MQ-28 Ghost Bat: Bầy đàn ‘bóng ma’ sát thủ mang AIM-120 AMRAAM
Boeing cho biết máy bay không người lái MQ-28 Ghost Bat đang tiến rất sát tới cột mốc quan trọng: lần bắn thử vũ khí đầu tiên, với tên lửa không đối không AIM-120 AMRAAM.
Đây là một phần trong chuỗi thử nghiệm phát triển dành cho Không quân Hoàng gia Australia (RAAF), lực lượng đã vận hành tám nguyên mẫu MQ-28 trong nhiều năm qua.
Theo Boeing, chương trình Ghost Bat đang “đi vào quỹ đạo ổn định”, trong bối cảnh xuất hiện những khách hàng tiềm năng mới như Hải quân Mỹ và Ba Lan.
Thông tin này được Steve Parker, Chủ tịch kiêm CEO của Boeing Defense, Space & Security, công bố tại buổi họp báo trước thềm Triển lãm Hàng không Dubai 2025 ở UAE. Trước đó, Boeing từng dự đoán vụ bắn thử AIM-120 sẽ diễn ra vào cuối năm 2025 hoặc đầu năm 2026.
Ghost Bat thử nghiệm phóng tên lửa đầu tiên
Phát biểu tại triển lãm Avalon ở Australia hồi tháng 3, Parker từng nói Boeing đặt mục tiêu “bắn thử vũ khí từ MQ-28 vào cuối năm nay hoặc đầu 2026”. Nhưng đến nay, ông khẳng định mọi thứ “đang đi đúng hướng cho tháng tới”.
Điều đáng chú ý hơn, cú bắn này dự kiến sẽ trở thành vụ phóng vũ khí sống đầu tiên của một drone thuộc loại CCA (Collaborative Combat Aircraft – máy bay chiến đấu hợp tác), ít nhất theo những gì công khai đến hiện tại.
Ông cũng xác nhận loại vũ khí được sử dụng chính là AIM-120 AMRAAM.
Thử nghiệm sẽ diễn ra tại Tổ hợp thao trường Woomera (WRC) ở miền nam Australia - một trong các bãi thử quân sự lớn nhất thế giới.
MQ-28 sẽ cố gắng tiêu diệt một mục tiêu bay thật bằng tên lửa AIM-120, trong một “tình huống chiến thuật thực tế”.
Parker không tiết lộ MQ-28 sẽ phát hiện và bám bắt mục tiêu bằng cách nào. Tuy nhiên, khả năng cao drone sử dụng cảm biến tìm kiếm, bám bắt hồng ngoại (IRST), vốn đã được tích hợp trên ít nhất hai mẫu Ghost Bat của RAAF.
IRST là công nghệ đặc biệt hữu ích trong đối phó máy bay tàng hình hoặc tên lửa hành trình: hoạt động thụ động, miễn nhiễm với gây nhiễu điện tử, không phát xạ, và rất phù hợp với kịch bản tác chiến hiện đại.
Năng lực điều khiển phối hợp
Parker cho biết MQ-28 đã trải qua nhiều thử nghiệm phối hợp phức tạp với các hệ thống khác: “Bạn có thể biết rằng máy bay cảnh báo sớm E-7 Wedgetail đã điều khiển hai MQ-28 thật, đồng thời phối hợp với một MQ-28 mô phỏng và một mục tiêu. Chúng tôi đã làm điều này nhiều lần.”
Việc E-7 có thể điều khiển nhóm drone MQ-28 khẳng định Ghost Bat được thiết kế từ đầu để hoạt động như một lực lượng đồng tác chiến cùng máy bay có người lái - điều cốt lõi trong triết lý CCA.
Parker khẳng định: “Chương trình đang đạt tốc độ ổn định nhất từ trước đến nay”.
Hiện RAAF đã sở hữu 8 chiếc MQ-28 Block 1 - tất cả đều là nguyên mẫu tiền sản xuất. Giai đoạn tiếp theo, Boeing nhận hợp đồng chế tạo ít nhất 3 chiếc Block 2 với nhiều nâng cấp, được xem là bước tiến tới khả năng tác chiến thực sự.
Thời điểm MQ-28 đạt trạng thái hoạt động ban đầu vẫn chưa được ấn định. Tuy nhiên, Australia từng đề cập ý tưởng xây dựng “gia đình Ghost Bat”, gồm nhiều biến thể có kích thước, tải trọng và nhiệm vụ khác nhau - từ trinh sát, tấn công đến tác chiến điện tử và thậm chí tiếp nhiên liệu trên không.
Boeing cũng để ngỏ khả năng bổ sung các tính năng lớn trong tương lai, chẳng hạn như tiếp dầu trên không cho drone.
Cơ hội vượt ra ngoài Australia
Dù Ghost Bat là sản phẩm gắn liền với RAAF, Boeing nhìn thấy tiềm năng lớn tại các thị trường khác. Không quân Mỹ từng sử dụng ít nhất một chiếc MQ-28 trong các thử nghiệm thuộc chương trình CCA của họ.
Dù Boeing bị loại khỏi giai đoạn tiếp theo (Increment 1), họ vẫn có thể quay lại cạnh tranh ở Increment 2 với MQ-28 hoặc một thiết kế hoàn toàn mới.
Hải quân Mỹ cũng đang xem xét Ghost Bat. Tháng 9 vừa qua, lực lượng này đã ký hợp đồng với Boeing, Anduril, General Atomics, Lockheed Martin và Northrop Grumman để phát triển ý tưởng cho drone CCA dùng trên tàu sân bay. Hải quân Mỹ từng nói họ “rất quan tâm” đến Ghost Bat, và Boeing trước đây từng chào hàng phiên bản cất hạ cánh trên tàu sân bay cho Anh.
Ngay trước triển lãm Dubai Airshow, Aviation Week đưa tin Boeing nhìn thấy nhu cầu tăng nhanh đối với drone CCA tại Trung Đông - khu vực vốn đang đầu tư mạnh vào các công nghệ không người lái tấn công và phòng thủ.
Không chỉ Trung Đông, Ba Lan cũng đang được Boeing tích cực tiếp cận. Công ty đã quảng bá cặp đôi “F-15EX – MQ-28” như một gói mua sắm hoàn chỉnh, khi F-15EX với buồng lái hai người được đánh giá là máy bay lý tưởng để điều khiển nhiều drone chiến đấu cùng lúc.
Parker nhấn mạnh: “Ghost Bat có vị trí rất đặc biệt, vừa làm nhiệm vụ không đối không, không đối đất, lại có thể mang theo nhiều gói tác chiến điện tử, radar và các loại cảm biến khác. Nhưng thực tế là khách hàng vẫn đang tìm cách xác định: họ muốn dùng CCA theo mô hình nào, đội hình ra sao, chiến thuật thế nào”.
Đó là bài toán khó cho mọi quốc gia: phải tính đến cách triển khai, thu hồi, bảo dưỡng, tích hợp chiến thuật và đặc biệt là cách phân chia nhiệm vụ giữa máy bay có người lái và drone.
Một khi MQ-28 phóng AIM-120 thành công, nó sẽ chứng minh khả năng chiến đấu tầm trung thực sự. Đây là điều kiện then chốt để Ghost Bat trở thành “đồng đội chiến thuật” đáng tin cậy cho các tiêm kích thế hệ mới.
Tháng tới, vụ bắn thử này sẽ không chỉ là bước tiến của chương trình Ghost Bat tại Australia, mà còn là tín hiệu quan trọng cho các khách hàng tương lai đang theo dõi sát sao cách MQ-28 chuyển từ nguyên mẫu thử nghiệm sang một nền tảng chiến đấu có khả năng chiến đấu thực sự.
