Công nghệ

Không chỉ bán máy bay, Joby “combo” luôn cả dịch vụ khai thác

Linh Phương 10/07/2025 15:37

Từ thiết kế máy bay đến ứng dụng đặt chỗ, Joby xây dựng hệ sinh thái máy bay cất/hạ cánh thẳng đứng bằng điện (eVTOL) khép kín, hướng tới vận hành thương mại.

Ảnh của Joby Aviation

Một buổi sáng tháng Năm trong xanh tại sân bay Marina (California), trong một nhà chứa máy bay cải tạo từ thập niên 1960, nhóm kỹ sư bay thử của Joby Aviation đang điều phối một buổi kiểm tra bay.

Trước sự theo dõi chặt chẽ, một trong những nguyên mẫu eVTOL của Joby nhẹ nhàng cất cánh, chuyển đổi từ chế độ bay thẳng đứng sang bay về phía trước với sáu cánh quạt nghiêng, yên tĩnh đến mức không thể phân biệt với chiếc trực thăng Robinson R44 bay kèm.

Chính độ ồn thấp – được quảng bá "chỉ như một cuộc trò chuyện" – là một trong những lợi thế giúp eVTOL của Joby đáp ứng kỳ vọng về taxi bay trong môi trường đô thị.

Nhưng đằng sau màn bay thử ấn tượng ấy là một chiến lược tích hợp chiều dọc được xây dựng suốt hơn 15 năm qua.

Công nhân Joby thực hiện việc xếp sợi carbon cho một phần của máy bay. LaVon Murphy – Scenic Route Studios Photo

Từ gara đến nhà máy – hành trình tích hợp

Thành lập năm 2009 bởi kỹ sư JoeBen Bevirt, Joby Aviation khởi nguồn từ một nhóm kỹ sư nhỏ tại trang trại Santa Cruz. Khi chưa có công nghệ, quy định hay cơ sở hạ tầng phù hợp, công ty buộc phải tự phát minh.

Triết lý “bò – đi – chạy” được duy trì xuyên suốt: từ động cơ điện, hệ thống truyền động, pin, phần mềm điều khiển bay cho đến vỏ composite và cánh quạt, tất cả đều do Joby thiết kế và chế tạo nội bộ hoặc hợp tác rất sát sao với nhà cung cấp.

Việc kiểm soát toàn bộ chuỗi giá trị giúp Joby rút ngắn chu kỳ phát triển, linh hoạt thay đổi thiết kế, và chủ động trong quá trình chứng nhận từ Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA).

Thân máy bay Joby đang hình thành. LaVon Murphy – Scenic Route Studios Photo

Không chỉ là một chiếc máy bay

Vượt qua tư duy “bán máy bay”, Joby xây dựng mô hình khai thác trọn gói – từ đào tạo phi công, bảo trì kỹ thuật đến phát triển phần mềm vận hành. Công ty đã được FAA cấp các chứng chỉ quan trọng như:

  • Phần 135: vận hành thương mại (năm 2022, với máy bay Cirrus SR22)
  • Phần 145: bảo dưỡng máy bay (năm 2024)
  • Phần 141: học viện đào tạo bay (năm 2023)
  • Kế hoạch xin Phần 142: trung tâm huấn luyện phi công với hệ thống mô phỏng sáu trục.

Song song, hệ điều hành ElevateOS – nền tảng phần mềm do Joby phát triển – tích hợp toàn bộ quy trình đặt chỗ, giám sát bảo trì, lịch bay và dữ liệu phi công, chuẩn bị cho một mạng lưới dịch vụ hoàn toàn số hóa.

Tác giả lái chiếc Joby trong mô phỏng, chuẩn bị cất cánh từ Sân bay Vertiport Phố Wall ở Thành phố New York. LaVon Murphy – Ảnh của Scenic Route Studios

Sẵn sàng cho cất cánh thương mại

Cùng với các đối tác chiến lược như Delta Air Lines, Uber và Virgin Atlantic, Joby lên kế hoạch triển khai hoạt động tại các thành phố như New York, Los Angeles và Dubai, với các “sân bay thẳng đứng” chuyên dụng đang được xây dựng. Giá vé mục tiêu cho chặng bay bằng eVTOL sẽ tương đương mức UberX.

Trong khi chờ chứng nhận loại từ FAA (dự kiến vào năm 2026), Joby đã sản xuất được 5 máy bay thử nghiệm và chuẩn bị dây chuyền sản xuất đại trà với công suất ban đầu 25 chiếc/năm, tại cơ sở mới ở Dayton, Ohio.

Trải qua hơn 1.500 chuyến bay và 64.374km bay thử, Joby không ngừng thử nghiệm các tình huống giả lập sự cố – tắt động cơ, ngắt pin, dừng nghiêng cánh – để đảm bảo an toàn tối đa với ba lớp dự phòng trên toàn hệ thống điều khiển.

Nhóm thử nghiệm bay Joby xem xét dữ liệu thu thập được trong quá trình thử nghiệm bay khi phi công tắt máy bay. LaVon Murphy – Scenic Route Studios Photo

Vượt qua giới hạn – dẫn đầu ngành

“Khi chúng tôi đưa sản phẩm vào tay khách hàng, nó sẽ là thứ công nghệ đúng như chúng tôi hình dung,” Giám đốc sản phẩm Eric Allison chia sẻ.

“Bạn học rất nhiều bằng cách làm thật, lái thật và sửa thật mỗi ngày. Chúng tôi tin rằng mình đang đi đầu không chỉ vì đã bắt đầu sớm, mà còn vì chúng tôi thực sự tập trung vào việc làm đúng ngay từ đầu.”

(0) Bình luận
Nổi bật
Mới nhất
Không chỉ bán máy bay, Joby “combo” luôn cả dịch vụ khai thác
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO