Chính sách miễn thị thực đang mở ra nhiều cơ hội cho du khách Việt Nam tiếp cận các điểm đến quốc tế mà không phải trải qua quy trình xin visa phức tạp.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy không ít trường hợp bị từ chối nhập cảnh, xử phạt hoặc gặp rắc rối pháp lý do thiếu hiểu biết về quy định của nước sở tại. Du lịch miễn visa vì thế đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, hiểu đúng và tuân thủ nghiêm túc các điều kiện đi kèm.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và phục hồi du lịch quốc tế sau đại dịch, nhiều quốc gia đã nới lỏng chính sách thị thực nhằm thu hút du khách. Đối với công dân Việt Nam, hộ chiếu hiện được miễn visa hoặc cấp visa tại cửa khẩu tại khoảng 50 điểm đến trên thế giới, theo bảng xếp hạng Henley Passport Index năm 2025.
Các điểm đến này tập trung chủ yếu ở khu vực Đông Nam Á, một số quốc gia Nam Mỹ, châu Phi và khu vực Caribe.
Việc không cần xin visa trước giúp người dân tiết kiệm đáng kể thời gian, chi phí và thủ tục hành chính.
Tuy nhiên, đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều du khách hiểu sai bản chất của chính sách miễn thị thực.
Theo quy định quốc tế, miễn visa chỉ là việc quốc gia tiếp nhận cho phép người nước ngoài làm thủ tục nhập cảnh mà không cần thị thực từ trước, chứ không phải là sự bảo đảm tuyệt đối về việc được nhập cảnh.
Quyền quyết định cuối cùng vẫn thuộc về cơ quan kiểm soát biên giới tại cửa khẩu. Nhân viên hải quan có quyền từ chối nhập cảnh nếu người nước ngoài không chứng minh được mục đích chuyến đi, khả năng tài chính hoặc có dấu hiệu vi phạm quy định lưu trú.
Thực tế đã ghi nhận nhiều trường hợp du khách Việt Nam bị giữ lại tại sân bay hoặc buộc quay về nước dù đi đến quốc gia miễn visa, chủ yếu do không có vé khứ hồi, không chứng minh được nơi lưu trú hoặc trả lời không thống nhất khi được phỏng vấn.
Trao đổi với phóng viên, bà Phạm Thị Minh, đại diện một doanh nghiệp lữ hành tại Hà Nội, cho biết: “Rất nhiều du khách nghĩ rằng miễn visa là chỉ cần hộ chiếu còn hạn là có thể đi. Nhưng trên thực tế, hải quan các nước kiểm soát rất kỹ. Chỉ cần không chứng minh được lịch trình rõ ràng hoặc tài chính không thuyết phục, họ hoàn toàn có thể từ chối nhập cảnh ngay tại sân bay”.
Một trong những điểm quan trọng khi đi du lịch miễn visa là người nhập cảnh vẫn phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện do nước sở tại quy định. Phổ biến nhất là yêu cầu về thời hạn hộ chiếu, thường phải còn hiệu lực ít nhất 6 tháng; vé máy bay khứ hồi hoặc vé đi tiếp nước thứ ba; xác nhận đặt phòng khách sạn hoặc thư mời hợp pháp; cùng với bảo hiểm du lịch quốc tế.
Ngoài ra, nhiều quốc gia yêu cầu du khách chứng minh khả năng tài chính tối thiểu cho thời gian lưu trú. Mức này có thể dao động từ vài trăm đến vài nghìn USD, tùy vào quốc gia và thời gian ở lại. Việc không chuẩn bị sẵn các giấy tờ này có thể khiến du khách rơi vào thế bị động khi được yêu cầu xuất trình tại cửa khẩu.
Một rủi ro khác thường bị xem nhẹ là vấn đề thời hạn lưu trú. Mỗi quốc gia miễn visa áp dụng thời gian lưu trú khác nhau, phổ biến từ 14, 30, 60 đến 90 ngày. Việc ở quá hạn, dù chỉ một vài ngày, cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như phạt tiền, trục xuất, cấm nhập cảnh trong nhiều năm hoặc bị đưa vào danh sách theo dõi của cơ quan di trú.
Đáng chú ý, một số quốc gia dù miễn visa vẫn yêu cầu du khách đăng ký khai báo nhập cảnh điện tử hoặc xin giấy phép du lịch trước khi đi. Việc không thực hiện đúng quy trình này có thể khiến hành trình bị gián đoạn ngay từ cửa lên máy bay.
Du lịch đến các quốc gia không cần xin visa mang lại nhiều lợi ích, nhưng để chuyến đi thực sự an toàn và trọn vẹn, du khách cần có sự chuẩn bị nghiêm túc. Trước hết, việc cập nhật thông tin chính thức từ đại sứ quán, lãnh sự quán hoặc cơ quan quản lý xuất nhập cảnh là điều cần thiết, bởi chính sách miễn visa có thể thay đổi theo tình hình ngoại giao, an ninh hoặc dịch bệnh.
Bên cạnh đó, du khách cần xây dựng lịch trình hợp lý, minh bạch và nhất quán. Các thông tin về thời gian lưu trú, địa điểm ở, mục đích chuyến đi phải thống nhất trong suốt quá trình làm thủ tục, từ check-in tại sân bay cho đến khi trả lời phỏng vấn nhập cảnh. Việc trả lời mâu thuẫn hoặc thiếu rõ ràng có thể khiến cơ quan chức năng nghi ngờ mục đích nhập cảnh.
Ở góc độ dài hạn, việc tuân thủ nghiêm túc quy định khi du lịch miễn visa không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn góp phần giữ gìn hình ảnh du khách Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế. Thực tế cho thấy, các quốc gia sẵn sàng siết chặt hoặc hủy bỏ chính sách miễn visa nếu ghi nhận nhiều trường hợp vi phạm, lưu trú bất hợp pháp hoặc lao động trái phép.
Chuyên gia du lịch Trần Bảo Ngọc chia sẻ: “Miễn visa là một đặc quyền, không phải là quyền đương nhiên. Khi du khách tôn trọng luật pháp nước sở tại và tuân thủ đúng quy định, chính sách này mới có thể duy trì bền vững và mang lại lợi ích lâu dài cho cả hai phía.”
