Gửi bình luận
Mỹ đang tìm mọi cách biến ô tô bay thành hiện thực trong kỷ nguyên giao thông hàng không đô thị.
Ngày 9/11, ông Marty Flynn, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ tại bang Pennsylvania, Mỹ, tái trình dự luật hợp pháp hóa ô tô bay. Theo NY Post, đây là lần thứ hai ông "thử vận may" sau khi dự luật tương tự thất bại trong kỳ họp năm trước của đại hội đồng bang.
Trong bản ghi nhớ, ông Flynn thẳng thắn thừa nhận ngành “ô tô có thể bay” còn lâu mới hoàn thiện, nhưng khẳng định bang cần sớm ban hành quy định để “đón đầu công nghệ”. Ông cho biết đang tìm kiếm những người đồng bảo trợ nhiệt tình để giúp Pennsylvania trở thành "một trong những tiểu bang đầu tiên giới thiệu công nghệ mang tính cách mạng này".
Thượng nghị sĩ mô tả “giao thông hàng không đô thị tiên tiến” là một lĩnh vực phát triển nhanh chóng, có thể thay đổi cách con người di chuyển, cứu hộ, vận chuyển hàng hóa và tiếp cận dịch vụ thiết yếu ở cả đô thị lẫn nông thôn.
"Điều quan trọng là phải sớm thiết lập các quy định quan trọng để đảm bảo ô tô bay được tích hợp an toàn vào hệ thống giao thông hiện có mà không gây gián đoạn hoặc nguy hiểm cho an toàn", ông Flynn nói.
Dù nỗ lực của ông chỉ thu hút được hai đồng bảo trợ, dự luật ấy lại phản ánh nỗ lực thúc đẩy ô tô bay cất cánh tại Mỹ. Các bang như Florida, Minnesota hay New Hampshire cũng bắt đầu thông qua luật công nhận ô tô bay là hợp pháp, nước Mỹ dường như đang bước vào giai đoạn đầu của một “cuộc đua trên bầu trời”.
Từ lâu, hình ảnh ô tô bay đã là biểu tượng tương lai trong trí tưởng tượng của nhân loại. Giờ đây, con người đang tiến gần đến giấc mơ ấy hơn bao giờ hết.
Tại Mỹ, công ty Alef Aeronautics được hậu thuẫn bởi SpaceX, là một trong những hãng tiên phong. Năm 2023, Alef nhận được chứng nhận bay thử nghiệm đặc biệt từ Cục Hàng không Liên bang (FAA), lần đầu tiên cho một phương tiện "hai trong một", vừa có thể vừa chạy trên đường bộ, vừa bay trên không như eVTOL (phương tiện cất - hạ cánh thẳng đứng bằng điện).
Xe sử dụng tám động cơ điện và hệ thống cánh quạt phân tán để đảm bảo an toàn khi bay, thân làm bằng vật liệu composite siêu nhẹ. Khi chuyển sang chế độ bay, phần thân xe xoay theo phương đứng, biến chính cấu trúc thân thành cánh nâng khí động học.
Model A có tầm bay khoảng 177 km và tầm di chuyển đường bộ khoảng 322 km. Trên mặt đất, xe đạt tốc độ tối đa chỉ hơn 50 km/h và đạt hơn 170 km/h khi bay trên không. Phương tiện này được phân loại xe điện nhẹ, đủ nhỏ để đỗ trong garage tiêu chuẩn.
Alef Aeronautics cho biết phương tiện được trang bị hệ thống tránh va chạm tự động và dù khẩn cấp toàn thân, hướng tới mục tiêu phục vụ các chuyến đi ngắn trong đô thị, nơi người dùng có thể “bay qua tắc đường” thay vì phải chờ đợi dưới mặt đất.
Model A có giá khoảng 299.000 USD và đã đạt hơn 2.850 đơn đặt hàng trước tính đến đầu năm 2024.
Công ty Doroni Aerospace ở Florida cũng đang phát triển eVTOL hai chỗ ngồi, dự kiến thương mại hóa vào 2026. Trong khi đó, hãng Samson Sky thử nghiệm mẫu Switchblade có thể gập cánh để di chuyển như ô tô thể thao.
Theo Newsweek, những chiếc xe bay cá nhân có thể trở thành “biểu tượng xa xỉ mới”, thay thế cho siêu xe trong tương lai gần.
Các video thử nghiệm của Alef hay Doroni nhanh chóng lan truyền, thu hút hàng triệu lượt xem, không chỉ vì sự mới lạ, mà còn vì chúng khơi dậy niềm tin rằng một điều viễn tưởng đang dần được hiện thực hóa.
Khi công nghệ tiến nhanh, chính trị Mỹ cũng bắt đầu “rục rịch cất cánh”. Không chỉ ở Pennsylvania, nhiều bang khác đã đi trước với khung pháp lý mới.
New Hampshire là bang đầu tiên ở Mỹ thông qua đạo luật Jetsons Law vào năm 2020, cho phép loại phương tiện “roadable aircraft” (vừa chạy đường bộ, vừa bay) có thể đăng ký như xe cơ giới, sử dụng số đuôi máy bay (tail number) thay cho biển số thông thường, và khi hoạt động trên đường bộ phải tuân thủ luật giao thông như ô tô. Tuy nhiên, việc cất hạ cánh trên đường công cộng bị cấm, trừ trường hợp khẩn cấp.
Minnesota trở thành bang thứ hai vào năm 2024 khi thông qua đạo luật tương tự, định nghĩa rõ cách đăng ký, quản lý và giới hạn vận hành của ô tô bay.
Trong khi đó, bang Florida kế hoạch triển khai phương tiện bay dân dụng trước cuối năm 2026.
Ở cấp liên bang, năm 2025, một lệnh hành pháp được chính phủ phê duyệt nhằm thiết lập chương trình thí điểm quốc gia cho eVTOL, yêu cầu Bộ Giao thông mời các tổ chức tham gia thử nghiệm trong vòng 90 ngày và chọn ít nhất 5 dự án để triển khai. Đây là lần đầu tiên chính phủ Mỹ coi ô tô bay như một phần trong chiến lược giao thông quốc gia.
Bộ trưởng Giao thông Sean Duffy gọi đây là “cuộc cách mạng công nghệ tiếp theo trong ngành hàng không”, nhấn mạnh Mỹ cần dẫn đầu để củng cố vị thế quốc gia sáng tạo.
Cơ quan liên bang như FAA cũng đang xây dựng bộ tiêu chuẩn kép cho phương tiện bay lưu thông trên đường bộ. Các nhà sản xuất như Samson Sky cho biết FAA và các bang đang hợp tác để “đơn giản hóa quy trình đăng ký” và “đảm bảo roadable aircraft có thể hoạt động hợp pháp ở cả 50 bang.
Những bước đi này cho thấy Mỹ đang chuyển từ “chứng nhận thử nghiệm” sang giai đoạn tiền thương mại hóa, nơi các bang và liên bang phải phối hợp để đảm bảo an toàn, luật lệ và cơ sở hạ tầng sẵn sàng.
Giấc mơ ô tô bay ở Mỹ vẫn vấp phải vô vàn trở ngại , từ kỹ thuật đến xã hội.
Về công nghệ, các hãng phải giải bài toán dung lượng pin, trọng lượng, tiếng ồn và khả năng vận hành an toàn trong môi trường đô thị. Phần lớn mẫu eVTOL hiện nay chỉ bay được khoảng 50 - 100 km, thời gian sạc kéo dài và vẫn phải có phi công điều khiển. Dù công nghệ tự hành đang phát triển, việc cho phép một “xe bay tự lái” giữa trung tâm Los Angeles vẫn còn xa vời.
Ở khía cạnh hạ tầng, nước Mỹ hiện còn thiếu hệ thống “vertiport” (điểm cất - hạ cánh đô thị) hay hành lang bay thấp chưa được quy hoạch rõ ràng. Science News nhận định: “Công nghệ đã sẵn sàng về nguyên mẫu, nhưng pháp luật, quy hoạch và tâm lý xã hội vẫn đi sau ít nhất một thập kỷ”.
Về kinh tế, mức giá hàng trăm nghìn USD khiến ô tô bay là món đồ xa xỉ, phục vụ cho tầng lớp giàu có hơn là phương tiện phổ thông.
Dù còn vướng nhiều rào cản kỹ thuật, pháp lý và chi phí, nước Mỹ vẫn đang từng bước định hình một ngành công nghiệp mới. Những dự luật, chương trình thí điểm và các mẫu thử đang giúp ô tô bay bước ra khỏi các bộ phim viễn tưởng để tiến gần hơn với thực tại.
