Taxi bay VX4 sẽ cất cánh toàn cầu từ 2028, mở ra tương lai di chuyển trên không.
Những gì từng được xem là viễn tưởng đang dần trở thành hiện thực: Vertical Aerospace, công ty hàng không vũ trụ đến từ Anh Quốc, chính thức hợp tác cùng American Airlines để đưa dòng máy bay điện cất hạ cánh thẳng đứng (eVTOL) VX4 ra thị trường toàn cầu từ năm 2028.
Dự án đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trong lĩnh vực di chuyển đô thị, hướng đến một tương lai giao thông trên không sạch hơn, nhanh hơn và hiệu quả hơn.
Được thành lập vào năm 2016, Vertical Aerospace theo đuổi mục tiêu phát triển hàng không không phát thải. Mẫu máy bay VX4 – sản phẩm chủ lực của công ty – được thiết kế để bay với vận tốc lên đến 241 km/h, phạm vi hoạt động trên 160,9 km chỉ với một lần sạc. Cabin êm ái dành cho 4 hành khách hạng thương gia, mỗi người có thể mang theo hành lý tới 31,75 kg.
Chi phí vận hành ước tính 2 USD cho mỗi kilomet mỗi ghế hay 8 USD cho 4 hành khách, tương đương các dịch vụ chia sẻ chuyến đi cao cấp. Vertical giữ vai trò nhà sản xuất (OEM), trong khi các hãng hàng không như American Airlines sẽ định giá và triển khai dịch vụ.
Dưới sự điều hành của CEO Stuart Simpson từ tháng 5/2024, Vertical triển khai chiến lược hợp tác sâu với các tập đoàn hàng đầu như Rolls-Royce, Honeywell, thay vì tự phát triển toàn bộ chuỗi cung ứng. Mục tiêu là đảm bảo chất lượng, giảm thiểu rủi ro và tăng tốc đưa VX4 ra thị trường.
Simpson nhấn mạnh: “Chúng tôi không xây dựng máy bay một mình. Chúng tôi hợp tác với những bộ óc xuất sắc nhất ngành hàng không”.
Vertical đã nhận được cam kết đặt hàng từ các hãng lớn với tổng trị giá lên đến 7–8 tỷ USD. Riêng American Airlines đã đặt 350 chiếc VX4. Japan Airlines và AirAsia cũng là những khách hàng tiềm năng.
Song song với bản thương mại phục vụ hành khách, Vertical cũng đang phát triển phiên bản quân sự lai, có khả năng hoạt động lên tới 1.609 km và chở được 27.215 kg hàng hóa – phục vụ các nhiệm vụ đặc biệt đòi hỏi khả năng cất hạ cánh dọc và hoạt động yên tĩnh.
VX4 đang trong quá trình xin chứng nhận từ CAA (Anh) và EASA (EU) theo danh mục SC-VTOL. Sau khi hoàn tất tại châu Âu, Vertical kỳ vọng nhanh chóng thâm nhập thị trường Mỹ, nơi FAA cũng đang hoàn thiện khung pháp lý cho eVTOL.
Giai đoạn thử nghiệm sẽ bắt đầu tại Anh từ 2028, trước khi triển khai tại các thành phố lớn như New York, Los Angeles và các đô thị châu Á.
Với tốc độ đô thị hóa tăng mạnh – ước tính 500 triệu người sẽ chuyển đến thành phố trong vài thập kỷ tới – hệ thống giao thông hiện tại đang chịu áp lực khổng lồ. Simpson tin rằng VX4 không chỉ là phương tiện sáng tạo mà còn là một phần giải pháp thiết yếu.
“Chúng ta không thể giải quyết bài toán kẹt xe bằng nhiều đường hay hầm hơn. Không gian đã hết. Chúng ta cần một tầng không trung sạch, linh hoạt để giải phóng mặt đất”, CEO Stuart Simpson nói.
VX4 mang đến giải pháp vận tải không phát thải, tiết kiệm nhiên liệu và dễ mở rộng, lý tưởng cho việc đi làm, kết nối sân bay, hay du lịch nội vùng.
Từ một ý tưởng táo bạo, VX4 đã trở thành sản phẩm sẵn sàng để triển khai – với thiết kế tinh tế, hiệu suất cao và mô hình thương mại rõ ràng. Khi các hãng hàng không lớn như American Airlines đặt cược lớn vào eVTOL, một cuộc cách mạng giao thông đang dần hình thành trên bầu trời.
Với VX4, đường chân trời không còn là giới hạn, mà chính là điểm xuất phát cho một kỷ nguyên di chuyển mới.