Trực thăng Apache của Lục quân Mỹ đang nhanh chóng hoàn thiện năng lực phát hiện và tiêu diệt máy bay không người lái (UAV) đối phương.
Trong cuộc bắn đạn thật mới nhất – Operation Flyswatter – các trực thăng Apache đã ghi dấu ấn mạnh mẽ khi tiêu diệt 13/14 mục tiêu UAV, sử dụng gói phần mềm Version 6 (V6) mới nhất. Kết quả này cho thấy Apache đang nổi lên như một “thợ săn UAV” đáng gờm trên chiến trường hiện đại.

Operation Flyswatter diễn ra tại căn cứ New River của Thủy quân Lục chiến Mỹ, bang North Carolina, với sự tham gia của các đơn vị AH-64E thuộc Vệ binh Quốc gia Nam Carolina. Hoạt động được điều phối bởi văn phòng quản lý chương trình Apache (PM Apache) cùng sự phối hợp của nhiều lực lượng: Lục quân, Vệ binh Quốc gia, Hải quân, Thủy quân Lục chiến và các nhà thầu quốc phòng.
“Thợ săn UAV” đáng gờm
Trong các bài diễn tập, phi đội Apache được giao nhiệm vụ phát hiện, bám bắt và tiêu diệt UAV bằng nhiều loại vũ khí: tên lửa dẫn đường bằng laser, rocket dẫn laser và pháo 30 mm.
Theo sĩ quan kỹ thuật trưởng Daniel York, quản lý đội huấn luyện thiết bị mới của PM Apache, kết quả 13/14 mục tiêu bị tiêu diệt cho thấy: “Apache với phần mềm và hệ thống hiện tại hoàn toàn có thể thích ứng, linh hoạt và cực kỳ hiệu quả trước mối đe dọa UAV”.
York nhấn mạnh Apache có thể đối phó cả UAV nhỏ lẫn cỡ lớn bằng nhiều loại đạn dược khác nhau – một ưu thế quan trọng trên chiến trường hiện đại, nơi UAV xuất hiện dày đặc, đặc biệt là các loại UAV cảm tử tấn công một chiều.

Trong Operation Flyswatter, AH-64E sử dụng bộ cảm biến chuẩn EO/IR và radar Longbow AN/APG-78 gắn trên cột buồm – một trong những lợi thế lớn nhất của dòng trực thăng này.
Chuẩn úy Joel Gooch cho biết: “Với tích hợp Link 16, Apache hoạt động như một nền tảng phòng không cơ động thực sự, lấp được khoảng trống mà lực lượng phòng không mặt đất không thể bao phủ”.
Gói tích hợp Link 16 đáp ứng: Dữ liệu mục tiêu được chia sẻ trực tiếp giữa các trực thăng trong đội hình; Radar Longbow có thể được dẫn hướng nhanh hơn; Thời gian từ phát hiện đến khai hỏa giảm đáng kể; Phi hành đoàn có nhận thức tình huống tốt hơn khi hoạt động trong môi trường tác chiến phức tạp.

Điều này cho phép Apache nhanh chóng thiết lập một “lưới phòng không tầm thấp” cơ động, nhất là khi đối phó UAV bay thấp, bay chậm và khó phát hiện.
Khi UAV bị phát hiện, Apache sử dụng nhiều loại vũ khí để tấn công.
Tên lửa có điều khiển: AGM-179 JAGM – dẫn bằng radar điều khiển hỏa lực; AGM-114 Hellfire – cả bản RF lẫn bán chủ động laser.
Rocket dẫn đường công nghệ APKWS: Hydra-70 được gắn bộ điều khiển APKWS, biến rocket 70 mm thành vũ khí dẫn đường laser chính xác, chi phí rẻ. Giá mỗi APKWS từ 25.000–30.000 USD, so với Hellfire khoảng 215.000 USD, đặc biệt bản AGM-114L còn đắt hơn nhiều.
Pháo 30 mm M789: Được dùng khi mục tiêu ở rất gần (dưới 300 mét), tuy nhiên việc tiếp cận UAV bằng pháo luôn tiềm ẩn rủi ro do UAV có thể mang đầu nổ mảnh.
Operation Flyswatter cũng chứng minh Apache có thể: Tác chiến ở độ cao thấp; Hoạt động trong điều kiện thời tiết xấu; Duy trì bám bắt mục tiêu nhờ radar Longbow không bị ảnh hưởng bởi mây mù hay tầm nhìn kém.
Những bài học thu được sẽ được đưa vào bộ TTP (tactics, techniques, procedures) của Lục quân Mỹ, giúp hình thành các yêu cầu huấn luyện mới và đưa nhiệm vụ chống UAV trở thành một phần quan trọng của Apache.
Apache tiếp tục chứng minh giá trị chiến trường
Mặc dù Lục quân Mỹ mới triển khai Apache vào vai trò phòng không chống UAV trong vài năm gần đây, Israel đã làm điều này từ lâu, bao gồm vụ bắn hạ UAV Hezbollah gần biên giới Syria.
Nhiều quốc gia khác cũng dùng trực thăng để bắn hạ UAV: Hải quân Pháp dùng trực thăng tiêu diệt UAV Houthi trên Hồng Hải; Ukraine dùng Mi-8 để bắn hạ UAV Shahed của Nga.
Trực thăng là vũ khí chống UAV hiệu quả do: Có thể cơ động nhanh đến khu vực cần thiết; Dễ dàng thiết lập “màn chắn” chống UAV bay thấp; Đi cùng đội quân mặt đất để bảo vệ đội hình; Thậm chí có thể bảo vệ chính các trực thăng khác khỏi UAV đối phương.
Apache, với radar Longbow, đặc biệt phù hợp cho nhiệm vụ này vì khả năng phát hiện mục tiêu nhỏ, chậm, khó thấy giữa nhiễu nền mặt đất.

AH-64E đang tiếp tục được nâng cấp, bao gồm khả năng phối hợp trực tiếp với UAV “wingman”, mở rộng phạm vi quan sát và tạo mạng lưới cảm biến phân tán.
Điểm hạn chế của Apache vẫn là tốc độ, thời gian bay và số mục tiêu có thể xử lý trong một đợt tấn công UAV dày đặc.
Tuy nhiên, trong tổng thể hệ thống phòng thủ nhiều tầng, Apache vẫn giữ vai trò quan trọng.
Cuộc thử nghiệm này chứng minh Apache vẫn là tài sản chiến đấu cực kỳ quan trọng. Khi mối đe dọa UAV lan rộng, các phi hành đoàn Apache đã chứng minh họ có thể đáp ứng thách thức và tiếp tục dẫn đầu trong lực lượng không quân lục quân.
Với những kết quả mới nhất, AH-64E Apache đang trở thành một trong những nền tảng chống UAV cơ động hiệu quả nhất thế giới – một vai trò hoàn toàn mới nhưng ngày càng quan trọng trong chiến tranh hiện đại.