Gửi bình luận
Với hơn 12.260 chiếc được bàn giao, dòng A320 của Airbus vượt Boeing 737 để trở thành máy bay chở khách bán chạy nhất toàn cầu.
Ngày 8/10, Tập đoàn Hàng không châu Âu Airbus phá vỡ một cột mốc thương mại, khi dòng máy bay A320 của hãng vượt qua Boeing 737 để trở thành dòng phản lực dân dụng được bàn giao nhiều nhất trong lịch sử.
Kỷ lục kéo dài hàng thập kỷ của Boeing bị xô đổ khi Airbus bàn giao thêm một chiếc A320 neo cho hãng hàng không Flynas (Ả Rập Xê-út), nâng tổng số máy bay A320 được giao kể từ khi đi vào khai thác năm 1988 lên 12.260 chiếc, theo dữ liệu của công ty phân tích Hàng không Cirium (Anh).
Cả Airbus lẫn Boeing đều chưa đưa ra bình luận về số liệu này.
Hai dòng máy bay thân hẹp chủ lực của Airbus và Boeing là A320 và 737, đã trở thành biểu tượng của ngành hàng không, với tổng cộng hơn 25.000 chiếc được hai hãng bàn giao trên toàn cầu.
Ban đầu, A320 và 737 được thiết kế để phục vụ các sân bay trung tâm lớn, nhưng sau đó lại được các hãng giá rẻ ưa chuộng. Đặc biệt giai đoạn sau khủng hoảng 11/9, khi Boeing cắt giảm sản lượng, Airbus nhanh chóng chớp thời cơ tiếp cận nhóm khách hàng mới và mở rộng thị phần mạnh mẽ.
Là hãng chế tạo máy bay lớn nhất thế giới theo sản lượng hàng năm, Airbus nay cũng vươn lên dẫn đầu về tổng số máy bay thân hẹp được giao, khép lại cuộc cạnh tranh xuyên Đại Tây Dương kéo dài 40 năm giữa hai tập đoàn, bắt đầu từ những bất đồng chiến lược và chia sẻ việc làm giữa các nước đối tác Pháp, Đức, Tây Ban Nha và Anh.
“Lúc mới ra đời, chẳng ai nghĩ Airbus sẽ thành công. Giờ thì họ đã thắng, ít nhất là ở các phiên bản máy bay lớn”, Adam Pilarski, cựu kinh tế trưởng của Douglas Aircraft (hãng từng cạnh tranh với Boeing trước khi bị sáp nhập năm 1997), cho hay.
Ra mắt năm 1984, A320 xuất hiện khi tương lai của Airbus còn nhiều bất định, sau hai dự án máy bay thân rộng gặp khó khăn. Chiếc A320 đầu tiên bay thử năm 1987 và đi vào khai thác năm 1988.
Các kỹ sư tại Toulouse (Pháp) đã tiên phong áp dụng hệ thống điều khiển bay điện tử (fly-by-wire) cho máy bay thương mại phổ thông, công nghệ từng bị nghiệp đoàn và một số hãng hàng không phản đối nhưng sau này trở thành chuẩn mực toàn ngành.
Dự án A320 ban đầu gây bất đồng nội bộ gay gắt với hai luồng tranh luận: Pháp muốn ưu tiên phát triển loại máy bay 150 chỗ phục vụ thị trường Mỹ, trong khi Đức và Lufthansa lại muốn tiếp tục tập trung vào máy bay thân rộng.
Dự án suýt đổ vỡ nếu không nhờ sự can thiệp của chính trị. Căng thẳng chỉ được tháo gỡ khi Tổng thống Pháp François Mitterrand và Thủ tướng Đức Helmut Kohl cùng nhờ chính trị gia Bavaria Franz-Josef Strauss làm trung gian hòa giải, dù hai nhà lãnh đạo ban đầu không hề biết rằng đã chọn cùng một người.
Câu chuyện được kể lại trong cuốn "Airbus: The First 50 Years", nội dung về lịch sử 50 năm phát triển của Airbus từ khi thành lập, đề cập thẳng thắn nhiều góc khuất và tranh cãi. Airbus sau đó hủy phát hành chính thức cuốn sách, lý do được cho là "thay đổi mục tiêu truyền thông".
Dự án A320 cũng gặp nguy cơ đổ bể vì lo ngại tài chính. Thủ tướng Anh Margaret Thatcher từng phát biểu trước Quốc hội năm 1984: "Tôi không muốn có thêm một chiếc Concorde nữa trong tay mình". Bà ám chỉ những khoản chi vượt kiểm soát của dự án máy bay siêu thanh Anh - Pháp.
Dòng A320 nhanh chóng lấp đầy xưởng lắp ráp từng bị bỏ trống sau khi chương trình Concorde kết thúc. Gần đây, dây chuyền còn mở rộng sang khu vực từng sản xuất A380. Trong vài tuần tới, Airbus dự kiến tăng sản lượng tại Mỹ và Trung Quốc.
“Đây là máy bay thương mại đầu tiên ngoài nước Mỹ thực sự thành công”, Max Kingsley-Jones, Trưởng bộ phận tư vấn của Cirium nói. “A320 buộc các hãng khác phải tạo ra đối thủ cạnh tranh”.
Boeing đáp trả bằng phiên bản 737NG sau khi Airbus bất ngờ giành được đơn hàng từ United Airlines năm 1992. Tuy nhiên, dù bán tốt, thế hệ 737 MAX đã khiến Boeing lao đao sau hai vụ tai nạn chết người năm 2018 và 2019. Hãng đang dần ổn định lại dưới sự dẫn dắt của CEO mới Kelly Ortberg.
A320 cũng từng đối mặt nghi ngại về an toàn sau hai tai nạn giai đoạn đầu, làm dấy lên tranh luận về mức độ tự động hóa và quyền kiểm soát của phi công trong buồng lái.
Giờ đây, “song mã phương Tây” Airbus - Boeing lại đối diện thách thức mới từ Trung Quốc và những nơi khác. Chẳng hạn, Embraer (Brazil) đang cân nhắc bước lên phân khúc máy bay thân hẹp, trong khi JetZero (Mỹ) đề xuất thiết kế máy bay “thân cánh liền khối” hoàn toàn mới.
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng, cả Airbus và Boeing đều chưa vội thay thế các mẫu đang sinh lợi cao. Boeing đang oằn gánh nợ, trong khi Airbus hưởng lợi nhờ biên lợi nhuận cao và doanh số mạnh.
Các lãnh đạo hai hãng khẳng định tại hội nghị ISTAT ở Praha ngày 6/10 rằng, chưa có dự án mới nào được lên kế hoạch, chừng nào công nghệ động cơ chưa có bước đột phá.
“Boeing không thể bắt kịp A320 hiện tại dựa trên kế hoạch sản xuất hiện có, nhưng điều này có thể củng cố quyết tâm của họ để nghĩ về một tương lai vượt ra ngoài dòng 737”, nhà phân tích cung ứng máy bay hàng đầu Rob Morris nhận định.
