Tập đoàn Boeing đang đứng trước nguy cơ đối mặt với một cuộc đình công quy mô lớn tại hai nhà máy sản xuất máy bay quân sự trọng yếu.
của mình sau khi các công nhân thuộc Hiệp hội Thợ máy và Công nhân Hàng không Vũ trụ Quốc tế (IAM) chính thức từ chối bản đề xuất hợp đồng mới.
Cuộc bỏ phiếu ngày 27/7 chứng kiến hơn 3.200 thành viên của IAM District 837, công đoàn đại diện cho công nhân tại hai cơ sở của Boeing ở St. Louis (Missouri) và Mascoutah (Illinois) từ chối thỏa thuận hợp đồng kéo dài bốn năm do Boeing đề xuất.
Hợp đồng bao gồm mức tăng lương 20%, khoản thưởng một lần trị giá 5.000 USD, cùng các điều chỉnh về nghỉ phép và phúc lợi y tế.
Tuy nhiên, công đoàn cho rằng các điều khoản này vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu sống ngày càng cao và không đảm bảo một "tương lai nghề nghiệp vững chắc".
“Đề xuất hiện tại của Boeing, dù có một số nhượng bộ, vẫn chưa phản ánh đúng giá trị của lực lượng lao động có tay nghề cao, vốn đã hy sinh và đóng góp lớn cho các chương trình quốc phòng chiến lược”, tuyên bố chính thức từ IAM District 837 nhấn mạnh.
Cuộc đình công lớn có thể diễn ra trong ngày 4/8
Hợp đồng hiện hành sẽ hết hiệu lực vào ngày 27/7, và nếu không đạt được thỏa thuận mới trong vòng bảy ngày “tạm hoãn” (cooling-off period), các công nhân sẽ bước vào cuộc đình công lớn từ ngày 4/8.
Đây có thể là một cú giáng mạnh vào chuỗi sản xuất quốc phòng của Boeing, bởi hai nhà máy này đang đảm trách lắp ráp các dòng máy bay chiến đấu trọng yếu như F-15EX, F/A-18 Super Hornet và huấn luyện cơ thế hệ mới T-7A Red Hawk.
Không chỉ phục vụ Không quân và Hải quân Mỹ, các dòng máy bay này còn được xuất khẩu cho các đồng minh chiến lược của Washington, bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và Ả Rập Saudi. Việc đình trệ sản xuất có thể làm gián đoạn các hợp đồng quân sự quốc tế trị giá hàng tỷ USD.
Boeing thất vọng, nhưng chưa từ bỏ đàm phán
Phản hồi sau kết quả bỏ phiếu, ông Dan Gillia, Phó Chủ tịch phụ trách Bộ phận Không quân Chiến đấu và Giám đốc nhà máy St. Louis – cho biết:
“Chúng tôi thất vọng sâu sắc. Đây là đề nghị hợp đồng hào phóng nhất mà Boeing từng đưa ra cho IAM 837. Chúng tôi đã làm việc nghiêm túc để giải quyết tất cả các ưu tiên mà người lao động nêu ra”.
Hiện chưa có lịch trình cụ thể cho vòng đàm phán tiếp theo. Tuy nhiên, Boeing khẳng định đã triển khai các phương án dự phòng nhằm duy trì sản xuất trong trường hợp đình công xảy ra, điều từng được áp dụng trong cuộc đình công năm 2024.
Chỉ hơn một năm trước, Boeing từng chịu thiệt hại nặng nề khi hơn 33.000 công nhân ở Seattle và Portland thuộc IAM District 751 tổ chức đình công kéo dài 53 ngày.
Cuộc đình công này không chỉ khiến hai nhà máy lắp ráp thương mại lớn nhất của Boeing tê liệt, mà còn kéo theo thiệt hại tài chính ước tính hơn 3 tỷ USD và sự trì hoãn hàng trăm đơn hàng từ khách hàng quốc tế.
Bài học từ Seattle cho thấy sức mạnh thương lượng của công đoàn và mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng nếu Boeing không xử lý kịp thời tranh chấp lao động. Sau cùng, Boeing buộc phải chấp nhận tăng lương lên tới 38% cùng nhiều ưu đãi khác để kết thúc đình công.
Dù chưa có phát ngôn chính thức từ các công nhân IAM 837, nhưng qua các tuyên bố từ lãnh đạo công đoàn và các cuộc phỏng vấn trong các cuộc đình công trước, có thể thấy tinh thần sẵn sàng "chiến đấu dài hạn" của lực lượng lao động.
“Chúng tôi không chỉ đấu tranh vì tiền. Chúng tôi muốn một tương lai có thể sống được, một công việc ổn định, nơi mà kỹ năng và sự cống hiến được công nhận” một thành viên IAM từng tham gia đình công năm 2024 chia sẻ với Reuters.
Áp lực đè nặng lên ban lãnh đạo Boeing
Cuộc khủng hoảng lao động tại hai nhà máy quân sự lần này không chỉ mang tính chất kinh tế, mà còn là phép thử lớn đối với năng lực lãnh đạo của CEO Dave Calhoun và đội ngũ điều hành Boeing Defense.
Việc mất đi sự tin tưởng của lực lượng lao động tay nghề cao vốn là “xương sống” của các chương trình quân sự nhạy cảm có thể kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng, từ chậm tiến độ đến giảm uy tín với Lầu Năm Góc.
“Một sai lầm trong đàm phán lúc này có thể khiến Boeing mất không chỉ hợp đồng, mà còn cả niềm tin của khách hàng chính phủ” chuyên gia quốc phòng Byron Callan từ Capital Alpha Partners cảnh báo.
Thời hạn bảy ngày đang trôi qua từng giờ. Trong khi IAM khẳng định sẵn sàng quay lại bàn đàm phán nếu Boeing đưa ra đề xuất nghiêm túc hơn, thì người lao động tại St. Louis cũng đã chuẩn bị cho một cuộc đình công kéo dài nếu cần thiết.
Trong bối cảnh Boeing đang cố gắng phục hồi sau loạt bê bối về an toàn bay và tài chính, việc xử lý hiệu quả cuộc khủng hoảng lao động này sẽ là phép thử then chốt không chỉ với một tập đoàn, mà còn với cả ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ.