Mỹ áp thuế 20%, hàng không Việt có lợi thế cạnh tranh để bứt phá

Ngày 1/8, Nhà Trắng đã đăng Sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump về việc điều chỉnh mức thuế đối ứng cho 69 nước và vùng lãnh thổ. Trong danh sách này có Việt Nam, với mức thuế đối ứng giảm từ 46% còn 20%.

Hàng xuất khẩu trước 5/10 chưa bị áp thuế

Bộ Công thương cho rằng, theo sắc lệnh được chính quyền Mỹ công bố, mức thuế 20% được áp dụng cho Việt Nam sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 7/8, cùng thời gian Mỹ áp thuế cho các nước khác.

Tuy nhiên với hàng hóa đã được xếp lên tàu, đang trên hành trình và được thông quan trước 12:01 sáng ngày 5/10/2025 vẫn được áp dụng mức thuế cũ của Sắc lệnh 14257.

Bộ Công thương khẳng định, đây là kết quả của quá trình đàm phán của hai bên. Theo đó, Việt Nam và Mỹ đã tập trung thảo luận và đạt được nhiều tiến bộ trong các vấn đề như thuế quan, quy tắc xuất xứ, hải quan, nông nghiệp, các biện pháp phi thuế quan, thương mại số, dịch vụ và đầu tư, sở hữu trí tuệ, phát triển bền vững, chuỗi cung ứng, hợp tác thương mại…

Cũng theo Sắc lệnh của Tổng thống Mỹ, mức thuế đối ứng áp lên 69 đối tác thương mại của Mỹ, mức cao nhất áp dụng với Syria là 41%; Anh, Brazil thuộc nhóm thấp nhất là 10%.

Hàng hóa trung chuyển để né thuế nhập khẩu sẽ bị áp 40%. Các nước không được liệt kê trong phụ lục của sắc lệnh và chưa có thỏa thuận thương mại với Mỹ sẽ chịu mức thuế chung là 10%. Mức thuế mới công bố hầu hết bằng hoặc thấp hơn mức cũ.

Ông Đào Trọng Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics (VLA) cho rằng, so với mức thuế 46% mà chính quyền Tổng thống Donald Trump đề xuất ban đầu, mức thuế 20% tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu vào Mỹ.

So với một số nước trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Campuchia, Indonesia, Malaysia, Philippines là 19%, mức thuế 20% cho hàng hóa Việt Nam cũng được cho là "tương đối phù hợp" trong bối cảnh Việt Nam là nước đứng đầu Đông Nam Á về xuất khẩu vào Mỹ và có mức thâm hụt thương mại lớn thứ tư với Mỹ.

Ngoài ra với một số nước Đông Nam Á bị áp thuế ở mức 19%, với Bangladesh là 20%, Ấn Độ là 25%... cũng sẽ đặt ra yêu cầu cho các nhà đầu tư trong việc cân nhắc chuyển dịch khi mức thuế chênh lệch không đáng kể hoặc tương đương. Đồng thời đây cũng được xem là cơ hội để Việt Nam đổi mới các động lực tăng trưởng.

Riêng việc Mỹ áp mức thuế 40% đối với tất hàng hóa các nước được xác định là trung chuyển để trốn thuế được cho là không tạo ra sự khác biệt giữa Việt Nam với các nước.

Về kỳ vọng của ngành logistics sau quyết định về thuế đối ứng của Mỹ, ông Khoa cho rằng, mức thuế suất giảm, sức mua sẽ tăng hơn, doanh nghiệp xuất nhập khẩu sẽ ký được nhiều đơn hàng hơn. Khi đó, doanh nghiệp vận tải mới có cơ hội cùng phát triển.

Doanh nghiệp chờ đợi cơ hội tăng trưởng dịp cuối năm

Ông Đào Đức Vũ – Tổng giám đốc Vietravel Airlines cũng cho rằng, sẽ còn cần thêm thời gian để đánh giá chính xác các tác động của chính sách thuế quan mà Mỹ và Việt Nam vừa đạt được.

Tuy nhiên, ông Vũ khẳng định rằng, với việc tách bạch mức thuế đối ứng đối với hàng hóa có xuất xứ từ Việt Nam và hàng trung chuyển sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa sản xuất trong nước khi xuất khẩu vào Mỹ.

Theo ông Vũ, trong bối cảnh ngành hàng không Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển lĩnh vực air cargo, sự phát triển của thương mại điện tử sẽ là một “đòn bẩy”, tạo sức bật cho ngành.

Trong khi đó, một số chuyên gia cũng tin tưởng, vận tải hàng không sẽ là phương thức ưu tiên cho các mặt hàng có giá trị cao, cần giao nhanh, đặc biệt trong giai đoạn quý III–IV/2025 khi nhu cầu tiêu dùng Mỹ bước vào mùa cao điểm.

Tuy vậy, Việt Nam hiện chưa có hãng vận tải hàng hóa chuyên biệt thuần túy (freighter airline). Việc nhu cầu vận tải hàng hóa tăng mạnh sang Mỹ có thể là động lực để các hãng cân nhắc đầu tư vào tàu bay chở hàng riêng biệt, đặc biệt là dòng thân rộng như Boeing 777F hoặc Airbus A330F.

Ngoài ra, các hãng logistics trong nước cũng có thể tận dụng thời điểm này để liên kết với các đối tác Mỹ nhằm thiết lập mạng vận chuyển xuyên Thái Bình Dương ổn định.

Ông Trần Như Tùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), Chủ tịch HĐQT Công ty CP Dệt may - Đầu tư - Thương mại Thành Công, cũng cho biết, mức thuế 20% mà Mỹ áp dụng không gây tác động lớn đối với hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam.

Tuy nhiên, hiện các quy định về hàng "transit" (hàng quá cảnh), cũng như việc nhập vải từ Trung Quốc về Việt Nam vẫn còn chung chung, chưa cụ thể.

Do đó, doanh nghiệp vẫn đang đợi thêm thông tin về những trường hợp nào được tính là hàng sản xuất tại Việt Nam, hàng “nội địa hóa” hay mặt hàng nào được xác định là trung chuyển.

Theo ông Tùng, hoạt động xuất khẩu hàng dệt may sang Mỹ có phần chậm lại trong quý III do các nhà nhập khẩu đẩy mạnh mua hàng trong quý II, cũng là thời gian gia hạn mức thuế cũ.

Dự báo từ quý IV, khi thuế suất được xác định rõ ràng, sức mua sẽ cải thiện, các nhà kinh doanh Mỹ sẽ đặt mua quần áo mùa đông, Giáng sinh và năm mới. Khi đó, lượng hàng xuất khẩu tăng kéo theo sự tăng trưởng của hoạt động logistics.