.png "Khám phá F-15 Eagle: Chiến đấu cơ lớn nhất của không quân Mỹ")
Gửi bình luận
Sau hàng thập kỷ phủ màn bí mật, Trung Quốc lần đầu tiên công khai về J-9 – một dự án chiến đấu cơ chưa bao giờ bay nhưng lại có ảnh hưởng sâu sắc tới thiết kế của J-10C và J-20 hiện đại.
Suốt gần 50 năm, chiếc máy bay chiến đấu mang mật danh J-9 chỉ tồn tại trong những lời đồn, không hình ảnh, không video, không hồ sơ công khai. Giới quan sát quốc tế từng hoài nghi liệu dự án này có thật hay chỉ là “truyền thuyết công nghiệp”.
Tuy nhiên, trong một bước đi đầy bất ngờ, truyền thông nhà nước Trung Quốc mới đây lần đầu xác nhận J-9 là có thật và không chỉ vậy, nó còn là nền tảng công nghệ và tư duy thiết kế cho hàng loạt tiêm kích hiện đại như J-10C Vigorous Dragon và J-20 Mighty Dragon.
Trong cuộc phỏng vấn độc quyền với Global Times, các kỹ sư của Viện Thiết kế Máy bay Thành Đô (thuộc Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Trung Quốc – AVIC) đã tiết lộ rằng chính J-9 là điểm khởi đầu cho hành trình đổi mới “tự lực cánh sinh” của ngành hàng không quân sự Trung Quốc.
Chuyến tàu bí mật và hành trình xây nền móng
Tháng 5/1970, giữa đỉnh cao căng thẳng của Chiến tranh Lạnh, một đoàn tàu chở hơn 300 nhà nghiên cứu và kỹ sư âm thầm rời Thẩm Dương, hướng về Thành Đô, nơi sau này trở thành trung tâm thiết kế máy bay chiến đấu hàng đầu của Trung Quốc.
Họ là “đội J-9”, được giao nhiệm vụ phát triển một chiến đấu cơ tiên tiến mà Trung Quốc kỳ vọng có thể sánh ngang với phương Tây.
Tuy dự án J-9 cuối cùng bị hủy bỏ do hạn chế kỹ thuật và nguồn lực, nó vẫn để lại một di sản mang tính quyết định trong cấu trúc kỹ thuật và triết lý thiết kế máy bay chiến đấu của Trung Quốc.
Câu chuyện về J-9 không chỉ là lịch sử kỹ thuật. Nó là bằng chứng cho thấy Trung Quốc đã chuẩn bị từ rất lâu để thoát khỏi sự phụ thuộc vào thiết kế Liên Xô và xây dựng năng lực sáng tạo nội địa.
TS. Malcolm Davis - Chuyên gia quốc phòng tại Viện Chính sách Chiến lược Úc (ASPI)
Di sản kỹ thuật: Từ “cánh mũi” đến tư duy tấn công tầm xa
Một trong những dấu ấn rõ rệt nhất mà J-9 để lại là thiết kế canard, cấu hình cánh phụ nằm phía trước cánh chính, giúp tăng khả năng cơ động và giảm tải khí động học.
Theo kỹ sư Xie Pin tại Viện Thành Đô, ý tưởng đặt một “cánh phụ” nhỏ phía trước cánh chính để nâng lực bay và điều khiển tốt hơn là một bước đột phá, khi mà cả Liên Xô và Mỹ khi ấy chưa sử dụng rộng rãi thiết kế này.
Dù thiết kế canard không phải độc quyền của Trung Quốc, nhưng việc họ ứng dụng nó từ rất sớm vào các dự án phát triển nội địa như J-10 và J-20 cho thấy sự chủ động chuyển mình, thoát khỏi mô hình sao chép cũ kỹ.
Chuyên gia hàng không Tom Cooper - Nhà nghiên cứu về không quân Châu Á
Tuy nhiên, giới quan sát quốc tế lưu ý rằng các quốc gia như Thụy Điển (Saab 37 Viggen), Israel (Kfir) hay Pháp (Rafale) cũng sử dụng cấu hình này từ trước thập niên 1980.
Một bước tiến chiến lược khác là việc tích hợp tên lửa không đối không tầm xa (BVR AAMs) thay vì chỉ dựa vào pháo. Khi đó, trong khi mẫu J-8 vẫn lấy pháo làm vũ khí chính, J-9 đã chuyển hướng sang sử dụng tên lửa, dù công nghệ chưa hoàn thiện.
Kỹ sư Xie kể lại ông từng đề xuất thành lập một nhóm chuyên nghiên cứu chiến thuật không chiến tương lai – đề xuất này sau đó ảnh hưởng trực tiếp đến triết lý thiết kế J-10 và J-20.
“Nếu không có J-9, sẽ không có J-10 ngày nay,” cố kỹ sư trưởng Tống Văn Thông từng khẳng định như vậy.
Ngày nay, tên lửa PL-15 của Trung Quốc được cho là có tầm bắn vượt cả AIM-120 của Mỹ là minh chứng cho tầm nhìn chiến lược khởi nguồn từ J-9.
Từ J-9 đến J-20: Lịch sử được kế thừa
Dù chưa từng bay, J-9 đã định hình những nguyên lý thiết kế quan trọng như canard, radar hiệu suất cao, tấn công BVR, và triết lý chiến thuật chủ động.
Những nguyên lý ấy được phát triển xuyên suốt trong các dòng tiêm kích Trung Quốc từ J-7 phiên bản III, J-10C, đến J-20 tàng hình và sắp tới là J-36 thế hệ 6.
J-9 là mảnh ghép còn thiếu trong hành trình phát triển không quân hiện đại Trung Quốc. Không phải vì nó thành công, mà vì nó mở ra cách tiếp cận chiến đấu cơ theo tư duy riêng của Bắc Kinh.
Carl Schuster - Cựu sĩ quan hải quân Mỹ
J-9 có thể là một thất bại kỹ thuật trong thực tế, nhưng lại là một thành công chiến lược trong việc hình thành nền tảng công nghệ quốc phòng Trung Quốc.
Nó chứng minh rằng những gì không cất cánh vẫn có thể thay đổi cục diện tương lai và đôi khi, những bóng ma trong quá khứ lại chính là hình bóng của ngày mai.
