Gửi bình luận
Wing Loong-X không chỉ kế thừa khả năng trinh sát và tấn công chính xác của dòng UAV Wing Loong nổi tiếng, mà còn mở rộng sang lĩnh vực chống ngầm (ASW).
Trung Quốc vừa chính thức trình làng mẫu máy bay không người lái cỡ lớn mới nhất Wing Loong X tại Triển lãm Hàng không Dubai 2025.
Thoạt nhìn, thiết kế của nó trông không khác nhiều so với các dòng Wing Loong trước đây, nhưng điều gây chú ý là khả năng được tuyên bố: đây là UAV đầu tiên trên thế giới có thể tự tiến hành tác chiến chống ngầm (ASW) hoàn toàn độc lập.
Nếu thông tin này chính xác, đây là bước đột phá lớn. Tác chiến chống ngầm từ lâu được xem là lĩnh vực khó khăn nhất của hàng không hải quân, đòi hỏi khả năng phát hiện, phân tích và theo dõi mục tiêu cực kỳ tinh vi.
Kích thước khổng lồ
Wing Loong X được mô tả có sải cánh hơn 20 mét, tương đương một máy bay phản lực thương gia cỡ nhỏ. UAV này có thể hoạt động liên tục tối đa 40 giờ, với trần bay khoảng 10.000 mét.
Điều này cho phép nó “trực chiến” gần hai ngày liên tục trên các điểm nghẽn hàng hải quan trọng để dò tìm tàu ngầm.
Khả năng này vượt xa các máy bay tuần thám có người lái như P-8A Poseidon của Mỹ, vốn bị giới hạn bởi sự mệt mỏi của phi hành đoàn và chi phí vận hành đắt đỏ.
Nếu được xác thực, UAV này có thể tự thực hiện toàn bộ chu trình ASW: phát hiện – xác định – theo dõi – tiêu diệt tàu ngầm. Điều đó sẽ thay đổi đáng kể môi trường an ninh tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Trong bối cảnh tàu ngầm vốn dựa nhiều vào yếu tố tàng hình, việc Trung Quốc triển khai 20 đến 50 UAV loại này tuần tra liên tục trên không trong 40 giờ sẽ tạo ra lớp lưới giám sát dày đặc. Các tàu ngầm đối phương, bao gồm của Mỹ và đồng minh, sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị phát hiện thường trực.
Nếu đạt hiệu quả như quảng bá, Wing Loong X có thể giúp Trung Quốc giảm phụ thuộc vào các máy bay chống ngầm có người lái - vốn cực kỳ đắt đỏ. Một máy P-8A Poseidon chẳng hạn, có giá khoảng 220 triệu USD, cần phi hành đoàn 10–12 người và chi phí bảo trì rất cao.
Trong khi đó, UAV như Wing Loong X rẻ hơn nhiều, lại có thể triển khai theo bầy đàn, và gần như có thể chấp nhận tổn thất khi bị bắn hạ. Đây là lợi thế chiến lược rõ ràng trong một cuộc xung đột cường độ cao.
Những công nghệ nổi bật của Wing Loong X
Dòng Wing Loong (hay Pterodactyl) được AVIC giới thiệu từ năm 2009, với Wing Loong-I và Wing Loong-II đã được xuất khẩu rộng rãi sang các nước Trung Đông như Ả Rập Xê Út, UAE và Iraq, chứng minh hiệu quả trong các cuộc xung đột như chiến tranh Yemen.
Wing Loong-X, được công bố lần đầu tại Triển lãm Hàng không Zhuhai 2024, là phiên bản MALE (Medium-Altitude Long-Endurance) lớn nhất và nặng nhất trong dòng họ, với trọng lượng cất cánh tối đa (MTOW) lên đến 5.000-6.200 kg.
Sự ra mắt tại Dubai 2025 nhằm nhắm đến thị trường Trung Đông, nơi nhu cầu UAV đa năng tăng cao do các xung đột địa phương nhấn mạnh vai trò của drone trong giám sát và tấn công tầm xa.
Wing Loong-X kế thừa thiết kế khí động học mảnh mai của dòng Wing Loong, với chiều dài khoảng 11 mét, sải cánh 20,5 mét và chiều cao khoảng 4,1 mét, giúp tối ưu hóa khả năng bay tầm xa.
Động cơ turboprop đẩy sau (pusher configuration) với cánh quạt 5 lá cho phép tốc độ tối đa 370 km/h, tốc độ hành trình 150-200 km/h, và thời gian bay liên tục lên đến 40 giờ tùy cấu hình tải trọng.
Trần bay đạt 10.000 mét, tầm hoạt động bán kính hơn 2.000 km, có thể mở rộng đến 4.000 km nhờ liên kết vệ tinh, phù hợp cho các sứ mệnh giám sát đại dương rộng lớn.
Tải trọng lên đến 480 kg, phân bổ trên 8 điểm treo dưới cánh, cho phép kết hợp linh hoạt giữa vũ khí và cảm biến. Hệ thống hạ cánh tự động với dù dự phòng giảm yêu cầu hạ tầng mặt đất, trong khi vật liệu composite tiên tiến tăng độ bền và giảm trọng lượng.
Điểm đột phá của Wing Loong-X nằm ở khả năng chống ngầm (ASW - Anti-Submarine Warfare), lần đầu tiên một UAV MALE Trung Quốc được trang bị đầy đủ cho sứ mệnh săn ngầm. Hệ thống thả phao sonar (sonobuoy dispensers) gồm 4 pod dưới cánh, có thể triển khai 24 phao loại G và 20 loại A, cho phép phát hiện tàu ngầm ở độ sâu lớn qua tín hiệu âm thanh.
Kết hợp radar hàng hải 360 độ và ngư lôi điện ET-60 (trọng lượng nhẹ, động cơ điện êm ái), drone có thể tấn công tàu ngầm mà không bị phát hiện.
Bên cạnh ASW, Wing Loong-X đa năng với: Tên lửa không đối không PL-108 Lite (2 quả) và PL-12/PL-10 cho tự vệ; Tên lửa chống hạm YJ-9E và CM-400AKG (siêu thanh, tầm bắn 180 km); Bom dẫn đường LS-6 (250kg) và tên lửa chống bức xạ LD-8A cho tấn công mặt đất; Pod chiến tranh điện tử (EW) như CRJP cho do thám và gây nhiễu.
Hệ thống cảm biến bao gồm tháp EO/IR (điện quang/hồng ngoại) cho quan sát ngày/đêm, radar tổng hợp khẩu độ (SAR) cho lập bản đồ địa hình, và liên kết dữ liệu thời gian thực qua vệ tinh. Điều khiển tự chủ cho phép cất cánh/hạ cánh độc lập, tăng hiệu quả trong môi trường tranh chấp.
Dù ấn tượng, công nghệ này không tránh khỏi những nghi ngại lớn. Việc giao cho AI quyền xác định tàu ngầm và có thể tự động phóng ngư lôi khiến nhiều chuyên gia lo ngại.
Tác chiến chống ngầm vốn đầy rẫy các trường hợp nhầm lẫn: cá voi, tàu hàng, hoặc tín hiệu ồn nhiễu đều có thể bị hệ thống nhận diện thành mục tiêu quân sự. Đây là lý do vì sao ASW thường do các chuyên gia giàu kinh nghiệm đảm nhiệm, kết hợp nhiều cảm biến và phán đoán trực quan.
Một UAV tự hành muốn làm được điều này cần phải tích hợp và phân tích đồng thời dữ liệu từ radar, sonar, hồng ngoại, và trinh sát điện tử, đồng thời phân biệt được mục tiêu thật – ảo và dự đoán hành vi tàu ngầm. Đó là một bài toán kỹ thuật cực khó.
Nếu Trung Quốc giải được dù chỉ một phần, như họ tuyên bố, đó vẫn là bước nhảy vọt nhưng vẫn cần chứng minh.
So sánh với các UAV đối thủ
Wing Loong-X cạnh tranh trực tiếp với MQ-9 Reaper của Mỹ (MTOW 4.760 kg, endurance 27 giờ, tải trọng 1.700 kg nhưng thiếu ASW tích hợp) và Heron TP của Israel (endurance 45 giờ, nhưng tải trọng thấp hơn 1.000 kg).
Ưu điểm của Wing Loong-X là chi phí thấp (ước tính 5-10 triệu USD/chiếc, so với 30 triệu USD của Reaper) và khả năng ASW tự chủ, giúp Trung Quốc lấp khoảng trống trong giám sát Biển Đông.
Tuy nhiên, nó có thể kém hơn về độ chính xác vũ khí so với Reaper nhờ công nghệ Mỹ tiên tiến hơn, dù AVIC tuyên bố "dẫn đầu 5 năm" nhờ tích hợp AI tự động.
Nếu Wing Loong X đi vào vận hành thực tế, nó sẽ tạo ra thay đổi lớn trong cán cân săn ngầm khu vực. Một mạng lưới UAV tự hành bay lâu, rẻ và khó đối phó sẽ gây áp lực mạnh lên các tàu ngầm Mỹ, Nhật, Úc và các nước khác trong khu vực.
Dù tuyên bố của Trung Quốc chưa thể kiểm chứng đầy đủ, sự xuất hiện của mẫu UAV này cho thấy Bắc Kinh đang đẩy nhanh tốc độ phát triển các nền tảng chiến tranh không người lái, hướng đến tương lai nơi AI đóng vai trò chủ đạo trên chiến trường dưới biển.
Wing Loong-X không chỉ là một UAV mà là biểu tượng cho sự trưởng thành của ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc, chuyển từ sao chép sang đổi mới thực sự. Với khả năng ASW đột phá và đa năng, nó sẽ thay đổi cán cân trong các cuộc xung đột hàng hải tương lai.
