Gửi bình luận
Giá vé máy bay tại châu Á - Thái Bình Dương và Trung Đông tăng mạnh do lạm phát và cạnh tranh giữa các hãng hàng không, trong khi phí sân bay chỉ tác động không đáng kể.
Giá vé máy bay tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Trung Đông đang tăng mạnh, ngay cả khi lưu lượng hành khách đã phục hồi đáng kể sau đại dịch.
Theo Báo cáo Xu hướng Giá vé Máy bay năm 2025 do Hội đồng Sân bay Quốc tế (ACI) công bố, xu hướng tăng này diễn ra trái ngược với giai đoạn trước đại dịch, khi giá vé từng giảm liên tục từ năm 2014 đến 2019.
Từ nửa đầu năm 2019 đến năm 2025, giá vé tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương tăng trung bình khoảng 8%, trong khi Trung Đông ghi nhận mức tăng 15%.
Nguyên nhân chính của sự leo thang này không nằm ở phí sân bay, yếu tố thường bị quy trách nhiệm mà chủ yếu xuất phát từ lạm phát kéo dài và mức độ cạnh tranh giảm sút giữa các hãng hàng không.
Theo ACI, hai yếu tố này đã khiến chi phí vận hành tăng mạnh và làm suy giảm khả năng kìm giá của thị trường.
Ông Stefano Baronci, Tổng Giám đốc ACI khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Trung Đông, cho biết: “Sự thay đổi giá vé máy bay phần lớn được quyết định bởi lạm phát và cạnh tranh của các hãng hàng không. Đây là hai yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của các sân bay.”
Thực tế cho thấy, trong giai đoạn sau đại dịch, nhiều hãng hàng không nhỏ ở khu vực Đông Nam Á và châu Đại Dương đã rút lui hoặc phá sản, khiến cấu trúc cạnh tranh bị thu hẹp. Khi số lượng hãng giảm, các tuyến bay bị thu hẹp và năng lực cung ứng sụt giảm, giá vé tất yếu bị đẩy lên.
Các tuyến bay có mức cạnh tranh thấp ghi nhận mức tăng giá trung bình cao hơn 13% so với mặt bằng chung của khu vực. Điều này diễn ra mạnh nhất tại các đường bay ngắn, giá rẻ, vốn phụ thuộc nhiều vào số lượng hãng khai thác.
Báo cáo của ACI cũng cho thấy, Đông Nam Á và châu Đại Dương là hai khu vực chịu tác động rõ rệt nhất, với mức tăng giá lần lượt 20% và 30% so với trước đại dịch. Trong đó, châu Đại Dương tiếp tục là thị trường hàng không đắt đỏ nhất thế giới.
Ngược lại, Trung Quốc và Ấn Độ là hai thị trường có mức giá vé thấp hơn trung bình khu vực nhờ quy mô lớn, tần suất bay dày và sự cạnh tranh mạnh mẽ giữa các hãng nội địa. Riêng Trung Quốc được xem là ngoại lệ khi giá vé nhìn chung ổn định, phản ánh chiến lược kiểm soát chi phí chặt chẽ của các hãng quốc doanh.
Không chỉ các tuyến bay quốc tế, giá vé nội địa cũng tăng mạnh, với mức tăng hơn 30% so với năm 2019. Xu hướng này đặc biệt rõ ở những thị trường có hệ sinh thái hàng không nhỏ, nơi sự rút lui của một vài hãng có thể làm thay đổi toàn bộ mặt bằng giá. Cùng với đó, chi phí nhiên liệu, bảo trì và nhân công tăng do lạm phát đã khiến giá vé càng trở nên khó hạ nhiệt.
Tại khu vực Trung Đông, giá vé tăng trung bình 15% trong giai đoạn 2019-2025, đảo ngược xu hướng giảm 9% trong giai đoạn 2014-2019.
Theo các chuyên gia, sự tập trung thị phần vào một số hãng hàng không lớn như: Emirates, Qatar Airways hay Etihad Airways đã giúp khu vực duy trì vị thế trung chuyển hàng đầu thế giới, nhưng đồng thời làm giảm mức độ cạnh tranh thực chất. Cùng với nhu cầu du lịch và quá cảnh tăng nhanh sau đại dịch, giá vé ở khu vực này tiếp tục neo ở mức cao.
Trái với nhận định phổ biến, phí sân bay không phải là yếu tố khiến giá vé tăng mạnh. Báo cáo của ACI khẳng định, trong khi giá vé tăng từ 9% đến 28% tại nhiều khu vực, thì phí sân bay và chi phí quay vòng bao gồm cả thuế của chính phủ, chỉ tăng dưới mức chỉ số giá tiêu dùng (CPI).
Ở nhiều thị trường, phí sân bay thậm chí đã giảm, nhưng giá vé vẫn tiếp tục tăng. Điều này cho thấy mối liên hệ giữa chi phí hạ tầng sân bay và giá vé không còn mang tính quyết định.
Ông Stefano Baronci nhận định thêm: “Nghiên cứu này chứng minh rằng việc giảm phí sân bay không đồng nghĩa với việc giảm giá vé. Ngược lại, điều đó có thể hạn chế khả năng đầu tư vào công nghệ, cơ sở hạ tầng và năng lực phục vụ của sân bay những yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng dịch vụ.”
ACI cho rằng, để kiểm soát chi phí bay, các nhà hoạch định chính sách nên tập trung vào việc tự do hóa thị trường hàng không, thay vì chỉ can thiệp vào mức phí sân bay.
Việc mở cửa bầu trời, tạo điều kiện tiếp cận thị trường, phân bổ slot bay hiệu quả và khuyến khích cạnh tranh lành mạnh sẽ giúp người tiêu dùng được hưởng lợi nhiều hơn. Một thị trường cạnh tranh cao không chỉ giúp bình ổn giá vé mà còn thúc đẩy đầu tư hạ tầng và đổi mới công nghệ trong dài hạn.
Dù hoạt động bay tại châu Á - Thái Bình Dương và Trung Đông đang phục hồi mạnh, triển vọng giá vé giảm trong ngắn hạn vẫn khó xảy ra. Áp lực từ chi phí nhiên liệu, nhân công, lạm phát và sự hạn chế về năng lực khai thác sẽ tiếp tục duy trì mặt bằng giá cao.
Trong dài hạn, khi các chính sách tự do hóa được mở rộng và sự cạnh tranh giữa các hãng được khôi phục, giá vé có thể trở nên ổn định hơn.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định, các hãng hàng không sẽ ưu tiên củng cố lợi nhuận và cân bằng tài chính trước khi có thể giảm giá vé đáng kể.
Nhìn tổng thể, sự gia tăng giá vé máy bay tại châu Á - Thái Bình Dương và Trung Đông là kết quả của những biến động sâu rộng trong cấu trúc thị trường hàng không sau đại dịch. Lạm phát và thiếu cạnh tranh là hai yếu tố chủ đạo, trong khi phí sân bay chỉ đóng vai trò thứ yếu.
Để kiểm soát xu hướng này, ngành hàng không cần không chỉ sự điều tiết hợp lý của chính phủ mà còn phải xây dựng một môi trường thị trường mở, minh bạch và cạnh tranh hơn, giúp giá vé phản ánh đúng thực chất cung cầu thay vì bị chi phối bởi cấu trúc độc quyền hay biến động chi phí tạm thời.
