Gửi bình luận
Dưới thời Thủ tướng Sanae Takaichi, Nhật Bản đặt ngành công nghiệp vũ trụ ở vị trí chiến lược trọng điểm, coi đây là động lực tăng trưởng công nghệ cao, nâng cấp hệ thông quốc phòng.
Mới đây, Hội đồng Chiến lược Tăng trưởng Quốc gia Nhật Bản đã họp và xác định vũ trụ là một trong 17 ngành chiến lược trọng điểm, phản ánh sự quan tâm lâu dài của Tokyo đối với lĩnh vực này. Theo các chuyên gia, sự chú ý của chính phủ Nhật Bản gia tăng nhờ kinh nghiệm và vị trí trước đây của bà Takaichi, từng là Bộ trưởng phụ trách chính sách vũ trụ, am hiểu sâu sắc về tầm quan trọng chiến lược của ngành này.
Tháng 10/2025, Hội nghị Thượng đỉnh Vũ trụ được tổ chức tại Obihiro, tỉnh Hokkaido, quy tụ nhiều chuyên gia và quan chức chính phủ. Sự kiện tập trung thảo luận định hướng tương lai của Nhật Bản trong phát triển vũ trụ, sử dụng dữ liệu vệ tinh, phát triển các dịch vụ thương mại từ không gian và khai thác các cơ hội kinh doanh liên quan.
Tại hội nghị, ông Odajiri Norifumi, Chủ tịch Space Port tiết lộ kế hoạch xây dựng cơ sở phóng mới, nhằm đáp ứng nhu cầu gia tăng các vụ phóng tên lửa lớn.
Dự án này được mô tả là một “tuyến đường không gian” kết nối các thành phố xa xôi thông qua du hành dưới quỹ đạo, tạo cơ hội vận chuyển liên lục địa trong không gian vũ trụ. Vùng Tokachi, Hokkaido, với khí hậu thuận lợi và đường bờ biển rộng mở về phía Đông Nam, được xem là địa điểm lý tưởng để xây dựng trung tâm không gian mới của châu Á, thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
Ngành công nghiệp vũ trụ Nhật Bản là một phần của ngành hàng không, vũ trụ và quốc phòng, ước đạt 72,6 tỷ USD vào năm 2024, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm 5,28%, dự kiến đạt khoảng 93,9 tỷ USD vào năm 2029. Các công ty chủ chốt gồm: Mitsubishi Heavy Industries, Toshiba, Kawasaki Heavy Industries, ShinMaywa Industries và Japan Steel.
Ông Daiki Kato, quản lý cấp cao tại Viện Nghiên cứu Nhật Bản, nhận định: “Ngành công nghiệp không gian toàn cầu đang phát triển nhanh chóng và sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong những năm tới. Nhật Bản, với chiến lược tập trung vào khu vực tư nhân, công nghệ hiện đại và hợp tác quốc tế, có cơ hội lớn để trở thành một trong những trung tâm vũ trụ quan trọng của châu Á.”
Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) ước tính quy mô ngành công nghiệp không gian toàn cầu đạt 630 tỷ USD năm 2023 và dự báo lên 1,8 nghìn tỷ USD vào năm 2035, vượt xa tốc độ tăng trưởng GDP toàn cầu. Những yếu tố thúc đẩy tăng trưởng bao gồm vai trò ngày càng lớn của khu vực tư nhân, chi phí giảm và sự đa dạng hóa các dịch vụ không gian.
Các dịch vụ thương mại từ công nghệ vệ tinh, ban đầu chỉ phục vụ chính phủ và truyền thông, nay đã mở rộng sang ứng dụng dân sự, bao gồm: Viễn thám, giám sát môi trường, kết nối internet toàn cầu và thám hiểm Mặt Trăng. Sự tham gia của khu vực tư nhân, như Amazon hay SpaceX, đang thay đổi bộ mặt ngành, mở ra cơ hội kinh doanh và nghiên cứu vượt ra ngoài phạm vi của các cơ quan vũ trụ quốc gia như: NASA hay JAXA.
Trong khi đó, Trung Quốc duy trì kiểm soát Nhà nước đối với ngành công nghiệp không gian, đối lập với mô hình hợp tác công – tư của Nhật Bản, khiến sự cạnh tranh công nghệ giữa các nền kinh tế lớn trở nên quyết liệt hơn.
Ngành công nghiệp vũ trụ Nhật Bản dưới thời Thủ tướng Takaichi đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, với tham vọng trở thành trung tâm vũ trụ châu Á, vừa thúc đẩy kinh tế, vừa nâng cao năng lực quốc phòng và hợp tác quốc tế.
Các chuyên gia nhận định, những năm tới sẽ là thời điểm quyết định, liệu các chính sách chiến lược, sự tham gia của khu vực tư nhân và hợp tác quốc tế có giúp Nhật Bản biến tham vọng vũ trụ thành kết quả thực tiễn trên mặt đất hay không.
Ngày 28/10 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi thăm tàu sân bay USS George Washington tại căn cứ hải quân Mỹ phía Nam Tokyo, cam kết thắt chặt hợp tác an ninh và tăng ngân sách quốc phòng. Tại sự kiện, Tổng thống Trump nhấn mạnh, liên minh Mỹ - Nhật là một trong những mối quan hệ quốc tế đáng trân trọng nhất, đồng thời phê duyệt “lô tên lửa” đầu tiên cho máy bay chiến đấu F-35 của Nhật Bản.
Bà Takaichi cũng khẳng định, Nhật Bản sẽ củng cố năng lực phòng thủ và đóng góp tích cực hơn cho hòa bình, ổn định khu vực. Hiện Nhật Bản chi trả cho Mỹ trung bình 1,4 tỷ USD/năm để duy trì căn cứ quân sự, hiệu lực đến tháng 3/2027, với các cuộc đàm phán mới dự kiến vào năm tới.
Trong cùng ngày, hai nước ký thỏa thuận khung nhằm đảm bảo nguồn cung đất hiếm và các khoáng sản quan trọng thông qua khai thác và chế biến, sử dụng các công cụ chính sách kinh tế và hợp tác đầu tư để thúc đẩy phát triển thị trường đa dạng, linh hoạt, công bằng.
Thỏa thuận này nằm trong chiến lược dài hạn, khi cả Mỹ và Nhật Bản đều tìm cách củng cố chuỗi cung ứng các khoáng sản quan trọng cho công nghệ cao và ngành quốc phòng.
Ngành công nghiệp vũ trụ Nhật Bản dưới thời Thủ tướng Takaichi đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, với tham vọng trở thành trung tâm vũ trụ châu Á, vừa thúc đẩy kinh tế, vừa nâng cao năng lực quốc phòng và hợp tác quốc tế. Các chuyên gia nhận định, những năm tới sẽ là thời điểm quyết định, liệu các chính sách chiến lược, sự tham gia của khu vực tư nhân và hợp tác quốc tế có giúp Nhật Bản biến tham vọng vũ trụ thành kết quả thực tiễn trên mặt đất hay không.
