UAV tàng hình FV-014 bí mật xuất hiện ở Ukraine, triển khai tác chiến bầy đàn

Tại triển lãm quốc phòng quốc tế DSEI diễn ra tuần trước ở London, tập đoàn công nghiệp quốc phòng Đức Rheinmetall đã bất ngờ giới thiệu một loại vũ khí mới: máy bay không người lái cảm tử FV-014.

Đây là lần đầu tiên công chúng được chứng kiến thiết kế này. Đi kèm là thông điệp ngắn gọn nhưng đầy ẩn ý: “UAV Rheinmetall đã qua thử lửa, có khả năng mở rộng và được chứng nhận đầy đủ”.

Trong bức ảnh trưng bày, bên cạnh FV-014 còn xuất hiện mô hình Hero 120 của công ty Israel Uvision – dòng UAV mà Rheinmetall có thể sản xuất theo giấy phép. Khác với Hero 120 vốn đã nhiều lần được chứng minh trên chiến trường, FV-014 gần như hoàn toàn bí ẩn. Thông tin về nó chỉ mới xuất hiện thông qua tạp chí chuyên ngành EDR Magazine, và không hề có đề cập nào trên website chính thức của Rheinmetall.

Công nghệ tàng hình và khả năng tác chiến bầy đàn

Theo EDR, FV-014 là loại UAV cảm tử cỡ nhỏ, nặng 14kg, sử dụng động cơ điện. Thiết bị có cánh gập, được phóng đi từ ống vận chuyển kiêm bệ phóng. UAV này có tầm hoạt động 100km, thời gian bay 60 phút.

Trang bị chính là đầu nổ kép HEDP nặng 5kg với tính năng phân mảnh – xuyên lõm, đủ sức xuyên phá lớp giáp dày tới 600mm và cũng hiệu quả khi tấn công các mục tiêu ít được bảo vệ.

Điểm gây chú ý nhất chính là hình dáng thân máy bay khác thường. Ngoài cánh đuôi đặc trưng, FV-014 có nhiều góc cạnh gãy khúc, kiểu dáng “đa diện” giống thiết kế tàng hình. Điều này gợi ý UAV có thể đã được tối ưu hóa để giảm diện tích phản xạ radar (RCS).

Thiết kế hình dạng khí động học với vật liệu hấp thụ sóng radar (RAM), giảm diện tích phản xạ radar (RCS) xuống dưới 0.1m², tương đương một con chim nhỏ.

Kết hợp với động cơ điện không phát nhiệt mạnh, FV-014 khó bị phát hiện bởi hệ thống phòng không như Pantsir-S1 hay Iron Dome. Hệ thống dẫn đường đa lớp bao gồm INS (quán tính), GNSS (GPS/GLONASS), nhưng đặc biệt là khả năng hoạt động ở môi trường GNSS-denied (bị chặn GPS) nhờ AI và cảm biến quang học/EO-IR để tự định vị qua địa hình.

Camera độ phân giải cao hỗ trợ nhận diện mục tiêu tự động, với thuật toán machine learning để phân biệt dân thường và quân sự, giảm rủi ro tấn công nhầm mục tiêu.

Tập đoàn công nghiệp quốc phòng Đức Rheinmetall khẳng định FV-014 có thể hoạt động không cần tín hiệu định vị vệ tinh (GPS) – yếu tố sống còn trong bối cảnh các hệ thống tác chiến điện tử ngày càng mạnh.

Rheinmetall nhấn mạnh tính mô-đun: Có thể tùy chỉnh đầu đạn cho nhiệm vụ chống tăng, chống bộ binh hoặc trinh sát thuần túy. Sản xuất tại Đức, với kế hoạch mở rộng lên 500-1.000 đơn vị/năm.
Ngoài ra, UAV được thiết kế để tác chiến bầy đàn, phối hợp nhiều đơn vị cùng lúc nhằm áp đảo và xuyên thủng hệ thống phòng thủ đối phương.

Theo EDR, FV-014 đã hoàn tất giai đoạn bay thử và đang ở bước cuối cùng của quá trình phát triển, sẵn sàng thương mại hóa trong thời gian ngắn.

FV-014 được đánh giá cao nhờ tính linh hoạt và chi phí thấp (ước tính 50.000-100.000 USD/đơn vị), so với drone lớn như Bayraktar TB2 (5 triệu USD).

Trong xung đột Ukraine, nơi drone cảm tử thống trị, FV-014 có thể thay đổi cục diện bằng khả năng tàng hình, giúp lực lượng Ukraine tấn công sâu vào phòng tuyến Nga mà không bị phát hiện sớm. Rheinmetall ngầm xác nhận đã cung cấp cho Ukraine, củng cố vị thế của Đức trong hỗ trợ Kiev.

Chuyên gia từ Jane's Defence Weekly nhận định: "FV-014 là câu trả lời của châu Âu cho Shahed-136 của Iran, nhưng tiên tiến hơn với tàng hình và AI, phù hợp cho NATO trong môi trường tranh chấp cao”.

Dù ấn tượng, FV-014 đối mặt nhiều thách thức. Về kỹ thuật, động cơ điện hạn chế tầm bay so với drone xăng (như Lancet Nga, 40km nhưng mạnh hơn), và pin lithium-ion dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết lạnh – vấn đề phổ biến ở Ukraine. Khả năng chống jamming chưa được kiểm chứng thực chiến, và nếu bị hack, có thể dẫn đến thất bại nhiệm vụ. Chi phí sản xuất cao ban đầu (do vật liệu tàng hình) có thể làm chậm triển khai hàng loạt.

Đã được “thử lửa” ở Ukraine?

Tạp chí Defense Express lại đưa ra nhận định thận trọng. Họ chỉ ra sự mâu thuẫn: Rheinmetall nói UAV “đã qua thử lửa”, trong khi EDR khẳng định sản phẩm vẫn đang trong giai đoạn cuối phát triển.

Điều này dẫn đến giả thiết: các nguyên mẫu FV-014 có thể đã được thử nghiệm thực tế trên chiến trường, và bãi thử hợp lý duy nhất chính là xung đột Nga – Ukraine.

Nếu đúng, đây sẽ là minh chứng cho thấy FV-014 không chỉ tồn tại trên giấy mà đã được triển khai trong điều kiện tác chiến khắc nghiệt. Ngược lại, cũng có khả năng Rheinmetall chỉ đang “gợi mở” để đón đầu tình huống UAV sớm được sử dụng trong thực chiến.

Điều đáng chú ý là Rheinmetall phát triển FV-014 song song với thỏa thuận hợp tác cùng Uvision. Về mặt thực tiễn, lý do rất rõ ràng: các UAV của Israel, bao gồm Hero 120, đang gặp hạn chế nghiêm trọng về xuất khẩu.

Thứ nhất, Israel có quyền chặn các thương vụ bán và tái xuất sản phẩm quân sự của mình, điều đã xảy ra với Ukraine.

Thứ hai, hoạt động quân sự của Israel tại Gaza bị một số chính phủ châu Âu chỉ trích. Tây Ban Nha, chẳng hạn, đã hủy bỏ hợp đồng và áp đặt lệnh cấm vận vũ khí Israel. Trong bối cảnh đó, việc Rheinmetall chủ động xây dựng một giải pháp UAV cảm tử “thuần châu Âu” là bước đi chiến lược, giảm phụ thuộc và mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường bị giới hạn bởi yếu tố chính trị.

Ý nghĩa chiến lược: Đối trọng đáng gờm với các hệ thống phòng thủ Nga

Nếu FV-014 thực sự đã được thử nghiệm ở Ukraine, đây sẽ là minh chứng cho khả năng công nghiệp quốc phòng Đức nhanh chóng cung cấp các giải pháp mới, trực tiếp thích ứng với nhu cầu chiến trường.

Với tầm hoạt động 100km, đầu nổ mạnh và khả năng chống gây nhiễu, UAV này có thể trở thành đối trọng đáng gờm với các hệ thống phòng thủ của Nga.

Mặt khác, sự xuất hiện của FV-014 cũng phản ánh xu hướng toàn cầu: vũ khí cảm tử giá rẻ, nhỏ gọn nhưng hiệu quả cao đang dần trở thành trụ cột trong chiến tranh hiện đại, nơi UAV vừa là công cụ trinh sát vừa là vũ khí tấn công.

Sự xuất hiện bất ngờ của Rheinmetall FV-014 mở ra nhiều câu hỏi thú vị. Liệu nó chỉ là “vũ khí triển lãm” hay đã thực sự bay trên bầu trời Ukraine?

Dù câu trả lời thế nào, rõ ràng Rheinmetall đang quyết tâm khẳng định vị thế của châu Âu trên thị trường UAV cảm tử, thay thế dần các lựa chọn đến từ Israel.

Nếu thành công, FV-014 không chỉ củng cố năng lực quốc phòng của Đức và các đồng minh, mà còn có thể trở thành mẫu UAV tàng hình châu Âu đầu tiên được thực chiến, tạo ra bước ngoặt trong cuộc cạnh tranh công nghệ quân sự toàn cầu.

Trong bối cảnh căng thẳng toàn cầu, FV-014 không chỉ là vũ khí, mà là biểu tượng của tương lai chiến tranh – nơi drone nhỏ bé quyết định thắng bại.