True{ }
Cơ trưởng Nguyễn Ly Hương, người phụ nữ giữ thăng bằng giữa áp lực nghề bay và cảm xúc làm mẹ là minh chứng rằng bầu trời không có giới tính, chỉ có bản lĩnh và đam mê.
Bắt đầu một chuyến bay, trong khoang lái chiếc Boeing 787-9 Dreamliner, cơ trưởng Nguyễn Ly Hương chỉnh lại headset, nhìn vào bảng điều khiển trước mặt - hàng trăm công tắc, đèn báo, màn hình nhấp nháy.
Giọng nói của chị vang lên trong intercom: “Tiếp viên, chuẩn bị cho cất cánh”.
Tiếng động cơ gầm nhẹ, chiếc máy bay từ từ lăn bánh, chuyến đi dài hàng nghìn kilomet trên bầu trời châu Á do người phụ nữ Việt Nam điều hành bắt đầu.
Nguyễn Ly Hương là một trong số ít cơ trưởng nữ của Vietnam Airlines. Hơn mười năm cầm lái, chị đã bay qua hàng trăm nghìn kilômét, qua mọi điều kiện thời tiết, từ những đường bay Đông Bắc Á phủ băng tuyết đến những điểm đến nhiệt đới nồng ẩm.
Chị chia sẻ: “Khi máy bay rời đường băng, cảm giác như cả thế giới thu nhỏ lại trong tầm kiểm soát của mình nhưng cũng là lúc bạn không được phép sai dù chỉ một giây”.
Trong thế giới tưởng chừng rực rỡ ánh hào quang của nghề phi công, sự thật lại khắc nghiệt và tỉ mỉ đến từng chi tiết. Một sai lệch nhỏ trong khâu chuẩn bị có thể dẫn đến hàng loạt tình huống dây chuyền phức tạp. Với cơ trưởng, người chịu trách nhiệm cao nhất trên chuyến bay mọi quyết định đều mang tính sống còn.
Trước mỗi chuyến bay, Hương cùng phi hành đoàn phải tham gia briefing kéo dài gần một giờ như cập nhật điều kiện khí tượng, đường bay, tình hình không lưu, khả năng bão hoặc sét, tình huống khẩn cấp… Công việc tưởng như máy móc ấy lại đòi hỏi sự tỉnh táo tuyệt đối.
“Khi bạn bước vào buồng lái, mọi thứ bên ngoài phải được để lại sau cánh cửa. Ở đó chỉ có kỷ luật, quy trình và sự bình tĩnh,” chị chia sẻ.
Thế nhưng, phía sau vẻ bình thản ấy là những đêm thức trắng vì lệch múi giờ, là nỗi lo thường trực mỗi khi thời tiết bất ngờ chuyển xấu, hay đôi khi chỉ là khoảnh khắc nhớ con giữa những chuyến bay dài xuyên lục địa.
Công việc dù khô khan lại chứa đầy những khoảnh khắc nhân văn. “Có lần tôi hạ cánh xuống Tokyo trong bão tuyết, phi hành đoàn ai nấy đều mệt rã rời. Nhưng khi hành khách bước ra an toàn, họ cúi đầu cảm ơn lúc đó tôi biết, tất cả nỗ lực đều xứng đáng”.
Trong buồng lái hiện đại của Boeing 787, mọi thứ được tự động hóa cao, nhưng vai trò con người vẫn là trung tâm. “Máy móc có thể giúp ta bay ổn định, nhưng chỉ con người mới biết cách ra quyết định đúng khi mọi thứ trở nên bất thường”, Hương nói.
Chị kể, những tình huống bất ngờ như chim va vào động cơ, tín hiệu radar nhiễu, hoặc áp suất cabin giảm là lúc bản lĩnh nghề bay được thử thách. “Bạn không có quyền hoảng loạn. Phải bình tĩnh, đánh giá, và ra quyết định nhanh hơn suy nghĩ.”
Với Hương, mỗi chuyến bay là một bài kiểm tra không chỉ về kỹ năng mà còn về tâm lý.
Trong thế giới hàng không vốn bị mặc định là “nam giới thống trị”, sự xuất hiện của những cơ trưởng nữ như Nguyễn Ly Hương mang một ý nghĩa vượt ra ngoài chuyên môn. Từ những ngày đầu vào nghề, chị phải nỗ lực gấp đôi để chứng minh năng lực không phải với ai khác, mà với chính bản thân. “Tôi từng nghe nhiều câu nói như ‘phụ nữ bay đường dài sẽ yếu’, ‘bay đêm nguy hiểm lắm’… Nhưng mỗi lần khởi động động cơ, tôi biết mình đang viết lại những giới hạn đó.”
Đằng sau sự mạnh mẽ, chị vẫn là một người mẹ, người phụ nữ của gia đình. Có những chuyến bay trùng sinh nhật con, Hương chỉ kịp gọi video từ khoang nghỉ trước khi chuyển sang phiên trực.
Không có chỗ cho sai sót, đó là quy luật tuyệt đối trong nghề bay. Từ lúc cất cánh đến khi hạ cánh, mọi thao tác, lời nói, quy trình đều được ghi lại và giám sát. “Ngay cả khi bạn hắt hơi trong buồng lái, cũng có thể bị phân tích xem có ảnh hưởng gì đến thao tác không”, chị nói nửa đùa nửa thật.
Áp lực ấy được cân bằng bằng tinh thần đồng đội. Trong mỗi chuyến bay, cơ trưởng và cơ phó như hai nhạc công chơi bản nhạc duy nhất phải ăn khớp, hiểu ý, không có chỗ cho cái tôi. Với Hương, đó chính là “nghệ thuật của sự tin tưởng”.
Sau hơn một thập kỷ gắn bó với bầu trời, Hương không còn đếm nổi số lần bình minh mình nhìn thấy ở độ cao 10.000 mét. Mỗi lần ánh nắng rọi qua cửa sổ cockpit, chị lại nhớ đến ngày đầu tiên cất cánh, cảm giác vừa sợ hãi vừa tự hào. “Bầu trời không bao giờ giống nhau và đó là điều khiến tôi yêu nghề này. Mỗi chuyến bay là một câu chuyện khác, một thử thách khác, và một cơ hội để mình tốt hơn.”
Giờ đây, với vị thế là cơ trưởng của hãng hàng không quốc gia, Nguyễn Ly Hương trở thành hình ảnh đại diện cho thế hệ phi công nữ Việt Nam như bản lĩnh, tinh tế, kiên định và nhân hậu
Không chỉ là người điều khiển con chim sắt khổng lồ, chị còn là biểu tượng của niềm tin rằng người Việt, đặc biệt là phụ nữ Việt, có thể làm chủ cả những vùng trời tưởng chừng chỉ dành cho nam giới.
Giữa bầu trời xanh thẳm, nơi mọi ranh giới trở nên mong manh, nữ cơ trưởng Nguyễn Ly Hương không chỉ giữ thăng bằng cho chiếc máy bay, mà còn cho chính mình giữa trách nhiệm và cảm xúc, giữa lý trí và đam mê. Với chị, mỗi lần cất cánh là một lời nhắc: “Chúng ta không bay để vượt qua người khác, mà để vượt qua nỗi sợ trong chính mình.”
Cơ trưởng Nguyễn Ly Hương:
1/2007: Bắt đầu huấn luyện phi công cơ bản tại trường ESMA ở Pháp
8/2008: Huấn luyện chuyển loại máy bay ATR72 tại Trung tâm ATR ở Toulouse, Pháp.
10/2008: Cơ phó máy bay ATR72 của Vietnam Airlines
11/2011-3/2013: Nghỉ giãn cách sinh em bé
10/2014: Cơ trưởng máy bay ATR72
10/2018: Cơ trưởng máy bay Airbus 321
12/2021: Cơ trưởng máy bay Airbus 350