiện thời tiết tốt. Một giờ sau khi cất cánh, liên lạc radio đột ngột mất. Không có mảnh vỡ hay dấu hiệu nào được tìm thấy. Các nhà điều tra Anh kết luận không có đủ bằng chứng để xác định nguyên nhân tai nạn.
7. Chuyến bay Star Tiger của British South American Airways (30/1/1948)
Chưa đầy một năm trước vụ Star Ariel, một chiếc Avro Tudor khác – Star Tiger – chở 31 người cũng biến mất bí ẩn trên đường bay từ Azores đến Bermuda. Phi hành đoàn vẫn giữ liên lạc radio bình thường trước khi tiến vào không phận Bermuda. Máy bay không bao giờ hạ cánh và cũng không phát tín hiệu báo nguy. Một chiến dịch tìm kiếm kéo dài 5 ngày không tìm thấy xác máy bay. Trong báo cáo điều tra chính thức, các nhà điều tra thừa nhận: “Chưa từng có vụ việc nào gây hoang mang như vậy cho quá trình điều tra.”