Chiến dịch bảo vệ không phận Đông Âu bằng "bộ não bay" F-35

Theo yêu cầu của Bộ Chỉ huy Tối cao Các Lực lượng Đồng minh NATO tại Châu Âu (SHAPE), các máy bay F-35 của Hà Lan sẽ tham gia tuần tra trên bầu trời Ba Lan từ đầu tháng 9 đến đầu tháng 12.

Ông Ruben Brekelmans, Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan cho biết việc triển khai F-35 nhằm giám sát không phận Đông Âu sẽ giúp bảo vệ các thiết bị quân sự chuyển đến Ukraine.

“

Bằng cách này, chúng tôi đang kiểm soát được các mối đe dọa ở khoảng cách an toàn. Gần đây, F-35 của chúng tôi triển khai tại Estonia đã chứng minh hiệu quả rõ rệt trong nhiệm vụ này.

Ruben Brekelmans - Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan

Hà Lan từng triển khai một phi đội F-35 tới căn cứ không quân Ämari ở Estonia hồi tháng 12 để thực hiện nhiệm vụ tuần tra không phận.

Trước đó, ngày 30/6, Bộ Quốc phòng Na Uy thông báo, máy bay chiến đấu F-35 sẽ được triển khai tại Ba Lan để hỗ trợ nhiệm vụ bảo vệ không phận cũng như trung tâm hậu cần quan trọng ở Rzeszow, trung tâm viện trợ quan trọng của Ukraine.

Bộ trưởng Quốc phòng nhấn mạnh rằng, việc đảm bảo an toàn cho các lô thiết bị quân sự do NATO viện trợ cho Ukraine là ưu tiên hàng đầu.

Vì sao lại là F‑35?

Không chỉ là một chiến đấu cơ, F‑35 được ví như một "bộ não bay" trên bầu trời Châu Âu.

Được trang bị công nghệ tàng hình thế hệ thứ năm, dòng tiêm kích này có khả năng ẩn mình trước radar, tiếp cận mục tiêu mà không bị phát hiện.

Đồng thời F-35 tích hợp hệ thống cảm biến đa kênh giúp chia sẻ dữ liệu thời gian thực với các lực lượng đồng minh.

Trong bối cảnh tuyến hậu cần viện trợ Ukraine ngày càng trở thành mục tiêu của các mối đe dọa từ không kích và UAV cảm tử, F‑35 trở thành lớp bảo vệ sống động và chủ động.

Khả năng duy trì trạng thái cảnh giới 24/7 cho phép tiêm kích này phản ứng gần như tức thì với mọi vi phạm không phận hoặc các động thái bất thường trong vùng nhận diện radar.

Chiến dịch “Pháo sáng bầu trời”

Từ đầu tháng 9 đến tháng 12/2025, chiến dịch bảo vệ không phận Đông Âu sẽ chính thức khởi động.

Hà Lan dẫn đầu chiến dịch, phối hợp chặt chẽ với Na Uy triển khai phi đội hỗn hợp F‑35 tại căn cứ Rzeszów, Ba Lan, trung tâm hậu cần trọng yếu của NATO gần biên giới Ukraine.

Nhiệm vụ lần này được đặt dưới sự chỉ huy trực tiếp của Bộ Tư lệnh Tối cao NATO (SHAPE), nhấn mạnh tính chất đa quốc gia, linh hoạt và sẵn sàng cao độ.

Các đội bay chia sẻ nguồn lực kỹ thuật, hậu cần và trực chiến luân phiên quanh đồng hồ, sẵn sàng cất cánh chỉ trong vài phút kể từ khi có cảnh báo.

Theo Đại tá Richard Kemp, cựu chỉ huy đặc nhiệm Anh và lãnh đạo Nhóm Cobra, Châu Âu đang bước vào một kỷ nguyên mới, nơi mối đe dọa từ drone cảm tử, tên lửa hành trình và vũ khí siêu vượt âm không còn là giả định.

“

F‑35 chính là chiếc neo duy nhất đủ sức giữ ổn định trật tự phòng không

Đại tá Richard Kemp, cựu chỉ huy đặc nhiệm Anh và lãnh đạo Nhóm Cobra, Châu Âu

Đặc biệt, khi kết nối cùng hệ thống chỉ huy trên không AWACS và lưới phòng thủ mặt đất NASAMS, F‑35 không chỉ phòng thủ mà còn chủ động khóa chặt bầu trời.

Na Uy, trong vai trò đối tác trọng yếu của chiến dịch, không chỉ triển khai F‑35 mà còn gửi khoảng 100 quân nhân cùng các hệ thống NASAMS tới Rzeszów.

“

Sự kết hợp giữa công nghệ tàng hình, cảm biến tích hợp và khả năng nhận thức toàn cảnh chiến trường đã khiến F‑35 trở thành một phần không thể thiếu trong 'lá chắn trên cao' của NATO.

Stuart Crawford, Chuyên gia quốc phòng tại Đại học Buckingham

Sự hiện diện của họ không chỉ mang tính hỗ trợ kỹ thuật mà còn thể hiện sự thống nhất trong hành động khi một quốc gia nhỏ sẵn sàng gánh vác vai trò lớn để bảo vệ sự toàn vẹn của liên minh.

Tại Kiev, Tổng thống Volodymyr Zelensky không giấu được sự xúc động khi nhắc đến vai trò của F‑35 và sự hậu thuẫn từ phương Tây.

“

Hệ thống phòng không của Ukraine sẽ ngày một vững chắc hơn, đặc biệt khi chúng tôi sắp tiếp nhận F‑16 – và cả F‑35

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky

Việc triển khai F‑35 ở Ba Lan giúp bảo vệ tuyến hậu cần của Ukraine khỏi nguy cơ phá hoại.

Một phi đội F‑35 sẵn sàng trực chiến không chỉ ngăn chặn kẻ thù, mà còn gửi đi tín hiệu kiên định không có vùng xám trong cam kết phòng thủ của phương Tây.

Trong bức tranh chiến lược đang thay đổi từng ngày, sự hiện diện của F‑35 tại Ba Lan không chỉ là một quyết định kỹ thuật mà là một tuyên bố chính trị rõ ràng từ NATO và Châu Âu rằng sẽ không để Ukraine đơn độc.