Gửi bình luận
Vài ngày trước khi kết thúc thời hạn tạm hoãn thuế đối ứng của Mỹ, vận tải hàng hóa bằng đường hàng không “giằng co” giữa mức tăng trưởng đột biến và giảm mạnh vì doanh nghiệp giảm nhập khẩu.
Chỉ còn vài ngày nữa là hết hạn 90 ngày Mỹ tạm hoãn áp dụng thuế quan đối ứng hơn với gần 60 quốc gia, lãnh thổ đối tác. Các hãng logistics đang ráo riết điều chỉnh nguồn cung, tuyến bay và giá cước nhằm thích nghi với môi trường chính sách đầy biến động.
Trao đổi với Tạp chí Hàng không, ông Lê Thanh Sung, Quản lý sản xuất Công ty TNHH Gia Vinh ở huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định (tỉnh Gia Lai mới) cho biết, trong ba tháng qua, doanh nghiệp của ông dồn toàn lực hoàn thiện các đơn hàng dang dở cho đối tác Mỹ.
Theo ông Sung, sau thời điểm 30/6, chưa ai dám chắc tình hình thị trường ra sao. Việc trả các đơn hàng đã ký với phía đối tác Mỹ cũng sẽ khó khăn hơn.
Thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế đối ứng lên các quốc gia hồi đầu tháng 4/2025, Gia Vinh còn “nợ” khoảng 20 container sản phẩm gỗ các loại, trị giá mỗi container khoảng 25.000 USD (giá FOB).
Không chỉ riêng Gia Vinh, hàng loạt các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu khác trong tháng qua cũng “chạy nước rút” hoàn thành các đơn hàng đã ký với phía đối tác Mỹ. Vừa phải sản xuất, doanh nghiệp vừa lo tìm kiếm đơn vị vận chuyển trong khi nhu cầu tăng cao, giá cước vận tải hàng không biến động liên tục là điều không hề dễ dàng.
Sản lượng hàng hóa thông qua các cảng hàng không đạt 811.400 tấn. Trong đó sản lượng hàng hóa quốc tế ước đạt 580.000 tấn; sản lượng hàng hóa nội địa là 31.400 tấn.
Tại cuộc họp báo của Bộ Công thương tuần trước, thuế đối ứng và giá cước vận tải là hai vấn đề nóng được doanh nghiệp và các cơ quan truyền thông quan tâm.
Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Trần Thanh Hải thông tin, đầu tháng 4 vừa qua, Mỹ công bố áp thuế đối ứng với một số quốc gia, trong đó có Việt Nam. Đến ngày 9/4, phía Mỹ có quyết định tạm hoãn áp dụng trong 90 ngày. Điều này cho phép các quốc gia, trong đó có Việt Nam, tiếp tục duy trì xuất khẩu với mức thuế cũ trong thời gian tạm hoãn.
Riêng với Trung Quốc, mức thuế cao nhất mà Mỹ đề nghị áp dụng ban đầu là 145%. Sau thỏa thuận ngày 12/5, mức thuế này đã được hạ xuống còn 30%. Sự thay đổi nhanh chóng này khiến hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu mạnh sang thị trường Mỹ, khi các doanh nghiệp tranh thủ tận dụng khoảng thời gian thuế giảm sâu.
Điều đó kéo theo tình trạng tập trung hàng hóa, tàu và container về khu vực này cao, khiến giá cước vận tải biển tăng mạnh. Hoạt động vận tải bằng đường hàng không cũng nhiều xáo trộn.
Theo ông Hải, tình trạng này tương tự giai đoạn dịch Covid-19, đặc biệt trên tuyến từ châu Á sang bờ Tây nước Mỹ.
Ngoài ra, xung đột Israel và Iran, cũng đang ảnh hưởng đến hoạt động vận tải quốc tế. Hàng loạt các hãng hàng không tạm ngừng khai thác các chuyến bay đến Trung Đông khiến việc vận chuyển hàng hóa tới thị trường này cũng bị ảnh hưởng.
Trong bối cảnh cước vận tải bằng đường biển đang leo thang, nhiều ý kiến cho rằng, vận tải hàng không có cơ hội phát triển nhờ ưu điểm nhanh, an toàn và chênh lệch giá cước ngày càng giảm.
Theo Bộ Công thương, giá cước vận chuyển một container hơn 11 mét từ châu Á sang bờ Tây nước Mỹ trước đây dao động khoảng 2.500 - 3.000 USD, nay có thể tăng lên 4.000 USD hoặc hơn. Kèm với đó, tình trạng thiếu hụt container đã diễn ra ở một số khu vực, trong đó có các cảng biển của Việt Nam.
Trong khi đó, số liệu mới nhất từ WorldACD Market Data, lưu lượng hàng hóa từ châu Á – Thái Bình Dương trong tuần qua đã tăng 2% so với tuần trước đó. Đây cũng là khu vực duy nhất ghi nhận mức tăng tuần qua. Một nửa mức tăng này đến từ Trung Quốc đại lục (tăng 3%), chủ yếu từ Thượng Hải (tăng 5%). Ngoài ra, vận tải hàng không của Hàn Quốc cũng phục hồi mạnh mẽ với mức 15% sau kỳ nghỉ Memorial Day ngày 6/6 vừa qua.
Theo WorldACD, phần lớn lưu lượng tăng từ châu Á - Thái Bình Dương trong tuần giữa tháng 6, hướng đến Mỹ, đặc biệt từ Trung Quốc (tăng 6%) sau khi giảm đến 10% trong tuần đầu tháng 6.
Mặc dù lưu lượng hàng hóa tăng nhẹ, giá cước vận tải bằng đường hàng không trung bình toàn cầu duy trì ổn định ở mức 2,41 USD/kg trong tuần giữa tháng 6, giảm nhẹ -1% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá giao ngay ổn định ở mức 2,59 USD/kg, giảm 2% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng khu vực MESA ghi nhận mức giảm lớn nhất, giảm 22%, YoY, tiếp theo là châu Á – Thái Bình Dương, giảm 5%).
Giá cước giao ngay từ Hồng Kông đến Mỹ cũng đã giảm liên tục trong vòng 3 tuần đầu tháng 6, xuống mức gần 4 USD/kg, sát mức giá hồi đầu tháng 5. Tuy vậy, quy định mới của Mỹ về hàng hóa giá trị thấp (de minimis) từ ngày 2/5 đã tác động tiêu cực đến chi phí nhập khẩu và thời gian xử lý, làm giảm sức hấp dẫn của tuyến này.
Báo cáo mới nhất của Xeneta cũng cho biết, trong bối cảnh thị trường đối mặt với bất ổn thương mại và thay đổi về thuế quan, giá cước vận chuyển hàng không quốc tế có xu hướng giảm.
Theo đó, tháng 5 vừa qua, giá cước giao ngay (spot rate) vận tải hàng không ghi nhận đợt giảm đầu tiên trong vòng một năm. Theo Xeneta, mức giá trung bình toàn cầu đạt 2,44 USD một kg, giảm 4% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, sản lượng vận chuyển hàng không tăng 6% so với năm trước, cho thấy dấu hiệu lệch pha giữa cung cầu trên thị trường.
Tuyến Trung Quốc - Mỹ cũng không tránh khỏi xu hướng này. Tuy nhiên, đến ngày 1/6, giá đã bật tăng trở lại lên 4,31 USD một kg, tăng 14% so với mức đáy trong tuần kết thúc ngày 11/5, chủ yếu nhờ hoạt động gom hàng trước thời điểm kết thúc thời hạn miễn thuế 90 ngày.
Các chuyên gia đánh giá, hoạt động vận tải hàng không hiện tại vẫn tiềm ẩn nhiều bất định. Đặc biệt, chặng Châu Á- Thái Bình Dương, cụ thể là Trung Quốc đến Mỹ sẽ tiếp tục biến động trong thời gian tới.
Các hãng bay được dự đoán sẽ đẩy nhanh tiến trình đàm phán giá cước, thậm chí có thể linh hoạt hơn trong thỏa thuận nhằm đảm bảo khối lượng vận chuyển ổn định.
Dự báo từ Air Cargo Week cho rằng, nếu đàm phán không thành công, sau tuần đầu tháng 7 thuế sẽ được áp trở lại, khiến thị trường hàng không tiếp tục bị ảnh hưởng. Doanh nghiệp do đó cần cẩn trọng trong việc ký hợp đồng vận tải, giao nhận với các đối tác để tránh ảnh hưởng bất lợi.
Theo Reuters, lượng vận chuyển giữa Trung Quốc/Hồng Kông – Mỹ giảm khoảng 26–30%, đặc biệt những mặt hàng thương mại điện tử (e-commerce). Trong khi đó, Supply Chain Dive ước tính, có tới nửa lượng hàng e-commerce nhập khẩu bị xáo trộn, khiến nhiều hợp đồng thuê máy bay hoặc ký slot đã bị hủy.
