Một năm thảm kịch Jeju Air, Hàn Quốc tính mở điều tra độc lập

Gần một năm trôi qua kể từ thảm kịch hàng không nghiêm trọng liên quan đến hãng Jeju Air (Hàn Quốc) khiến 179 người thiệt mạng, nhưng cuộc điều tra nguyên nhân vụ việc vẫn chưa đi đến hồi kết và đứng trước nguy cơ không thể công bố báo cáo cuối cùng đúng hạn theo quy định.

Sự chậm trễ kéo dài đang làm dấy lên làn sóng phẫn nộ và thất vọng trong cộng đồng thân nhân các nạn nhân - những người suốt một năm qua không ngừng chờ đợi một lời giải thích rõ ràng, minh bạch về nguyên nhân dẫn đến thảm họa.

Ngày 29/12/2024, chiếc Boeing 737-800 của Jeju Air gặp sự cố nghiêm trọng khi thực hiện hạ cánh khẩn cấp bằng bụng xuống sân bay Muan. Máy bay trượt dài khỏi đường băng, va vào một bờ đê bê tông nằm phía ngoài và nhanh chóng bốc cháy dữ dội. Trong tổng số 181 người có mặt trên chuyến bay, chỉ có hai người sống sót.

Báo cáo sơ bộ công bố vào tháng 1/2025 cho biết cả hai động cơ của máy bay đều bị chim va phải ngay trước khi hạ cánh. Đến tháng 7 cùng năm, các nhà điều tra tiết lộ thêm rằng phi công đã tắt nhầm động cơ ít bị hư hỏng hơn sau sự cố. Tuy nhiên, thông tin nhạy cảm này không được công bố rộng rãi do vấp phải sự phản đối gay gắt từ phía gia đình các nạn nhân.

Nhiều thân nhân cho rằng ban điều tra đang có xu hướng quy trách nhiệm cho phi công, trong khi chưa xem xét đầy đủ các yếu tố mang tính hệ thống. Một trong những điểm gây tranh cãi lớn nhất là bờ đê bê tông nằm ngoài điểm cuối đường băng – cấu trúc được cho là đã khiến hậu quả của vụ tai nạn trở nên thảm khốc hơn rất nhiều.

Tuần này, Cơ quan chống tham nhũng Hàn Quốc cũng lên tiếng, chỉ ra rằng bờ đê bê tông tại sân bay Muan không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn trong nước và quốc tế. Theo quy định, những công trình như vậy cần được thiết kế theo dạng “dễ gãy” nhằm giảm thiểu thiệt hại khi máy bay va chạm, thay vì trở thành vật cản cứng gây nguy hiểm chết người.

Trong nỗi đau chưa nguôi, bà Ryu Kum-Ji, 42 tuổi - người mất cả cha lẫn mẹ trong vụ tai nạn, bày tỏ sự hoài nghi ngày càng lớn: “Cảm giác là những nghi vấn cứ chồng chất lên nhau. Một năm đã trôi qua, nhưng thay vì có câu trả lời, chúng tôi chỉ thấy sự thất vọng ngày một lớn hơn”.

Bà Ryu cũng đặt nghi vấn về vai trò giám sát của Bộ Giao thông vận tải Hàn Quốc – cơ quan quản lý ban điều tra – cho rằng những thiếu sót trong công tác quản lý có thể là một trong các nguyên nhân gián tiếp dẫn đến thảm kịch. Trước áp lực ngày càng gia tăng, Thứ trưởng thứ hai của bộ này thừa nhận: “Chúng tôi nghiêm túc tiếp nhận những lo ngại của các gia đình nạn nhân rằng nỗ lực của Chính phủ trong việc làm sáng tỏ sự thật là chưa đủ. Chính phủ sẽ đứng về phía các gia đình và tiến hành xem xét kỹ lưỡng hơn”.

Trong bối cảnh niềm tin vào cuộc điều tra hiện tại suy giảm, Quốc hội Hàn Quốc dự kiến sẽ khởi động một cuộc điều tra độc lập vào thứ Ba tới. Các nghị sĩ đã đề xuất thay thế thành phần ban điều tra, đồng thời chuyển quyền giám sát từ Bộ Giao thông vận tải sang Văn phòng Thủ tướng, với mục tiêu tăng cường tính độc lập, khách quan và khôi phục niềm tin của công chúng vào quá trình làm rõ nguyên nhân thảm họa hàng không này.