Gửi bình luận
Nhóm kỹ sư trẻ ở Dubai giới thiệu dự án Rebirth, hệ thống túi khí khổng lồ bọc quanh máy bay, mở ra hướng tiếp cận mới trong cuộc đua công nghệ an toàn hàng không toàn cầu.
Ba tháng sau vụ rơi máy bay thảm khốc của Air India khiến 260 người thiệt mạng, một nhóm kỹ sư trẻ tại Dubai đã công bố sáng kiến có thể làm thay đổi chuẩn mực an toàn hàng không toàn cầu.
Sáng kiến mang tên Rebirth (Tái sinh) được phát triển tại Viện Công nghệ và Khoa học Birla (BITS Pilani). Khác với những hệ thống hiện nay chỉ tập trung ngăn ngừa tai nạn, Rebirth hướng đến một mục tiêu táo bạo hơn là tạo cơ hội sống sót cho hành khách ngay cả khi mọi biện pháp khác đều thất bại.
Cảm hứng cho Rebirth đến từ cơ chế túi khí trên ôtô. Nhóm nghiên cứu đã thiết kế một hệ thống túi khí khổng lồ bao bọc toàn thân máy bay. Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đóng vai trò “người gác cửa”, liên tục giám sát độ cao, tốc độ, tình trạng động cơ và hướng bay.
Khi máy bay rơi xuống độ cao khoảng 900 m, hệ thống sẽ tự động kích hoạt, bung túi khí chỉ trong vòng chưa đầy hai giây, tạo thành một “kén bảo vệ” giúp giảm lực va chạm và hạn chế nguy cơ cháy nổ.
“Khi chứng kiến thảm kịch Air India, chúng tôi nhận ra ngành hàng không vẫn thiếu một giải pháp ‘cơ hội sống sót cuối cùng’ cho hành khác” hai kỹ sư sáng chế Eshel Wasim và Dharsan Srinivasan chia sẻ.
Ngoài túi khí, Rebirth còn kết hợp cơ chế lực đẩy ngược từ động cơ và một lớp chất lỏng đặc biệt trong khoang để hấp thụ va chạm.
Giới chuyên gia nhìn nhận Rebirth là một ý tưởng đầy tính cách mạng, nhưng đi kèm là hàng loạt thách thức.
Chuyên gia an toàn hàng không Sanjeev Kapoor (Ấn Độ) cảnh báo việc gia tăng trọng lượng và thay đổi khí động học máy bay có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu quả vận hành, trong khi chi phí lắp đặt và bảo trì chắc chắn không hề nhỏ.
Ngược lại, chuyên gia Maria Gonzalez, từng làm việc tại Cơ quan An toàn Hàng không châu Âu (EASA), lại nhấn mạnh giá trị khác biệt của dự án: “Điểm quan trọng nhất không phải là mức độ khả thi ngay lập tức, mà ở việc nhóm nghiên cứu đã đặt ra câu hỏi: nếu tai nạn không thể ngăn chặn, con người vẫn có thể sống sót bằng cách nào?”
Rebirth không phải là lần đầu tiên ngành hàng không chứng kiến các sáng kiến nhằm bảo toàn sinh mạng hành khách. Từ thập niên 1960, một số hãng từng đề xuất lắp ghế phóng thoát hiểm cho hành khách, song ý tưởng nhanh chóng bị loại bỏ vì chi phí quá cao và nguy cơ chấn thương nghiêm trọng.
Sang thập niên 1980, kỹ sư Ukraine từng giới thiệu khoang hành khách tách rời bằng dù, cho phép toàn bộ khoang thoát khỏi thân máy bay. Nhưng trở ngại về trọng lượng và kết cấu khiến dự án không thể thương mại hóa.
Bên cạnh đó, nhiều chương trình nghiên cứu vật liệu siêu bền cũng được triển khai nhằm chế tạo thân máy bay “bất hoại”, song chi phí sản xuất và bảo dưỡng vượt xa khả năng của các hãng hàng không.
So với những sáng kiến trên, Rebirth được đánh giá thực tiễn hơn vì tận dụng nguyên lý túi khí đã chứng minh hiệu quả trong ngành công nghiệp ôtô.
Trong bối cảnh hiện nay, an toàn hàng không đã trở thành một mặt trận cạnh tranh công nghệ giữa các cường quốc. Tại Mỹ, các tập đoàn như Boeing đang thử nghiệm hệ thống phóng khoang hành khách mini dành cho máy bay nghiên cứu. Cơ quan Hàng không Liên bang (FAA) cũng tài trợ cho nhiều dự án ứng dụng AI nhằm dự đoán và xử lý sự cố theo thời gian thực.
Ở châu Âu, Airbus hợp tác với các phòng thí nghiệm tại Pháp và Đức để phát triển dù khổng lồ đa tầng có khả năng hãm tốc máy bay, đồng thời nghiên cứu ghế hấp thụ va chạm thế hệ mới.
Trong khi đó, Trung Quốc với tham vọng mở rộng thị trường hàng không dân dụng đang đầu tư vào các dự án máy bay lai trực thăng cứu hộ và hệ thống khoang hành khách tách rời, coi đây là điểm nhấn để nâng cao năng lực công nghiệp nội địa.
Giáo sư Li Wei, Học viện Hàng không Bắc Kinh, nhận định: “Các quốc gia không chỉ cạnh tranh về an toàn bay để giảm thiểu rủi ro, mà còn để chứng minh năng lực công nghệ, yếu tố quyết định vị thế trong ngành hàng không toàn cầu.”
Vụ tai nạn của chuyến bay AI171, xảy ra chỉ 32 giây sau khi cất cánh từ Ahmedabad hôm 12/6, đã trở thành cú sốc thôi thúc nhóm kỹ sư trẻ hành động. Đối với họ, Rebirth không đơn thuần là một dự án nghiên cứu, mà còn là lời nhắc nhở rằng thảm kịch có thể trở thành động lực để tìm kiếm giải pháp cứu người.
Nếu được thử nghiệm thành công, Rebirth có thể mở ra một kỷ nguyên mới trong lĩnh vực an toàn hàng không – nơi công nghệ không chỉ dừng lại ở việc phòng ngừa tai nạn, mà còn mang lại “cơ hội thứ hai” cho hành khách trong những tình huống tưởng chừng vô vọng.
