Gửi bình luận
Với tốc độ bay gấp đôi vận tốc âm thanh và khả năng vận hành thân thiện với môi trường, Boom Overture có thể mở ra cánh cửa đưa ngành hàng không siêu thanh trở lại rộng rãi.
Gần 22 năm sau khi Concorde nghỉ hưu, chương tiếp theo của hàng không siêu thanh lại một lần nữa được nhen nhóm. “Mồi lửa” lần này là Boom Overture, một mẫu máy bay phản lực thương mại tốc độ cao do công ty Boom Supersonic (Mỹ) phát triển.
Hoạt động từ các trung tâm hàng không lớn như New York (JFK) và London (LHR), Overture có khả năng bay gần gấp đôi vận tốc âm thanh, đồng thời sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) để giảm thiểu tác động môi trường.
Máy bay siêu thanh thế hệ mới
Boom Supersonic được thành lập năm 2014 bởi doanh nhân công nghệ Blake Scholl, đặt trụ sở tại Denver, bang Colorado. Mục tiêu của công ty là rút ngắn thời gian bay xuyên đại dương xuống còn một nửa so với bay thương mại thông thường.
Mẫu máy bay chủ lực đầu tiên của hãng là Overture được thiết kế phục vụ các đường bay quốc tế như New York - London hay Tokyo - Seattle, với vận tốc tối đa Mach 1.7 (gần 2.100 km/h), tầm bay 4.250 hải lý và sức chứa 60-80 hành khách ở phân khúc hạng sang.
Overture sử dụng động cơ Symphony - một loại động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt (turbofan) đang trong quá trình phát triển hướng tới tính hiệu quả, thân thiện với môi trường và trải nghiệm hành khách cao cấp.
Sứ mệnh mà Boom đặt ra cho họ là không chỉ là đạt được tốc độ nhanh giúp rút ngắn thời gian bay, mà còn xây dựng một mô hình hàng không siêu thanh khả thi và có thể mở rộng trên quy mô thương mại.
Tiền đề từ XB-1 – máy bay thử nghiệm thu nhỏ
Boom Supersonic đã huy động được hơn 600 triệu USD cùng một khoản tài trợ chiến lược từ Không quân Mỹ.
Công ty đang theo đuổi lộ trình bài bản với XB-1 – nguyên mẫu máy bay thu nhỏ (tỷ lệ 1/3) đã bay siêu thanh thành công lần đầu vào ngày 28/1/2025 tại sân bay không gian Mojave (California).
XB-1 đã thực hiện hơn 12 chuyến bay thử nghiệm, cung cấp dữ liệu khí động học và hiệu suất quan trọng cho quá trình phát triển Overture.
NASA cũng hỗ trợ chương trình với các công nghệ ghi hình xung kích sóng (Schlieren) và nghiên cứu trạng thái bay tránh tiếng nổ siêu thanh (Mach Cutoff), giúp giảm thiểu tiếng nổ siêu thanh lan tới mặt đất và nhờ đó đạt chuẩn vận hành tại sân bay quốc tế lớn.
Công nghệ tiên tiến hỗ trợ bay siêu thanh
Overture tích hợp nhiều công nghệ hàng không hiện đại như thiết kế cánh độc đáo, thân máy bằng vật liệu tổng hợp carbon tiên tiến, cùng 4 động cơ Symphony turbofan do Boom phối hợp với Florida Turbine Technologies, StandardAero và GE Additive phát triển.
Các động cơ này cung cấp lực đẩy lên tới 35.000 pound, không cần sử dụng buồng đốt phụ (afterburners), và có khả năng hoạt động với 100% nhiên liệu hàng không bền vững (SAF).
Theo công bố từ Boom, Overture sẽ bay hành trình ở vận tốc Mach 1.3 và có thể đạt Mach 1.7. bay
Bên cạnh hệ thống điều khiển bay và điện tử hàng không hiện đại, Overture còn tích hợp camera tiên tiến hỗ trợ quan sát trong quá trình cất/hạ cánh - thay thế hệ thống mũi gập cơ học lỗi thời của Concorde.
Đơn đặt hàng từ các hãng bay lớn
Boom Overture hiện đã nhận được đơn đặt hàng chính thức từ nhiều hãng hàng không quốc tế. American Airlines đặt mua 20 chiếc, kèm tùy chọn mua thêm 40 chiếc.
United Airlines đặt mua 15 chiếc, tùy chọn thêm 35. Japan Airlines cũng đã ký thỏa thuận đặt trước 20 chiếc, dự kiến khai thác các đường bay như Tokyo - Seattle hoặc Tokyo - Singapore.
Các tuyến tiềm năng khác bao gồm New York - London, New York - Los Angeles (United Airlines) hoặc Miami - Barcelona và New York - Paris (American Airlines).
Boom Supersonic cũng bắt tay với tập đoàn quốc phòng Northrop Grumman để nghiên cứu phiên bản quân sự của Overture.
Trong khi đó, các đối tác cung ứng lớn như Collins Aerospace, Honeywell và Safran Landing Systems đảm nhận chuỗi cung ứng chiến lược cho dự án.
Thách thức và tương lai của hàng không siêu thanh
Dù nhận được nhiều kỳ vọng từ cộng đồng hàng không toàn cầu, Boom vẫn đối mặt với những nghi ngại xoay quanh giấy phép chứng nhận, tiến độ công nghệ và đặc biệt là bài toán tài chính lâu dài.
Một trong những rào cản lớn với Boom là phát triển động cơ mà không có sự tham gia của các nhà sản xuất truyền thống (OEM), cùng việc tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về tiếng nổ siêu thanh.
Dẫu vậy, sự minh bạch và tiến độ thử nghiệm ổn định của Boom đã góp phần khơi dậy làn sóng quan tâm mới đến với hàng không siêu thanh.
Kế hoạch vận hành thương mại
Boom dự kiến thử nghiệm động cơ Symphony vào năm 2026, tiếp theo là các chuyến bay thử Overture vào năm 2027. Nếu tiến trình thuận lợi, máy bay có thể bắt đầu khai thác thương mại vào năm 2030.
Việc đạt chứng nhận từ các cơ quan hàng không như FAA (Mỹ) và EASA (châu Âu) sẽ mang tính quyết định cho thành công của dự án.
Trong khi đó, các đối thủ như NASA và Lockheed Martin cũng đang phát triển mẫu máy bay siêu thanh có độ ồn thấp, phản ánh sự trở lại của kỷ nguyên tốc độ trong ngành hàng không thế giới.
Máy bay siêu thanh, hay còn gọi là máy bay bay nhanh hơn âm thanh, là loại máy bay có khả năng đạt tốc độ vượt qua Mach 1 - tức nhanh hơn vận tốc âm thanh - ít nhất trong một số giai đoạn của hành trình bay thông thường.
Hiện nay, phần lớn máy bay siêu thanh thuộc về lĩnh vực quân sự hoặc được sử dụng cho mục đích thử nghiệm. Phần lớn trong số này - chẳng hạn các tiêm kích - chỉ được thiết kế để đạt tốc độ siêu thanh trong những tình huống bay cụ thể.
Tuy nhiên, vẫn có một số ít ngoại lệ, như máy bay trinh sát quân sự SR-71 Blackbird hay máy bay chở khách Concorde, được chế tạo để bay hành trình ổn định ở tốc độ cao hơn âm thanh.
