Nga mới đây đã triển khai tiêm kích Su-57 tại Ukraine, cho thấy cuộc xung đột đang được tận dụng như một chiến trường thử nghiệm vũ khí hiện đại.
Trong khi chiến sự tại Ukraine tiếp tục diễn biến phức tạp, việc toàn bộ phi đội Su-57, dòng tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm của Nga đồng loạt xuất kích trên bầu trời chiến trường đã khiến giới quan sát quân sự đặc biệt chú ý.
Không chỉ là một sự kiện hiếm hoi trong lịch sử hàng không hiện đại, điều này còn hé lộ vai trò ngày càng lớn của Su-57 trong học thuyết quân sự Nga.
Theo các chuyên gia quân sự, việc này biến Ukraine thành một “phòng thí nghiệm chiến tranh” để thử nghiệm các công nghệ vũ khí tiên tiến nhất, đặc biệt là tên lửa hành trình và vũ khí siêu thanh.
Su-57 chính thức bước vào giai đoạn chiến đấu phối hợp
Theo các nguồn tin từ cộng đồng tình báo quân sự Ukraine và được Defence Blog xác nhận, toàn bộ đội hình Su-57 đã được ghi nhận hoạt động tại Ukraine trong những tháng gần đây.
Song đây là lần đầu tiên kể từ khi chương trình Su-57 được khởi động mà toàn bộ phi đội cùng tham gia chiến đấu với các nhiệm vụ đa dạng và phức tạp, từ yểm trợ không chiến, tấn công chính xác bằng tên lửa hành trình Kh-69, cho đến sử dụng bom dẫn đường trong không phận được bảo vệ nghiêm ngặt.
Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt quan trọng đối với Su-57, vốn trước đây chỉ được triển khai với quy mô hạn chế. Việc tham gia đồng loạt cho thấy Nga đang đặt cược lớn vào mẫu tiêm kích tàng hình này trong nỗ lực xoay chuyển cục diện trên không ở Ukraine.
Thử nghiệm tên lửa mới và chiến thuật hiện đại
Một trong những yếu tố đáng chú ý nhất là việc Su-57 đang trở thành nền tảng thử nghiệm cho nhiều dòng vũ khí mới, trong đó nổi bật là loại tên lửa được cho là Kh-71K, một thiết kế "lai công nghệ" giữa UAV và tên lửa hành trình.
Các báo cáo từ Ukraine mô tả đây là loại tên lửa cực kỳ khó bị radar phát hiện và có khả năng cơ động né tránh cao. Sự kết hợp này mang lại lợi thế đáng kể trong các cuộc tấn công nhằm vào các mục tiêu cố định và di động được phòng thủ chặt chẽ.
Ngoài ra, Su-57 cũng được xác nhận đã triển khai tên lửa hành trình Kh-59MK2 và tên lửa không đối không R-37M, tạo thành một tổ hợp vũ khí phong phú và linh hoạt, phục vụ cho cả nhiệm vụ chế áp phòng không và không chiến.
Vũ khí siêu thanh và mục tiêu chiến lược dài hạn
Đáng chú ý, theo TASS và tuyên bố của Trung tướng Alexander Maksimtsev, Su-57 đang dần được tích hợp thêm cả vũ khí siêu thanh, có thể là biến thể phóng từ trên không của tên lửa Zircon, một bước tiến lớn về năng lực tấn công tầm xa và chống hạm chiến lược.
Sự kết hợp giữa tầm bay xa, tính năng tàng hình và vũ khí siêu thanh giúp Su-57 vươn lên trở thành một trong những nền tảng tác chiến linh hoạt và nguy hiểm nhất trong kho vũ khí của Không quân Nga.
TASS dự đoán rằng Su-57 sẽ tiếp tục được nâng cấp để tích hợp các loại tên lửa hành trình tầm cực xa mới, phát triển dựa trên dòng Kh-101/102.
Bước đi quân sự hay đòn bẩy ngoại giao?
Không chỉ phục vụ mục tiêu tác chiến, chiến dịch triển khai Su-57 còn được cho là bước đi mang tính “khoe công nghệ” nhằm thu hút các đối tác quốc tế tiềm năng, đặc biệt là trong bối cảnh quan hệ quốc phòng toàn cầu đang tái định hình.
Theo Eurasian Times, Ấn Độ, đối tác từng rút khỏi chương trình Su-57 đang bày tỏ lại sự quan tâm tới dòng tiêm kích tàng hình này trong bối cảnh họ từ chối mua F-35 của Mỹ.
Diễn biến này cho thấy Moscow hoàn toàn có thể dùng chiến trường Ukraine làm "vũ đài trình diễn" năng lực của Su-57 để mở rộng thị trường vũ khí ở châu Á và Trung Đông.
Dù có nhiều tiến bộ trong thực chiến, chương trình Su-57 vẫn đối mặt không ít trở ngại. Với lực lượng hiện tại vẫn còn hạn chế về số lượng chỉ có hai lô được bàn giao trong năm 2024, khả năng tạo ra ưu thế áp đảo trên không vẫn chưa đạt kỳ vọng.
Nguyên nhân chủ yếu đến từ quá trình phát triển đầy trắc trở như sự rút lui của Ấn Độ, thiếu vốn đầu tư nước ngoài, và đặc biệt là tác động tiêu cực từ các lệnh trừng phạt kinh tế liên quan đến cuộc chiến Ukraine.
Nga đặt mục tiêu tăng 67% sản lượng Su-57 trong năm 2024, nhưng tốc độ giao hàng vẫn là dấu hỏi. Trung tướng Maksimtsev đã xác nhận kế hoạch đẩy nhanh tiến độ này, tuy nhiên chưa có dữ liệu cụ thể về sản lượng mới.
Từ chỗ là mẫu máy bay bị nghi ngờ về khả năng vận hành, Su-57 đang dần chứng minh vai trò ngày càng lớn trên chiến trường.
Chiến dịch tại Ukraine không chỉ giúp Nga thử nghiệm các tổ hợp vũ khí hiện đại, mà còn tạo cơ hội để hiệu chỉnh chiến thuật không chiến thế hệ mới, với sự tham gia đồng loạt của nhiều máy bay tàng hình, phối hợp theo nhóm.
Tuy nhiên, hiệu quả thực sự của Su-57 vẫn cần thời gian để kiểm chứng, nhất là khi quy mô phi đội còn hạn chế.
Trong tương lai, nếu Moscow có thể vượt qua các thách thức về sản xuất và công nghệ, Su-57 hoàn toàn có thể trở thành "át chủ bài" trong học thuyết không chiến của Nga, đồng thời là công cụ chiến lược giúp mở rộng ảnh hưởng quân sự, công nghệ trên thị trường quốc tế.