Gửi bình luận
Hệ thống đường cất hạ cánh, đường lăn của nhiều cảng hàng không sau nhiều năm đưa vào khai thác đã bắt đầu hư hỏng, ảnh hưởng đến khai thác và có nguy cơ uy hiếp an toàn hoạt động bay.
Tuy vậy, việc sửa chữa chỉ được thực hiện nhỏ giọt, hoặc chỉ sửa chữa nhỏ giọt, không triệt để, trong khi quá trình từ phê duyệt dự án đến thi công cũng kéo dài.
Sau 5 năm triển khai thực hiện đề án giao Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV) quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng không (KCHTHK) do Nhà nước đầu tư, nhiều kết quả bước đầu đã được ghi nhận.
Từ năm 2021 đến nay, ACV đã nộp vào ngân sách Nhà nước tổng cộng hơn 3.710 tỷ đồng từ nguồn thu từ khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng không.
Đối với công tác sửa chữa, trong giai đoạn 2021 - 2025, ACV đã triển khai hơn 350 hạng mục bảo trì, sửa chữa định kỳ, tập trung chủ yếu tại các cảng hàng không trọng điểm như: Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Vinh và Liên Khương. Tuy vậy, tiến độ thực hiện vẫn chậm so với kế hoạch và yêu cầu phát triển của ngành hàng không
Ông Trần Anh Vũ, Phó Tổng giám đốc ACV cho biết, hiện nay, tại một số Cảng có đường cất hạ cánh (CHC), đường lăn có kết cấu bê tông nhựa đã hết niên hạn sử dụng như sân bay Buôn Ma Thuột, Thọ Xuân, Phù Cát..., thường xuyên xuất hiện các hư hỏng như bong bật, rạn nứt... ảnh hưởng đến, an toàn khai thác.
Bên cạnh đó, các hệ thống, thiết bị đảm bảo hoạt động bay cũng đã đưa vào khai thác từ nhiều năm trước, quá niên hạn sử dụng, hiện đang trong tình trạng xuống cấp, thường xuyên hư hỏng.
Trong khi đó, các hệ thống, thiết bị đã sử dụng từ 20 năm trở lên hiện các hãng sản xuất không còn sản xuất vật tư thay thế dẫn đến nhiều khó khăn trong việc sửa chữa, duy trì điều kiện an toàn khai thác phục vụ bay.
Đặc biệt trong mùa mưa bão, hệ thống thiết bị thường xuyên gặp sự cố, gây mất an toàn hoạt động bay. Việc sửa chữa hiện nay cũng chỉ tạm thời xử lý được các hư hỏng bên trên, chưa xử lý triệt để được các hư hỏng bên dưới các lớp kết cấu.
Mặt khác, do phải đảm bảo khai thác không thể đóng cửa đường CHC để cải tạo triệt để, chỉ thực hiện vào ban đêm, đồng thời đưa vào khai thác ngay vào sau khi hoàn thành cũng ảnh hưởng đến việc hình thành cường độ của các lớp kết cấu sữa chữa.
Từ đó dẫn đến tình trạng các vị trí hư hỏng vẫn tiếp tục hư hỏng (đặc biệt tại các khu vực xung yếu dừng chờ cất cánh và quay đầu) làm giảm tuổi thọ công trình và giảm thời gian cần sửa chữa định kỳ từ 5 năm có thê xuống còn khoảng 2 - 3 năm tùy thuộc vào điều kiện khai thác.
Mặc dù ACV đã thường xuyên đôn đốc các Cảng hàng không đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác bảo trì, sửa chữa tài sàn, tuy nhiên tiến độ thực hiện các dự án vẫn chậm so với kế hoạch đề ra.
Nguyên nhân là do thời gian chuẩn bị đầu tư cho các hạng mục sửa chữa tại khu bay còn chậm, quá trình triển khai bảo trì hạ tầng hàng không từ bước phê duyệt danh mục chuẩn bị đầu tư đến khi được Bộ Xây dựng (trước đây là Bộ GTVT) phê duyệt kế hoạch sửa chữa cũng còn mất nhiều thời gian.
Ngoài ra, các chi nhánh Cảng hàng không phải qua nhiều bước tổng hợp, xin ý kiến ACV và Cục HKVN. Việc nghiên cứu, cập nhật quy định pháp luật mới cũng khiến quá trình chuẩn bị đầu tư bị chậm trễ thêm.
Ông Vũ cũng cho biết, nhiều hạng mục sửa chữa tại các sân bay hiện nay gặp khó trong việc tìm nhà thầu. Lý do là quy định yêu cầu chỉ phê duyệt nhà thầu lớn, đủ năng lực đáp ứng thi công các công trình cấp 1 hoặc đặc biệt.
Trong khi đó, các công trình sửa chữa nhỏ tại sân bay không “hấp dẫn” nhà đầu tư lớn, ngược lại, nhà đầu tư tại địa phương thì không đủ năng lực.
Trước tình trạng nêu trên, ACV đề nghị Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ sớm ban hành Nghị định mới quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng không, thay thế Nghị định số 44/2018/NĐ-CP, nhằm tạo cơ sở pháp lý để ACV tiếp tục triển khai đúng quy định.
Sau khi Nghị định mới được ban hành, ACV cũng đề nghị Bộ Xây dựng sớm sửa đổi, bổ sung Thông tư 24/2021/TT-BGTVT về quản lý, bảo trì công trình hàng không, đảm bảo phù hợp với các quy định mới, tạo điều kiện cho công tác bảo trì tài sản hạ tầng được thực hiện thường xuyên, duy trì hoạt động bay an toàn và liên tục.
Đáng chú ý, ACV kiến nghị sớm ban hành bộ tiêu chuẩn và quy trình đánh giá an toàn công trình hàng không, cùng việc công bố danh sách các tổ chức kiểm định đủ điều kiện năng lực thực hiện đánh giá an toàn chuyên ngành.
Đồng thời, cần sớm có quy trình quan trắc công trình, xác định thời gian sử dụng còn lại của đường cất hạ cánh, đường lăn, sân đỗ tàu bay, làm cơ sở để các đơn vị áp dụng thống nhất trong công tác bảo trì, sửa chữa.
Liên quan công tác xử lý tài sản hạ tầng, ACV phản ánh hiện diện tích kho bãi lưu trữ vật tư, thiết bị thu hồi còn hạn hẹp, nhiều tài sản phải quản lý ngoài trời, gây nguy cơ mất an toàn cháy nổ, hư hỏng, giảm giá trị và gây lãng phí. Do đó, ACV đề nghị Bộ Xây dựng và Cục Hàng không Việt Nam chấp thuận phương án thanh lý các tài sản hư hỏng, xuống cấp mà doanh nghiệp đã nhiều lần kiến nghị tại các văn bản báo cáo.
Hiện, ACV đang quản lý, khai thác 21 cảng hàng không trên cả nước. Ngoại trừ một số đường cất hạ cánh, đường lăn tại Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Điện Biên… đã được nâng cấp trong thời gian gần đây, phần lớn hệ thống còn lại đã xuống cấp nghiêm trọng, cần được cải tạo để đáp ứng xu thế khai thác tàu bay hiện đại, tải trọng lớn.
Để đảm bảo an ninh, an toàn và ngày càng nâng cao chất lượng khai thác tại cảng hàng không, ACV đã phối hợp với đơn vị tư vấn rà soát các danh mục công trình cần thiết sớm được đầu tư, nâng cấp tại 12 cảng hàng không có giá trị tổng mức đầu tư từ hơn 8.600 - 13.600 tỷ đồng.
Trong khi ngân sách Nhà nước chưa bố trí được vốn trung hạn để đầu tư, việc sử dụng nguồn thu từ giá dịch vụ cất, hạ cánh cho mục đích này hiện cũng không phù hợp quy định. Doanh nghiệp dù có năng lực tài chính nhưng không được phép đầu tư vì chưa có cơ chế tính tài sản hạ tầng vào vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.
Để tháo gỡ vướng mắc, ACV kiến nghị Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét phương án giao ACV quản lý, sử dụng và khai thác tài sản hạ tầng hàng không theo phương thức tính thành phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, giúp ACV chủ động hơn trong đầu tư cải tạo, nâng cấp và bảo đảm an toàn, chất lượng khai thác lâu dài tại các cảng hàng không trên toàn quốc.
