Mỹ thử nghiệm tên lửa hành trình tầm xa AGM-181A trên B-52

Một chiếc B-52H Stratofortress của Không quân Mỹ gần đây đã được ghi nhận bay trên thung lũng Owens, bang California, với hai vật thể có hình dạng giống tên lửa hành trình treo dưới cánh phải.

Hình ảnh do giới quan sát hàng không ghi lại cho thấy cấu trúc tương đồng với mô hình tên lửa hành trình tầm xa AGM-181A từng được công bố vào giữa năm 2025. Điều này cho thấy chương trình có thể đã bước sang giai đoạn bay thử tích hợp trên nền tảng B-52, trước khi tiến tới triển khai và sản xuất hàng loạt vào cuối thập kỷ này.

AGM-181A do Raytheon phát triển được đánh giá là “mảnh ghép sống còn” trong bộ ba răn đe hạt nhân của Mỹ. Tên lửa sử dụng động cơ tua-bin phản lực cận âm và có tầm bắn đủ xa để cho phép máy bay mang phóng hoạt động ngoài phạm vi phòng không đối phương.

Bên cạnh đó, thiết kế cánh gập, thân thuôn dài và tiết diện phản xạ radar thấp giúp tên lửa nâng cao khả năng xuyên thủng hệ thống phòng thủ hiện đại, vốn ngày càng được các đối thủ chiến lược tăng cường.

Tên lửa AGM-181A được phát triển nhằm thay thế dòng AGM-86B đã phục vụ từ thời Chiến tranh Lạnh. Trong bối cảnh môi trường an ninh quốc tế có nhiều biến động cùng sự cạnh tranh chiến lược ngày càng gia tăng giữa các cường quốc quân sự, việc sở hữu khả năng tấn công hạt nhân tầm xa ngoài khu vực phòng thủ đối phương được cho là yếu tố then chốt trong duy trì thế cân bằng răn đe.

Theo kế hoạch, AGM-181A sẽ được trang bị cho cả B-52H Stratofortress và oanh tạc cơ tàng hình thế hệ mới B-21 Raider. Trong khi B-21 được thiết kế cho nhiệm vụ thâm nhập sâu và tấn công mục tiêu chiến lược nhờ khả năng tàng hình, thì B-52 sẽ đảm nhiệm vai trò phóng tên lửa tầm xa từ ngoài khu vực nguy hiểm. Sự kết hợp này tạo ra thế trận hai lớp, cho phép Không quân Mỹ linh hoạt lựa chọn phương thức điều phối lực lượng tùy theo tình huống.

Cùng thời điểm B-52 mang cấu hình nghi là AGM-181A xuất hiện tại California, một chiếc B-52H khác mang mã hiệu TUFFF72 cũng được ghi nhận bay qua nhiều bang ở miền Nam nước Mỹ. Dù không mang vũ khí, chuyến bay này được nhận định là một phần của chương trình huấn luyện tác chiến chiến lược nhằm duy trì trạng thái sẵn sàng chiến đấu.

Các hoạt động bay như vậy đồng thời mang ý nghĩa răn đe, củng cố thông điệp rằng năng lực tấn công hạt nhân trên không của Mỹ luôn trong tình trạng hoạt động.

Dù ra đời từ giữa thế kỷ XX, B-52H vẫn được xem là một nền tảng ném bom chiến lược hiệu quả. Không quân Mỹ đã và đang tiến hành các chương trình nâng cấp động cơ, hệ thống điện tử và tích hợp vũ khí mới nhằm kéo dài vòng đời khai thác ít nhất đến thập niên 2050. Bên cạnh nhiệm vụ răn đe hạt nhân, B-52 còn có khả năng thực hiện tấn công chiến lược quy mô lớn, phong tỏa đường không, hỗ trợ tác chiến trên biển và tuần tra diện rộng.

Trong Chiến dịch Bão Sa mạc năm 1991, B-52 đảm nhiệm phần đáng kể trong tổng số vũ khí được sử dụng, qua đó khẳng định vai trò quan trọng trong các cuộc xung đột quy mô lớn. Việc tiếp tục tích hợp tên lửa AGM-181A cho thấy, Mỹ đang nỗ lực đảm bảo rằng B-52 vẫn giữ vị trí chiến lược trong lực lượng răn đe hạt nhân kéo dài sang thập niên tới.

Sự xuất hiện công khai của AGM-181A trên khung thân B-52 thể hiện, Mỹ đang từng bước hoàn thiện thế hệ vũ khí hạt nhân chiến lược mới, phù hợp với yêu cầu răn đe linh hoạt trong thời kỳ cạnh tranh chiến lược phức tạp. AGM-181A không chỉ là sự thay thế kỹ thuật đơn thuần, mà còn phản ánh sự chuyển dịch trong tư duy tác chiến từ tiếp cận trực diện sang tấn công tầm xa, khó bị vô hiệu hóa và có khả năng thích ứng cao trước các hệ thống phòng thủ tiên tiến.